Եկեղեցին և դրա պատմությունը. Քրիստոնեության էությունը և ինքնությունը:
Իր ամենահիմնական տեսքով ՝ քրիստոնեությունը հավատքի ավանդույթ է, որը կենտրոնանում է Հիսուս Քրիստոսի կերպարի վրա: Այս համատեքստում հավատը վերաբերում է ինչպես հավատացյալների վստահության գործողությանը, այնպես էլ նրանց հավատի բովանդակությանը: Որպես ավանդույթ, քրիստոնեությունը ավելին է, քան կրոնական հավատքի համակարգը: Այն նաև առաջացրեց մշակույթ, գաղափարների և կյանքի մի շարք ձևեր, պրակտիկա և արտեֆակտներ, որոնք փոխանցվել են սերնդեսերունդ: Քանի որ, իհարկե, Հիսուսը դարձավ հավատի առարկա:
Ուստի քրիստոնեությունը և՛ հավատքի կենդանի ավանդույթ է, և՛ հավատք թողած մշակույթ: Քրիստոնեության գործակալը եկեղեցին է, հավատացյալների մարմինը կազմող մարդկանց համայնքը: Ասել, որ քրիստոնեությունը կենտրոնանում է Հիսուս Քրիստոսի վրա, լավ բան չէ: Դա նշանակում է, որ նա ինչ-որ կերպ համախմբում է իր հավատալիքները և գործելակերպը և այլ ավանդույթները ՝ կապված պատմական դեմքի հետ: Քիչ քրիստոնյաներ, սակայն, բավարարված կլինեն պահպանել այս զուտ պատմական տեղեկանքը:
Չնայած նրանց հավատի ավանդույթը պատմական է, այսինքն ՝ նրանք հավատում են, որ աստվածայինի հետ գործարքները տեղի չեն ունենում հավերժական գաղափարների տիրույթում, այլ հասարակ մարդկանց միջև դարերի ընթացքում: Քրիստոնյաների ճնշող մեծամասնությունը կենտրոնացնում է իր հավատը Հիսուս Քրիստոսի հանդեպ, որպես մեկի, ով նույնպես ներկա իրողություն է: Նրանք կարող են իրենց ավանդույթի մեջ ներառել շատ այլ հղումներ, ուստի կարող են խոսել «Աստծո» և «մարդկային էության» կամ եկեղեցու և «աշխարհի մասին»: Բայց նրանք քրիստոնյա չէին կոչվի, եթե նախ և առաջ իրենց ուշադրությունը չկանգնեին Հիսուս Քրիստոսի վրա:
Չնայած Հիսուսի ՝ որպես կենտրոնական կերպարի վրա կենտրոնանալու այս մի պարզ բան կա, կա նաև մի շատ բարդ բան: Այս բարդությունը բացահայտվում է հազարավոր առանձին եկեղեցիների, աղանդների և դավանանքների կողմից, որոնք կազմում են ժամանակակից քրիստոնեական ավանդույթը: Նախագծել այս առանձին մարմինները `իրենց զարգացման ֆոնին աշխարհի ազգերում, նշանակում է առաջացնել տարակուսելի բազմազանություն: