ʻO ka mōʻaukala pōkole o ka lā: ʻO ka pili

“He aha ke kumu o ia pili? He aha ka hana a kēlā kanaka i nalo ai he ʻumikūmālima mau makahiki o kona ola a ua lilo wau i ʻelua miliona? Hiki iā ʻoe ke hōʻoia he ʻoi aku ka maikaʻi o ka hoʻopaʻi make ma mua o ka paʻahao o ke ola? "

HE po pouli mai ia. Ua hele i luna a ma lalo ka mea mālama kālā kahiko a ua hoʻomanaʻo ʻo ia, he ʻumikūmālima mau makahiki i hala, ua kiola ʻo ia i kahi pāʻina i kekahi ahiahi o ke kau. Ua nui nā kāne akamai a ua loaʻa nā kamaʻilio hoihoi. Ma waena o nā mea ʻē aʻe, ua kamaʻilio lākou e pili ana i ka hoʻopaʻi hoʻopaʻi. ʻO ka hapa nui o nā poʻe kipa, me nā mea nūpepa a me nā naʻauao ʻē aʻe, i hōʻole i ka hoʻopaʻi make. Ua noʻonoʻo lākou i kēlā ʻano hoʻopaʻi i ka wā kahiko, moekolohe a kūpono ʻole hoʻi no nā mokuʻāina Kalikiano. I ka manaʻo o kekahi o lākou, pono e hoʻololi i ka hoʻopaʻi make ma nā wahi āpau e ka hale paʻahao.

"ʻAʻole au i kūlike me ʻoe," wahi a kā lākou mea hoʻokipa, ka panakō. "ʻAʻole wau i hoʻāʻo i ka hoʻopaʻi make a i ʻole ka paʻahao ola, akā inā hiki i kekahi ke hoʻokolokolo i ka priori, ʻoi aku ka maikaʻi o ka hoʻopaʻi make a ʻoi aku ke ʻano kanaka ma mua o ka paʻahao o ke ola. ʻO ka hoʻopaʻi make ka mea e pepehi koke i ke kanaka, akā ʻo ka hale paʻahao paʻa make iā ia me ka lohi. He aha ka mea hoʻokō kanaka nui loa, ka mea nāna e pepehi iā ʻoe i loko o kekahi mau minuke a i ʻole ka mea i hopu i kou ola i nā makahiki he nui? "

"Moekolohe like lāua," i ʻike ʻia e kekahi o nā malihini, "no ka mea, he pahu hopu like kā lāua: e lawe i ke ola. ʻAʻole ke aupuni ka Akua. ʻAʻohe ona kuleana e lawe i nā mea hiki ʻole ke hoʻihoʻi ke makemake ia. "

Aia ma waena o ka poʻe kipa he loio ʻōpio, he kāne ʻōpio he iwakāluakūmālima. I ka nīnau ʻia ʻana i kona manaʻo, ua ʻōlelo ʻo ia.

"ʻO ka hoʻopaʻi make a me ka paʻahao o ke ola he moe kolohe ʻole ia, akā inā wau e koho ma waena o ka hoʻopaʻi make a me ka paʻahao o ke ola, e koho wau i ka hope. Eia naʻe, ʻoi aku ka maikaʻi o ka noho ʻana ma mua o ka ʻole.

Kū mai kahi kūkā kamaʻilio ola. ʻO ka panakō, ʻo ia ka ʻōpio a me ka makaʻu i kēlā mau lā, ua hopu koke ʻia me ka pīhoihoi; ku i ka pākaukau me ka pūlima a walaʻau i ke kanaka ʻōpio:

"ʻAʻole ia he ʻoiaʻiʻo! Pili au i ʻelua miliona ʻaʻole ʻoe e noho mehameha no ʻelima mau makahiki. "

"Inā ʻoe e manaʻo," wahi a ke kanaka ʻōpio, "ʻae au i ka pili, akā ʻaʻole wau e noho ʻelima akā ʻumikūmālima mau makahiki".

"Umikumālima? Pau! " ʻuwā ka banako. "E nā keonimana, ua pili au i ʻelua miliona!"

"ʻAe! Pili ʻoe i kāu miliona a pili wau i koʻu kūʻokoʻa. " wahi a ke kanaka ʻōpio.

A ua hana ʻia kēia pili pupule a lapuwale! ʻO ka mea hōʻaiʻē waiwai a waiwai ʻole, me nā miliona i ʻoi aku i kāna helu, ua hauʻoli me ka pili. I ka ʻaina ahiahi ua hoʻomākeʻaka ʻo ia i ke kanaka ʻōpio a ʻōlelo ʻo ia:

“E noʻonoʻo ʻoi aku ka maikaʻi, e ke ʻōpio, ʻoiai he manawa koe. Noʻu he mau ʻōlelo lapuwale ʻelua miliona, akā ke nalo nei ʻoe i ʻekolu a ʻehā paha o nā makahiki ʻoi loa o kou ola. ʻ saylelo aku wau he ʻekolu a ʻehā paha, no ka mea ʻaʻole ʻoe e noho. Mai poina pū kekahi, e ke kāne hauʻoli ʻole, ʻoi aku ka paʻakikī o ka lawe ʻana i ka paʻahao manawaleʻa ma mua o ka obligatory. ʻO ka manaʻo o ke kuleana e hele kūʻokoʻa i kēlā me kēia manawa e hōʻona i kou ola āpau i ka hale paʻahao. E kala mai iaʻu. "

A i kēia manawa, hoʻomanaʻo ka mea peʻa, e holoholo ana i mua a i mua, i kēia mau mea āpau a nīnau iā ia iho, He aha ka hana a kēlā kanaka i nalo ai he ʻumikūmālima mau makahiki o kona ola a ua lilo wau i ʻelua miliona? ʻoi aku ka maikaʻi o ka hoʻopaʻi make ma mua o ka paʻahao o ke ola. ʻAʻole, ʻaʻole. He lapuwale ia a me ka lapuwale. ʻO kaʻu ʻāpana, ʻo ia ka ʻuhane o kahi kāne pōpō, a no kāna ʻāpiki wale i ke kālā….

A laila hoʻomanaʻo ʻo ia i ka mea i ukali i kēlā ahiahi. Hoʻoholo ʻia e hoʻolilo ke kanaka ʻōpio i mau makahiki o kona lawe pio ʻia ʻana ma lalo o ka mākaʻi koʻikoʻi loa ma kekahi o nā keʻena ma ka māla o ka banako. Ua ʻae ʻia no ʻumikūmālima mau makahiki ʻaʻole ia e noa e hele i ka paepae o ka hale moe, e ʻike i ke kanaka, e hoʻolohe i ka leo kanaka, a i ʻole e loaʻa nā leka a me nā nūpepa. ʻAe ʻia ʻo ia e loaʻa i kahi mea kani a me nā puke, a ʻae ʻia ʻo ia e kākau i nā leka, inu i ka waina a me ka uahi. Ma lalo o nā ʻōlelo o ka ʻaelike, ʻo ka pilina wale nō i hiki iā ia ke pili me ka honua waho ma o ka puka aniani i hana kikoʻī ʻia no kēlā mea. Hiki iā ia ke loaʻa nā mea āna e makemake ai - nā puke, nā mele, nā waina a pēlā aku - i kēlā me kēia nui āna e makemake ai ma ke kākau ʻana i kahi kauoha, akā hiki iā ia ke kiʻi iā lākou ma ka puka aniani wale nō.

No ka makahiki mua o ka hale paʻahao, i ka hiki ke hoʻokolokolo ʻia mai kāna mau memo pōkole, ua ʻehaʻeha loa ka paʻahao mai ka mehameha a me ke kaumaha. Hiki ke lohe mau ʻia nā leo o ka piano i ke ao a me ka pō mai kāna loggia. Ua hōʻole ʻo ia i ka waina a me ka paka. ʻO Waini, kākau ʻo ia, hoʻonāukiuki i nā makemake, a ʻo nā kuko nā ʻenemi ʻoi loa o ka paʻahao; ʻokoʻa, ʻaʻohe mea i ʻoi aku ke kaumaha ma mua o ka inu ʻana i ka waina maikaʻi a ʻike ʻole i kekahi. A hoʻopōʻino ka paka i ka ea i loko o kona lumi. I ka makahiki mua ua māmā nā ʻano puke āna i hoʻouna ai. Nā puke moʻolelo me ka moʻolelo aloha paʻakikī, nā moʻolelo kupaianaha a me nā ʻano like ʻole.

I ka lua o ka makahiki ua hāmau ka piano i ka loggia a ua noi wale ka mea paʻahao no nā mea kahiko. I ka makahiki ʻelima lohe hou ʻia ke mele a noi ka paʻahao no ka waina. ʻO ka poʻe i nānā iā ia mai ka puka aniani ua ʻōlelo ʻo ia i ka makahiki holoʻokoʻa ʻaʻole ia i hana i kekahi mea ʻē aʻe akā ʻai a inu a moe i luna o kahi moe, me ka uē pinepine a me ke kamaʻilio ʻana me ka huhū. ʻAʻole ʻo ia i heluhelu i nā puke. I kekahi manawa i ka pō ua noho ʻo ia e kākau; ua hoʻolilo ʻo ia i mau hola i ke kākau ʻana a i ke kakahiaka ua haehae i nā mea a pau āna i kākau ai. Ua lohe ʻoi aku ma mua o kona uē ʻana iā ia iho.

I ka lua o ka hapa o ke ono o ka makahiki, ua hoʻomaka ka paʻahao a hoʻopaʻa i nā ʻōlelo, ka akeakamai a me ka mōʻaukala. Ua hoʻolaʻa nui ʻo ia iā ia iho i kēia mau aʻo ʻana, no laila ua lawa ka mea a ka mea banako e hana aku ai iā ia i nā puke āna i kauoha ai. Ma loko o nā makahiki ʻehā, ua kūʻai ʻia ma kahi o ʻeono haneli puke ma kāna noi. ʻO kēia ka manawa i loaʻa ai i ka panakō ka leka aʻe mai kāna paʻahao.

"E kuʻu ipo hale paʻahao, ke kākau nei wau i kēia mau laina iā ʻoe i nā ʻōlelo ʻeono. E hōʻike iā lākou i ka poʻe ʻike i nā ʻōlelo. E heluhelu lākou iā lākou. Inā ʻaʻole lākou e ʻike i kahi kuhi hewa ke noi aku nei wau iā ʻoe e kī i kahi kī ma ka māla. E hōʻike kēlā hahau iaʻu ʻaʻole i hoʻolei ʻia kaʻu mau hana. 'Speaklelo nā Genius o nā makahiki āpau a me nā ʻāina i nā ʻōlelo ʻokoʻa, akā like ka lapalapa o ke ahi i kēlā me kēia. Auē, inā wau e ʻike i ka hauʻoli hauʻoli o ka honua i kēia manawa mai ka hiki ke hoʻomaopopo iā lākou! “Ua ʻae ʻia ka makemake o ka paʻahao. Ua kauoha ka mea ʻauhau kālā e kī ʻia i ʻelua mau kī ʻana i ka māla.

A laila, ma hope o ka ʻumi mau makahiki, noho neʻe ʻole ka paʻahao ma ka papa ʻaina a heluhelu ʻole i ka ʻEuanelio wale nō. He mea ʻē paha i ka mea mālama kālā ke kanaka i loko o ʻehā mau makahiki i mākaukau i nā puke ʻeono haneli i aʻo ʻia e neoneo ma kahi o hoʻokahi makahiki ma kahi puke lahilahi a maʻalahi hoʻi e hoʻomaopopo ai. ʻO ka Theology a me nā moʻolelo o ka hoʻomana haipule i ukali i nā ʻeuanelio.

I nā makahiki ʻelua i hala iho nei o ka paʻahao, ua heluhelu ka paʻahao i kahi nui o nā puke i kahi ala hala ʻole ʻole. Ua hana ʻo ia i ka ʻepekema kūlohelohe, a laila nīnau e pili ana iā Byron a i ʻole Shakespeare. Aia kekahi mau memo i noi ai ʻo ia i nā puke kemika, kahi puke aʻo lapaʻau, kahi puke, a me kekahi kuʻikahi e pili ana i ka akeakamai a me ka hoʻomana haipule i ka manawa like. Ua hōʻike ʻo kāna heluhelu ʻana e ʻauʻau ana kekahi kanaka i loko o ke kai i waena o nā wāwahi o kāna moku a hoʻāʻo nei e hoʻopakele i kona ola me ka pipili nui ʻana i kekahi koʻokoʻo a laila kekahi.

II

Hoʻomanaʻo ka mea mālama kālā kahiko i kēia mau mea āpau a noʻonoʻo:

“ʻApōpō i ke awakea e loaʻa hou iā ia kona kūʻokoʻa. Wahi a kā mākou ʻaelike, pono wau e uku iā ia i ʻelua miliona. Inā uku au iā ia, ua pau nā mea iaʻu: e ʻānai loa ʻia wau. "

He ʻumikūmālima mau makahiki i hala aku nei, ua ʻoi aku kona mau miliona i kāna mau palena; I kēia manawa ua makaʻu ʻo ia e nīnau iā ia iho i kāna mau hōʻaiʻē nui a i ʻole nā ​​waiwai. ʻO ka piliwaiwai nui ʻole ma ka mākeke kūʻai, ka manaʻo hihiu a me ka pīhoihoi i hiki ʻole iā ia ke lanakila ʻoiai i nā makahiki e neʻe nei ua alakaʻi mālie i ka emi o kāna waiwai a ua lilo ka haʻaheo wiwo ʻole a hilinaʻi iā ia iho i mea mālama kālā. ke kūlana waena, e haʻalulu nei me kēlā me kēia hoʻonui a me ka hōʻemi o kāna hoʻopukapuka. "Pili pili!" ʻōhumu ka ʻelemakule, pūliki ana i kona poʻo me ke kanikau ʻole “No ke aha i make ʻole ai ke kāne? He kanahā wale nō ʻo ia i kēia manawa. Lawe ʻo ia i kaʻu denari hope loa, e male ʻo ia, ʻoluʻolu i kona ola, bet a nānā ʻo ia iā ia me ka lili e like me ka mea ʻaihue a hoʻolohe i ka ʻōlelo like mai iā ia i kēlā me kēia lā: "ʻaiʻē wau iā ʻoe no ka hauʻoli o koʻu ola, e kōkua ʻoe iaʻu! ' ʻAʻole, nui loa kēlā! ʻO ke ala wale nō e hoʻopakele ai mai ka panakalupa a me ka pōʻino ka make ʻana o kēlā kanaka. "

Kuʻi ka hola ʻekolu, hoʻolohe ka mea panakō; hiamoe kēlā me kēia mea i ka hale a ma waho ʻaʻohe mea ʻē aʻe o ka ʻā wale o nā lāʻau paʻahau. Ke hoʻāʻo nei e hana ʻole i kahi walaʻau, ua lawe ʻo ia i ke kī mai kahi kapuahi ahi i ka puka i wehe ʻole ʻia no ʻumikūmālima mau makahiki, a hoʻokomo i kona ʻaʻahu a haʻalele i ka hale.

Ua ʻeleʻele a anuanu hoʻi i ka māla. Ke heleleʻi nei ka ua. Ua holo mai kahi makani pulu a ʻokiʻoki i loko o ka māla, e uē ana a ʻaʻole e hoʻomaha iki i nā lāʻau. Ua onioni ka maka o ka panakō, ʻaʻole hiki iā ia ke ʻike i ka honua a me nā kiʻi keʻokeʻo, a me ka loggia, a me nā kumulāʻau. Ke hele nei i kahi o ka hale moe, ua kāhea ʻo ia i ke kahu i ʻelua mau manawa. ʻAʻohe pane i ukali ʻia. ʻIke i ka ʻimi ʻana o ka mea mālama i ka puʻuhonua mai nā mea ʻē aʻe a e hiamoe ana ʻo ia i kekahi manawa i ka lumi kuke a me ka hale kōmahana.

"Inā he ʻaʻa koʻu e hoʻokō i kaʻu mea i manaʻo ai," i noʻonoʻo ai ka ʻelemakule, "e hāʻule mua nā manaʻo kānalua ma luna o ke kiaʻi kiaʻi."

Ua ʻimi ʻo ia i nā ʻanuʻu a me ka puka i ka pouli a komo i ka puka o ka loggia. A laila hāleʻa ʻo ia i kona ala i kahi ala liʻiliʻi a pā i kahi pāʻani. ʻAʻohe ʻuhane ma laila. Aia kahi moena me ka ʻole o nā kapa moe, a ma kekahi kihi, he kapuahi hao hoʻolei ʻeleʻele. ʻO nā sila ma ka puka e hiki ai i nā keʻena o ka paʻahao i paʻa ʻole.

I ka wā i hele aku ai ka pāʻani i waho o ka ʻelemakule, e haʻalulu nei me ka naʻau, i kīkē aku ai ma ka puka aniani. Kukui ʻia kahi ihoiho kukui i loko o ka lumi o ka paʻahao. E noho ana ʻo ia ma ka papa ʻaina. ʻO kāna mea i ʻike ai ʻo kona kua, ka lauoho ma kona poʻo a me kona mau lima. E waiho nā puke hāmama i ka papaʻaina, ma nā noho lima ʻelua a ma ke kapeta pili i ka papa.

Ua hala ʻelima mau minuke a ʻaʻole neʻe ka paʻahao i hoʻokahi manawa. He ʻumikūmālima mau makahiki i loko o ka hale paʻahao i aʻo iā ia e noho mālie. Kāʻei ka mea panakō i ka puka aniani me kona manamana lima a ʻaʻole i neʻe ka paʻahao i ka pane. A laila akahele ka mea mālama kālā me ka makaʻala i nā sila ma ka puka a hoʻokomo i ke kī i ka puka kī. Ua kani ka laka ʻino a kani ka puka. Ua manaʻo ka mea mālama kālā e lohe i nā wāwae a me ka uē o ke kāhāhā koke, akā hala ʻekolu mau minuke a ʻoi aku ka mālie o ka lumi ma mua. Ua hoʻoholo ʻo ia e komo.

Ma ka papaʻaina e noho neʻe ana ke kāne ʻokoʻa a ka poʻe maʻamau. ʻO ia he iwi iwi me ka ʻili i huki ʻia i luna o kona mau iwi, me nā wili lōʻihi e like me ka wahine a me kahi ʻumiʻumi paʻa. Melemele kona helehelena me ka hinuhinu lepo, ua piholo kona mau papalina, loloa a ololi kona kua, a lahilahi a me ka lahilahi ka lima kahi e kau ai kona poʻo kuʻi a weliweli loa hoʻi ke nānā aku iā ia. Ua ʻōwili ʻia kona lauoho me ke kālā a, i ka ʻike ʻana i kona helehelena lahilahi, ʻelemakule, ʻaʻohe mea e manaʻoʻiʻo he kanaha wale nō ia. E hiamoe ana ʻo ia. . . . Ma ke alo o kona poʻo kūlou e waiho ana i kahi pepa ma ka pākaukau me kahi mea i kākau ʻia i ka palapala lima nani.

"Kanaka maikaʻi ʻole!" i manaʻo ka mea mālama kālā, "hiamoe ʻo ia a he moemoeā paha miliona. A pono wau e lawe i kēia kanaka make hapa, hoʻolei iā ia ma luna o kahi moe, ʻokiʻoki iki iā ia me ka uluna, a ʻo ka loea ʻoiaʻiʻo ʻole e ʻike i kahi hōʻailona o ka make kolohe. Akā e heluhelu mua kāua i kāna mea i kākau ai ma aneʻi ...

Lawe ka mea mālama kālā i ka ʻaoʻao mai ka papa ʻaina a heluhelu i kēia:

"ʻApōpō i ke aumoe loaʻa hou iaʻu kuʻu kūʻokoʻa a me ke kuleana e launa pū me nā kāne ʻē aʻe, akā ma mua o koʻu haʻalele ʻana i kēia lumi a ʻike i ka lā, manaʻo wau e pono wau e ʻōlelo i kekahi mau ʻōlelo iā ʻoe. Me ka lunamanaʻo maʻemaʻe e haʻi aku iā ʻoe, e like me i mua o ke Akua, ka mea e nānā mai iaʻu, ke hoʻowahāwahā nei au i ke kūʻokoʻa, ke ola a me ke olakino, a ʻo nā mea āpau i loko o kāu mau puke i kapa ʻia nā mea maikaʻi o ka honua.

a me ke aho o nā ohe a nā kahu hipa; Hoʻopā wau i nā ʻeheu o nā diabolō nani i lele i lalo e kamaʻilio pū me aʻu e pili ana i ke Akua. . . I loko o kāu mau puke ua hoʻolei wau iaʻu iho i loko o ka lua hohonu, hana i nā hana mana, pepehi kanaka, puhi i nā kūlanakauhale, haʻi i nā hoʻomana hou, lanakila i nā aupuni holoʻokoʻa. . . .

“Ua hāʻawi mai kāu mau puke iaʻu i ka naʻauao. ʻO nā mea āpau a ka noʻonoʻo kanaka ʻole i hana ai i nā kenekulia i kaomi ʻia i loko o kahi panana liʻiliʻi i koʻu lolo. ʻIke wau ua ʻoi aku koʻu naʻauao ma mua o ʻoukou āpau.

"A hoʻowahāwahā wau i kāu mau puke, hoʻowahāwahā i ka naʻauao a me nā hoʻomaikaʻi o kēia ao. Makehewa ia mau mea āpau, heʻe wale, he hoʻopunipuni a hoʻopunipuni hoʻi, e like me ke kilokilo. Haʻaheo paha ʻoe, naʻaupō a maikaʻi hoʻi, akā e kāhili ka make iā ʻoe i ka honua me he mea lā ʻaʻole ʻiole e ʻeli ana ma lalo o ka papahele, a me kāu poʻe mamo, kou mōʻaukala, e puhi pū ana paha kāu mau genes make ʻole. i ka poepoe honua.

"Ua nalowale kou manaʻo a hele i ke ala hewa. Ua kālepa ʻoe i ka wahaheʻe no ka ʻoiaʻiʻo a me ka weliweli no ka nani. E kahaha paha ʻoe inā, ma muli o nā hanana ʻano ʻē o kekahi ʻano, ulu ulu wale nā ​​rana a me nā moʻo ma luna o nā lāʻau ʻōpala a me nā alani ma kahi o nā hua. , a i ʻole inā hoʻomaka ke ala o nā rosa e like me ka lio huluhulu, a laila pūʻiwa wau iā ʻoe e kālepa ana i ka lani no ka honua.

"E hōʻike iā ʻoe i ka hana i ka nui o kaʻu hoʻowahāwahā i nā mea āpau āu e noho ai, hāʻawi wau i ka paradaiso ʻelua miliona aʻu i moeʻuhane ai a hoʻowahāwahā hoʻi. I mea e hoʻonele ai iaʻu i ke kuleana kālā, e haʻalele au ma aneʻi i ʻelima mau hola ma mua o ka manawa i hoʻonohonoho ʻia, a pēlā ʻoe e uhaʻi ai i ke kuʻikahi ... "

I ka heluhelu ʻana o ka panakō, kau ʻo ia i ka ʻaoʻao i ka papa, honi i ke poʻo o ka malihini, a haʻalele i ka loiloi. ʻAʻohe manawa ʻē aʻe, ʻoiai ʻo ia i lilo nui i ka mākeke kūʻai, ua ʻike ʻo ia i ka hoʻowahāwahā nui nona iho. I kona hoʻi ʻana i ka home moe ʻo ia ma luna o kahi moe, akā ua kāohi ka waimaka a me ka naʻau iā ia mai ka hiamoe no nā hola.

I ke kakahiaka aʻe ua holo mai nā kiaʻi me nā helehelena haikea a haʻi iā ia ua ʻike lākou i ke kāne e noho ana i ka loggia e hele mai ana mai ka puka aniani i ka māla, hele i ka puka pā a nalowale. Ua hele koke ka mea ʻaukā me nā kauā i ka hale moe a hōʻoia i ka pakele o kāna paʻahao. I mea e hōʻeuʻeu ʻole ai i kahi kamaʻilio kūpono ʻole, ua lawe ʻo ia i ka hōʻailona e hāʻawi ana i mau miliona mai ka papaʻaina a hoʻopaʻa ʻia i loko o ka pahu ahi ke hoʻi ʻo ia i ka home.