Thomas Aquinas, kws kho mob ntawm cov tub txib saum ntuj

Thomas Aquinas uas yog XNUMX-xyoo pua Dominican friar, yog tus neeg txawj ntse theologian, tus kws paub thiab cov neeg hais kom zoo rau lub tsev teev ntuj thaum ub. Tsis zoo nkauj thiab tsis muaj lub siab dawb, nws raug kev txom nyem los ntawm lub qhov muag thiab qhov muag pom uas ua rau lub ntsej muag txawv txawv. Tus thawj tshaj tawm ntawm cov rog dhau los, ua rau muaj kev txaj muag, maj mam hais lus, tau muab nws lub npe "npub nyuj" los ntawm nws cov phooj ywg tom tsev kawm ntawv. Txawm li cas los xij, Thomas Aquinas raug lees paub hnub no yog lub suab tseem ceeb tshaj plaws hauv scholastic theology thiab kev txhais phau biblical ntawm Nrab Hnub nyoog.

Maj nrawm
Paub txog: Dominican friar thiab feem ntau cov neeg sau ntawv thiab lub tsev teev ntuj theologian ntawm Nrab Hnub nyoog
Yug: 1225, hauv Roccasecca, Ltalis
Tuag: Lub Peb Hlis 7, 1274, Fossanova Abbey, Fossanova, Ltalis
Cov Niam Txiv: Suav Lundulf ntawm Aquino thiab Teodora, Countess ntawm Teano
Kev Kawm: University of Naples thiab University of Paris
Cov haujlwm luam tawm: Summa Theologica (Cov ntsiab lus ntawm Kev Ntseeg); Summa Contra Cov Neeg Ntseeg Hauv Ib Leeg (Cov Ntawv Sau rau Lwm Haiv Neeg); Ntawv nyeem Super Libros Sententiarium (tawm tswv yim txog kab lus); De anima (ntawm tus ntsuj plig); De Ente et Essentia (ntawm kev ua thiab qhov tseem ceeb); Saib xyuas (ntawm qhov tseeb).
Cov lus sau ua piv txwv: lees tias Yexus Khetos tsuas yog ib tus kws qhia zoo, Thomas Aquinas tshaj tawm: "Tswv Yexus yog tus neeg dag, tus vwm lossis tus Tswv."
Lub neej thaum ntxov
Tommaso d'Aquino yug hauv 1225 los suav Lundulf ntawm Aquino thiab nws tus poj niam Teodora, hauv tsev neeg tsev fuabtais hauv Roccasecca, ze Naples, hauv tebchaws Kingdom ntawm Sicily. Thaumas yog tus yau ntawm yim leej kwv tij. Nws niam yog tus neeg suav ntawm Teano. Txawm hais tias ob leeg niam txiv nqis los ntawm txoj kab ncaj ncees, tsev neeg tau txiav txim siab tias ua tsis tau ncaj ncees me me.

Raws li ib tug txiv neej hluas, thaum kawm nyob hauv University of Naples, Aquino zais cia nrog Dominican qhov kev txiav txim siab ntawm friars. Nws tau raug rau lawv txoj kev mob siab rau kev kawm, kev txom nyem, kev coj dawb huv thiab kev mloog lus rau lub neej ntawm kev ua haujlwm ntawm sab ntsuj plig. Nws tsev neeg tau tawm tsam qhov kev xaiv no, tsis xav kom Thomas los ua Benedictine thiab txaus siab rau lub luag haujlwm thiab muaj npe ntau hauv pawg ntseeg.

Los ntawm kev coj cov kev ntsuas hnyav, Aquino tsev neeg tau tuav nws mus nyob hauv tsev kaw neeg ib xyoos. Nyob rau lub sijhawm ntawd, lawv tau tawv ncauj tsis xav ua kom nws ntxias nws ntawm nws chav kawm, muab nws ua niam ntiav thiab txawm tias nws yog ib tus neeg ua haujlwm loj nyob hauv Naples. Aquino tsis kam lees yuav thiab tsis ntev tom qab ntawd xa mus rau University of Paris - lub sijhawm ntawd yog qhov chaw tseem ceeb rau kev kawm hauv Tebchaws Europe - kawm txog kev ntseeg. Nyob ntawd nws tau txais txoj kev kawm theological zoo tshaj plaws nyob rau hauv kev coj ntawm Albert Great. Nkag siab sai ntawm Aquino lub peev xwm kev txawj ntse thiab lub peev xwm muaj peev xwm, nws tus kws tshaj lij hais tawm: "Cia hu tus tub hluas no tus txiv nyuj ruam, tab sis nws tus khub hauv cov lus qhuab qhia yuav muaj ib hnub nrov thoob plaws lub ntiaj teb!"

Kev ntseeg thiab laj thawj
Aquino pom tias lub tswv yim nws nyiam kev kawm, tab sis nws tau sim ua kom haum nws nrog cov ntseeg. Hauv kev xav hauv nruab nrab, kev sib tw ntawm kev rov qab los ntawm kev sib raug zoo ntawm kev ntseeg thiab lub laj thawj tshwm sim ua ntej thiab hauv nruab nrab. Muaj peev xwm paub qhov txawv ntawm ob, Thomas Aquinas pom txog kev ntseeg ntawm kev ntseeg thiab lub tswv yim kev xav ntawm lub laj thawj tsis sib xws, tab sis raws li qhov chaw ntawm kev paub tias ob leeg los ntawm Vajtswv.

Txij li thaum Thomas Aquinas tau yoog Aristotle cov tswv yim txuj ci thiab cov hauv paus ntsiab lus hauv nws txoj kev ntseeg, nws tau sib tw los ua ib qho kev hloov kho los ntawm ntau tus Parisian masters hauv kev ntseeg. Cov txiv neej no twb muaj qhov tsis nyiam rau Dominicans thiab Franciscans. Raws li qhov tshwm sim, lawv tsis kam tiv thaiv nws txoj kev nkag mus rau tus xibfwb qib. Tab sis thaum neeg txiv plig tus thawj coj cuam tshuam, Aquino tau tawm sai sai. Nws siv tas nws lub neej qhia kev ntseeg nyob Paris, Ostia, Viterbo, Anagni, Perugia, Bologna, Rome thiab Naples.

St. Thomas Aquinas saib xyuas lub cim nco txog
St. Thomas Aquinas ua tus saib xyuas lub cim nco txog; Cov lus piv txwv los ntawm cov duab kos los ntawm Louis Roux, 1877. De Agostini / Biblioteca Ambrosiana / Getty Dluab
Tus kws kho mob ntawm cov tubtxib saum ntuj
Kev ua tau zoo ntawm Thomas Aquinas kev txawj ntse yog li ntawd nws tau txais lub npe "Kws Kho Mob ntawm cov Tub txib saum ntuj". Ntxiv rau nws cov kev paub ntau yam ntawm Cov Vaj Lug Kub, nws tau muab txhua txoj haujlwm zoo ntawm cov Txiv Plig ntawm Sab Hnub Tuaj thiab Western lub Koom Txoos, tshwj xeeb hauv Sant'Agostino, Pietro Lombardo thiab Boezio.

Hauv nws lub neej, Thomas Aquinas sau ntau dua 60 ua haujlwm xws li nyob hauv biblical raug rau kev thov txim, kev xav thiab kev ntseeg. Thaum nyob hauv lub nroog Loos, nws tau ua tiav thawj thawj ntawm nws ob daim tswv yim, Summa Contra Lwm Haiv Neeg, ib qho kev thov txim ntawm cov lus qhuab qhia kom ntseeg tau cov tsis ntseeg ntawm kev ntseeg ntawm kev ntseeg ntawm kev ntseeg.

Aquino tsis yog tsuas yog ib tug txiv neej ntawm kev txawj ntse tshawb fawb, tab sis nws kuj sau nkauj, mob siab rau nws tus kheej thov Vajtswv thiab siv sijhawm los tawm tswv yim rau nws cov phooj ywg yav dhau los. Suav hais tias yog nws cov txuj ci zoo tshaj plaws, Summa Theologica, nws tsis yog tsuas yog phau ntawv qhia tsis muaj ncua sij hawm rau cov lus qhuab qhia Christian, tab sis kuj tseem muaj tswv yim zoo, muaj tswv yim zoo-qhia rau cov xibhwb thiab cov thawj coj ntawm sab ntsuj plig.

Aquino cov lus muaj nyob hauv phau npaiv npaum suav tias yog phau ntawv Yauj, ib phau ntawv hais tsis tag nyob rau hauv Phau Ntawv Nkauj, Yaxayas, Povlauj tsab ntawv thiab phau Vajluskub ntawm Yauhas thiab Mathais. Nws kuj tau tshaj tawm cov lus piav txog plaub Phau Ntawv Moo Zoo sau los ntawm cov lus sau ntawm leej txiv ntawm Greek thiab Latin lub Koom Txoos txoj cai Golden saw.

Hauv 1272, Aquino tau pab nrhiav Dominican lub tsev kawm ntawv ntawm kev tshawb fawb theological hauv Naples. Thaum nyob hauv Naples, thaum lub Kaum Ob Hlis 6, 1273, nws muaj lub zeem muag tsis pom tseeb tom qab muaj kev lom zem thaum lub sijhawm noj mov ntawm San Nicola. Txawm hais tias nws tau ntsib ntau lub zeem muag yav dhau los, qhov no nws yog qhov tshwj xeeb. Thaum nws raug caw kom rov qab sau ntawv, Aquinas teb tias: "Kuv tsis tuaj yeem ua lwm yam ntxiv tau. Cov kev tsis pub lwm tus paub tau tshwm sim rau kuv tias txhua yam kuv tau sau tam sim no zoo nkaus li tsis muaj nqi. " Aquino tso nws tus cwj mem thiab tsis sau ib zaug ntxiv.

Txawm hais tias yog nws qhov tseem ceeb tshaj plaws thiab ua haujlwm tshaj plaws, Summa Theologica tseem tsis tiav thaum Aquino tuag tsuas yog peb lub hlis tom qab. Thaum pib ntawm 1274, Thomas tau raug caw tuaj koom nrog Pab Pawg Thib Ob ntawm Lyon los pab cuam qhov sib txawv nruab nrab ntawm Sab Hnub Tuaj thiab Western Cov Koom Txoos. Tab sis nws yeej tsis tuaj rau Fab Kis li. Thaum lub sijhawm nws taug kev mus, Thomas Aquinas tau mob hnyav thiab tuag hauv Cistercian monastery ntawm Abbey of Fossanova thaum lub Peb Hlis 7, 1274.


St. Thomas Aquinas
Tsib caug xyoo tom qab nws tas sim neej, nyob rau 18 Lub Xya hli ntuj 1323, Thomas Aquinas tau tsa los ntawm Pope John XXII thiab los ntawm lub Koom Txoos Roman Catholic. Thaum 1567th Council Trent, nws Summa Theologica tau raug tsa nrog lub chaw tseem ceeb ntawm Vajtswv. Xyoo XNUMX, Pope Pius V tsa tsa Thomas Aquinas "Tus Kws Kho Mob ntawm lub Koom Txoos". Thiab nyob rau lub xyoo pua puv XNUMX, Pope Leo XIII tau pom zoo tias Aquino cov haujlwm tau qhia hauv txhua lub tsev kawm qib siab Catholic thiab kev ntseeg ntawm lub ntiaj teb.

Niaj hnub no Thomas Aquinas tseem tseem kawm los ntawm cov neeg kawm biblical thiab theological kws tshawb fawb ntawm txhua pawg ntseeg, suav nrog kev tshajtawm. Nws yog tus neeg mob siab rau kev ntseeg, tsis kam ua raws li kev cog lus rau Yexus Khetos, ntawm kev kawm vaj lug kub thiab kev thov Vajtswv. Nws cov hauj lwm yog timeless thiab tsis tsim nyog nyeem.