Ntiaj Teb Kev Ntseeg: Dab tsi yog Atman hauv Hinduism?

Lub atman tau muab txhais ua lus Askiv ntau yam raws li tus kheej nyob mus ib txhis, ntsuj plig, essence, tus ntsuj plig lossis ua pa. Nws yog tus kheej tiag tiag li opposed rau lub ego; uas nam ntawm nws tus kheej uas transmigrates tom qab tuag los yog ua ib feem ntawm Brahman (lub zog uas underlies txhua yam). Qhov kawg theem ntawm moksha (liberation) yog kev nkag siab tias ib tus atman yog Brahman.

Lub tswv yim ntawm atman yog lub hauv paus rau tag nrho rau lub tsev kawm ntawv loj ntawm Hinduism thiab yog ib qho ntawm qhov sib txawv loj ntawm Hinduism thiab Buddhism. Kev ntseeg vaj tswv tsis suav nrog lub tswv yim ntawm tus kheej.

Cov ntsiab lus tseem ceeb: Atman
Lub Atman, uas yog kwv yees li piv rau tus ntsuj plig, yog lub ntsiab lus tseem ceeb hauv Hinduism. Los ntawm "paub lub Atman" (los yog paub ib tug tseem ceeb ntawm tus kheej), liberation ntawm reincarnation yuav ua tau tiav.
Atman ntseeg tias yog qhov tseem ceeb ntawm ib tug neeg thiab, nyob rau hauv feem ntau cov tsev kawm ntawv Hindu, cais los ntawm lub ego.
Qee lub tsev kawm Hindu (monistic) xav tias atman yog ib feem ntawm Brahman (tus ntsuj plig thoob ntiaj teb) thaum lwm tus (dualistic tsev kawm ntawv) xav tias atman yog cais los ntawm Brahman. Hauv ob qho tib si, muaj kev sib raug zoo ntawm atman thiab Brahman. Los ntawm kev xav, cov kws kho mob tuaj yeem koom ua ke lossis nkag siab txog lawv txoj kev sib txuas nrog Brahman.
Lub tswv yim ntawm atman yog thawj zaug hauv Rigveda, cov ntawv Sanskrit thaum ub uas yog lub hauv paus ntawm qee lub tsev kawm ntawv ntawm Hinduism.
Atman thiab Brahman
Thaum atman yog lub ntsiab lus ntawm ib tug neeg, Brahman yog ib tug immutable thiab universal ntsuj plig los yog kev nco qab uas underlies txhua yam. Lawv sib tham thiab muaj npe txawv ntawm ib leeg, tab sis lawv tsis yog ib txwm suav tias yog qhov txawv; hauv qee lub tsev kawm Hindu ntawm kev xav, atman yog Brahman.

Atman

Atman zoo ib yam li Western lub tswv yim ntawm tus ntsuj plig, tab sis nws tsis zoo ib yam. Ib qho tseem ceeb sib txawv yog tias cov tsev kawm ntawv Hindu tau muab faib rau ntawm atman. Dual Hindus ntseeg hais tias tus neeg atmans koom siab tab sis tsis zoo ib yam nrog Brahman. Tsis yog-dual Hindus, ntawm qhov tod tes, ntseeg tias tus neeg atmans yog Brahman; yog li ntawd, txhua tus atmans yeej tseem zoo ib yam thiab sib npaug.

Lub tswv yim sab hnub poob ntawm tus ntsuj plig pom tus ntsuj plig uas tshwj xeeb txuas nrog tib neeg ib leeg, nrog rau txhua yam nws tus kheej (poj niam txiv neej, haiv neeg, tus cwj pwm). Tus ntsuj plig tau xav tias muaj nyob thaum ib tug tib neeg yug los, thiab nws tsis yog rov yug los ntawm kev yug dua tshiab. Tus atman, ntawm qhov tod tes, yog (raws li feem ntau cov tsev kawm ntawv ntawm Hinduism) xav tias:

Ib feem ntawm txhua yam teeb meem (tsis tshwj xeeb rau tib neeg)
Nyob mus ib txhis (tsis yog pib nrog kev yug los ntawm ib tus neeg tshwj xeeb)
Ib feem ntawm lossis sib npaug rau Brahman (Vajtswv)
reincarnated
xav
Brahman zoo ib yam li ntau txoj hauv kev rau Western lub tswv yim ntawm Vajtswv: infinite, eternal, immutable thiab incomprehensible rau tib neeg lub siab. Txawm li cas los xij, muaj ntau lub tswv yim ntawm Brahman. Hauv qee qhov kev txhais lus, Brahman yog ib hom kev paub daws teeb meem uas cuam tshuam txhua yam. Hauv lwm qhov kev txhais, Brahman manifests nws tus kheej los ntawm vajtswv thiab vajtswv poj niam xws li Vishnu thiab Shiva.

Raws li Hindu kev ntseeg, tus atman pheej rov ua dua tshiab. Lub voj voog xaus nkaus xwb nrog kev paub tias tus atman yog ib tug nrog Brahman thiab yog li ntawd ib tug nrog tag nrho cov creation. Nws muaj peev xwm ua tiav qhov kev paub no los ntawm kev ua neej nyob raws li kev coj ua thiab karma.

lub hauv paus
Thawj tus paub hais txog atman yog nyob rau hauv Rigveda, ib txheej ntawm zaj nkauj, liturgy, tawm tswv yim thiab rituals sau nyob rau hauv Sanskrit. Cov ntu ntawm Rigveda yog cov ntawv qub tshaj plaws; tej zaum lawv tau sau nyob rau hauv Is Nrias teb ntawm 1700 thiab 1200 BC

Lub Atman kuj yog ib lub ntsiab lus tseem ceeb ntawm kev sib tham hauv Upanishads. Lub Upanishads, sau nyob nruab nrab ntawm yim thiab rau xyoo pua BC, yog kev sib tham ntawm cov kws qhia ntawv thiab cov tub ntxhais kawm tsom rau cov lus nug metaphysical txog qhov xwm txheej ntawm lub ntiaj teb.

Muaj ntau tshaj 200 cais Upanishads. Ntau tus tig mus rau Atman, piav qhia tias Atman yog qhov tseem ceeb ntawm txhua yam; nws tsis tuaj yeem nkag siab txog kev txawj ntse tab sis nws tuaj yeem pom los ntawm kev xav. Raws li Upanishads, atman thiab Brahman yog ib feem ntawm tib yam khoom; atman rov qab mus rau Brahman thaum tus atman yog thaum kawg liberated thiab tsis reincarnates lawm. Qhov no rov los yog reabsorption rau hauv Brahman yog hu ua moksha.

Lub ntsiab lus ntawm atman thiab Brahman feem ntau tau piav qhia piv txwv hauv Upanishads; Piv txwv li, Chandogya Upanishad suav nrog nqe lus no uas Uddalaka tab tom ua rau nws tus tub, Shvetaketu:

Raws li cov dej ntws sab hnub tuaj thiab sab hnub poob sib koom ua ke
mus rau hauv hiav txwv thiab ua ib tug nrog nws,
tsis nco qab tias lawv yog cov dej sib cais,
yog li tag nrho cov creatures poob lawv kev sib cais
thaum kawg lawv sib koom ua ib haiv neeg ntshiab.
Tsis muaj ib yam dab tsi uas tsis tuaj ntawm nws.
Ntawm txhua qhov uas yog qhov tob tshaj Tus Kheej.
Nws yog qhov tseeb; nws yog tus kheej tshaj plaws.
Koj yog tus uas Shvetaketu, koj yog tus ntawd.

Tsev kawm ntawv ntawm kev xav
Muaj rau lub tsev kawm ntawv tseem ceeb ntawm Hinduism: Nyaya, Vaisesika, Samkhya, Yoga, Mimamsa thiab Vedanta. Tag nrho rau qhov lees txais qhov tseeb ntawm Atman thiab hais txog qhov tseem ceeb ntawm "paub Atman" (kev paub txog tus kheej), tab sis txhua tus txhais cov ntsiab lus txawv me ntsis. Feem ntau, atman tau nkag siab tias:

Cais tawm ntawm ego lossis tus cwj pwm
Hloov tsis tau thiab tsis cuam tshuam los ntawm cov xwm txheej
Qhov tseeb los yog qhov tseeb ntawm tus kheej
Divine thiab dawb huv
Vedanta tsev kawm ntawv
Lub tsev kawm Vedanta yeej muaj ntau lub tsev kawm ntawv theem nrab ntawm kev xav ntawm tus atman, thiab kuv tsis tas yuav pom zoo. Piv txwv li:

Advaita Vedanta hais tias atman zoo ib yam nrog Brahman. Hauv lwm lo lus, txhua tus neeg, tsiaj txhu thiab txhua yam yog ib feem ntawm tib neeg los saum ntuj los. Tib neeg kev txom nyem yog tshwm sim los ntawm kev tsis paub txog lub universality ntawm Brahman. Thaum tag nrho kev nkag siab ntawm tus kheej tau ua tiav, tib neeg tuaj yeem ua tiav kev ywj pheej txawm tias nyob hauv.
Dvaita Vedanta, ntawm qhov tsis sib xws, yog lub tswv yim dualistic. Raws li cov neeg uas ua raws li kev ntseeg ntawm Dvaita Vedanta, muaj ib tug atmans thiab ib tug cais Paramatma (supreme Atma). Liberation tsuas yog tshwm sim tom qab kev tuag, thaum tus neeg atman tuaj yeem (lossis tsis tuaj yeem) nyob ze (txawm tsis yog ib feem ntawm) Brahman.
Lub tsev kawm ntawv Akshar-Purushottam ntawm Vedanta hais txog tus atman li jiva. Cov neeg ua raws ntawm lub tsev kawm ntawv no ntseeg tias txhua tus neeg muaj lawv tus kheej jiva cais uas ua rau tus neeg ntawd. Lub jiva txav ntawm ib lub cev mus rau lwm qhov thaum yug thiab tuag.
Nyia School
Lub tsev kawm ntawv Nyaya suav nrog ntau tus kws tshawb fawb uas nws lub tswv yim tau cuam tshuam rau lwm lub tsev kawm ntawv ntawm Hinduism. Nyaya cov kws tshawb fawb qhia tias kev nco qab muaj nyob ua ib feem ntawm atman thiab siv cov lus sib cav sib cav los txhawb lub neej ntawm atman li tus kheej lossis tus ntsuj plig. Lub Nyayasutra, ib phau ntawv Nyaya thaum ub, cais tib neeg kev ua (xws li saib lossis pom) los ntawm kev ua ntawm Atman (nrhiav thiab nkag siab).

Vaiseshika Tsev Kawm Ntawv
Lub tsev kawm ntawv ntawm Hinduism tau piav qhia tias yog atomistic, txhais tau hais tias ntau qhov chaw ua rau tag nrho qhov tseeb. Nyob rau hauv lub tsev kawm ntawv Vaiseshika muaj plaub yam nyob mus ib txhis: lub sij hawm, qhov chaw, lub siab thiab atman. Lub Atman tau piav nyob rau hauv no lub tswv yim raws li ib tug sau ntawm ntau yam nyob mus ib txhis thiab sab ntsuj plig. Paub txog Atman tsuas yog nkag siab tias Atman yog dab tsi, tab sis nws tsis ua rau kev sib koom ua ke nrog Brahman lossis kev zoo siab nyob mus ib txhis.

Mimamsa tsev kawm ntawv
Mimamsa yog lub tsev kawm ritual ntawm Hinduism. Tsis zoo li lwm lub tsev kawm ntawv, nws piav txog atman zoo ib yam li lub cev, lossis tus kheej tus kheej. Kev tsim txiaj muaj txiaj ntsig zoo rau ib tus neeg ua haujlwm, ua rau kev coj ncaj ncees thiab kev ua haujlwm zoo yog qhov tseem ceeb hauv lub tsev kawm ntawv no.

Samkhya School
Ib yam li Advaita Vedanta lub tsev kawm ntawv, cov tswv cuab ntawm Samkhya School pom tus atman yog qhov tseem ceeb ntawm ib tug neeg thiab lub ego ua rau tus kheej raug kev txom nyem. Tsis zoo li Advaita Vedanta, txawm li cas los xij, Samkhya tuav tias muaj tus lej tsis kawg ntawm tus kheej thiab tus kheej atmans, ib qho rau txhua tus neeg hauv ntiaj teb.

Yoga tsev kawm ntawv
Lub tsev kawm ntawv Yoga muaj qee qhov kev xav zoo sib xws rau lub tsev kawm Samkhya: hauv Yoga muaj ntau tus neeg atman es tsis yog ib tus neeg thoob ntiaj teb. Yoga, txawm li cas los xij, kuj suav nrog ntau cov tswv yim rau "paub tus atman" lossis kev paub txog tus kheej.