McCarrick txostenak zer esan nahi du elizarentzat

Duela bi urte, Frantzisko aita santuak Theodore McCarrick elizako mailetatik igotzeko gai izan zela kontatzeko eskatu zuen eta txostenarekin publiko egingo zuela agindu zuen. Batzuek ez zuten uste horrelako harreman batek inoiz argia ikusiko zuenik. Beste batzuek beldurra zioten.

Azaroaren 10ean, Frantzisko Aita Santuak hitza bete zuen. Txostenak ez du aurrekaririk, gogoratzen ez ditudan Vatikanoko dokumenturik ez bezala irakurri zen. Ez dago elizako hitz trinkoez edo gaizki egindako erreferentzia lausoez jantzita. Batzuetan grafikoa da eta beti agerian uzten du. Orokorrean, iruzur pertsonalaren eta itsutasun instituzionalaren, galdutako aukeren eta fede hautsiaren erretratu suntsitzailea da.

Vatikanoko dokumentuekin eta Vatikanoko ikerketekin esperientzia dugunontzat txostena harrigarria da gardena izateko egindako ahaleginetan. 449 orrialdetan, txostena zehatza da eta batzuetan nekagarria da. 90 elkarrizketa baino gehiago egin ez ezik, Vatikanoko korrespondentzia eta dokumentu aipu zabalek agerian uzten dute norbanakoen eta bulegoen arteko barne trukea.

Heroiak aurki daitezke, McCarrick mailaz igotzeko istorio kezkagarrian ere seminaristekin eta apaizekin ohea partekatzen ari zela zurrumurru iraunkorrak izan arren. John J. O'Connor kardinalak, adibidez. Bere kezkak adierazi ez ezik, idatziz egin zuen, McCarrick-ek New Yorkeko Cardinals See-ra igotzea geldiarazi nahian.

Are ausartagoak ziren hitz egiten saiatu ziren bizirik zeuden biktimak, bere seme-alabak babesten saiatu zen ama, entzuten ari ziren salaketen berri eman zuten aholkulariak.

Zoritxarrez, inpresio iraunkorra da kezkak sortu nahi zituztenak ez zirela entzun eta zurrumurruak ez zituzten aintzat hartu beharrean ikertu baino.

Erakunde handi eta ez oso eraginkorrak diren bezala, eliza silo batzuk dira, komunikazio estua eta lankidetza eragozten dutenak. Gainera, erakunde handiek bezala, berez zuhurra eta autoprotektiboa da. Gehitu honi maila eta hierarkiari emandako deferentzia, eta oso erraza da ikustea lehenetsitakoa nola azaldu, ez ikusi edo ezkutatu zen.

Badaude oraindik gehiago aztertu nahiko nituzkeen elementuak. Bata diruaren bidea da. Txostenak McCarrick-ek Washingtonen izendapena onartu ez zuela dioen arren, argi uzten du diru bilketa oparoa izan zela eta horrela estimatzen zela. Bere eskuzabaltasuna oparien moduan zabaldu du atzera begirakoan kezka etikoak sortzen dituzten elizako funtzionario askori. Diruaren jarraipena egiaztatzea beharrezkoa dela dirudi.

Era berean kezkagarria da McCarrick-ek zerbitzatzen zituen elizbarrutietan seminario eta apaiz asko egotea bere hondartzako etxean gertatutakoa bertatik bertara ezagutzen zutena beraiek zirelako. Zer gertatu zen gizon haiekin? Isildu al ziren? Bada, zer esaten digu oraindik ere gera daitekeen kulturari buruz?

Ikasgai garrantzitsuena hau izan liteke: zerbait ikusten baduzu, esan zerbait. Mendekuen beldurra, ez ikusiarena izatearen beldurra, autoritatearen beldurrak ezin ditu laikoak edo kleroak gobernatu. Salaketa anonimoei ere erreparatu behar zaie.

Aldi berean, salaketa ez da sententzia. Gizonaren bokazioa ezin da ahots batek hondatu. Justiziak ez du bere burua salaketagatik kondenatu behar, baizik eta salaketak baztertu ez ditzan.

Tratu txarren bekatua, tratu txarrak ezkutatu edo ez ikusiarena ez dira harreman honekin desagertuko. Frantzisko Aita Santuak, Txilek bezalako lekuetan berak bere estandarrak bete ez dituena, badaki erronka. Kontuak eta gardentasuna bultzatzen jarraitu behar du beldurrik edo mesederik gabe, eta laikoek eta elizgizonek erreforma eta berritzearen aldeko apustua egiten jarraitu behar dute.