Ihe Baịbụl kwuru gbasara Mass
Nye ndị Katọlik, Akwụkwọ Nsọ gụnyere naanị na ndụ anyị kamakwa na liturgy. N'ezie, a na-egosipụta ya nke mbụ na liturgy, site na Mass ruo ofufe nke onwe, ọ bụkwa ebe a ka anyị guzobere.
Ya mere, ighota Akwukwo Nso, abughi nnoo ihe ichoro ka Agba Ochie si agba ochie. Maka ọtụtụ Protestantism, Agba Ọhụụ na-emeju Ochie, yabụ, na-ekpebi ihe Akwụkwọ Nsọ pụtara, onye ụkọchukwu na-enye ya afọ ojuju. Mana maka Katọlik, Agba Ọhụrụ na-emeju Agba Ochie; ya mere Jisọs Kraịst, onye bụ mmezu nke Ochie ahụ, nyefere onwe ya na Oriri Nsọ. Dịka ndị Israel na ndị Juu mere ntụrụndụ nke Jizọs n’onwe ya rụrụ, mezuo ma gbanwee, Churchka, n’i inomi na irubere Jizọs isi, na-eme emume nke Oriri Nsọ, Mass.
Litzọ okpukperechi iji ghọta Akwụkwọ Nsọ abụghị nnabata ndị Katọlik hapụrụ site na Oge Middlewa, mana ọ bụ na Akwụkwọ Nsọ kwadoro ya. N’ihi na site na Jenesis ruo na Mkpughe, iwu a dị n’elu Akwụkwọ Nsọ. Legodị ihe ndị a:
Ubi nke Iden bu ulo-elu - n’ihi na ọnụnọ nke chi ma ọ bụ Chukwu na-eme ụlọ-nsọ n’ime ụwa mgbe ochie - ya na Adam dịka ụkọchukwu; ya mere emesia emere ulo nile nke Israel ka ha chebara Iden echiche, ebe ndi nchu aja n’emezu oke nke Adam (na kwa Jisos Kraist, Adam ohuru, bu onye isi nchu aja). Dịkwa ka ọkà mmụta ọkwọrọikọ Gordon J. Wenham kwuru:
“Jenesis nwere mmasị karịa ofufe karịa ka a na-echekarị. Ọ na-amalite site n’ịkọwapụta ụwa nke ụwa n’ụzọ na-ese onyinyo owuwu ụlọikwuu ahụ. E gosiputara Ubi Iden dika ebe nsọ nke ejiri ihe nile mejuputara ulo-ikw and ahu na ulo uku ya dika ọla-edo, nkume di nma, cherub na osisi Iden bu ebe Chineke jere. . . ma Adam jere ozi dị ka onye nchụàjà.
Emesia, Jenesis gosiputara ndi ozo di uku ndi n’echu uwa n’oge di nkpa, tinyere Ebel, Noa na Abraham. Moses nyere iwu ka Fero hapụ ndị Juu ka ha gaa fee ya ofufe: “Nke a bụ ihe Jehova, bụ́ Chineke Israel, kwuru:‘ Hapụ ndị m ka ha weziere m oriri n’ala ịkpa. ’” (Ọpụpụ 5: 1b) ). Ọtụtụ n’ime Pentateuch, akwụkwọ akwụkwọ ise nke Moses, bụ ihe gbasara ịchụ aja na ịchụ-aja, ọkachasị site na nke atọ nke Ọpụpụ rue Deuterọnọmi. Edere akwụkwọ akụkọ ihe mere eme akara na ịchụ ihe dị iche iche n'àjà. Ẹkwọ mme andiwet Psalm ke uwa uwa. Ndị amụma ahụ anaghị emegide iwu ịchụ àjà dị ka nke a, kama ha chọrọ ka ndị mmadụ bie ndụ ezi omume, ka àjà ha ghara ịbụ nke ihu abụọ (echiche ndị amụma na-emegide ndị nchụàjà ịchụ àjà dị ndụ sitere na ndị ọkà mmụta Protestant nke narị afọ nke 56. onye gụrụ mmegide ha megidere ụkọchukwu Katọlik n'ihe odide ahụ). Ezikiel n’onwe ya bụ onye ụkọchụ, Aịzaịa hụkwara ndị Jentaịl na-eweta àjà ha na Zaịọn na njedebe nke oge (Aisaị 6: 8–XNUMX).
N’ime ọgbụgba ndụ ọhụụ, Jizọs guzobere ofufe nke Oriri Nsọ. N'Ọrụ Ndịozi, Ndị Kraịst oge mbụ na-aga ọrụ ụlọ nsọ mgbe ha na-arara onwe ha "na nkuzi na mkpakọrịta nke ndịozi, ịnyawa achịcha na ekpere" (Ọrụ 2:42). Na 1 Ndị Kọrịnt 11, St. Paul na-awụpụta ezigbo ink nke metụtara ụlọ na ụlọ oriri nsọ. Ndị Juu bụ arụmụka dị ogologo maka ịdị elu nke oke na àjà ndị Juu. Akwụkwọ nke Mkpughe na-ekwukwa ntakịrị banyere ihe dị egwu nke oge ọgwụgwụ na ọtụtụ ihe ndị ọzọ gbasara iwu nke elu-igwe; n'ihi ya, a na-eji ya dị ka ihe atụ maka ịgba akwụkwọ n'ụwa.
Ọzọkwa, ndị kwere ekwe na akụkọ ntolite niile anụwo Akwụkwọ Nsọ n'ụzọ mbụ. Site na ụwa ochie rue ihe dị iri isii, narị ise, ma ọ bụ ikekwe pesenti iri nke ndị bi na ya nwere ike ịgụ akwụkwọ. Ya mere ndi Israel, ndi Ju na ndi Ju g’ara nti n’agu Akwukwo nso n’ofufe, n’ulo ulo uka, na ulo uka, na ulo uka. N’ezie, ajụjụ ndu na - eduga na nguzobe Agba Ọhụrụ abụghị “N'ime akwụkwọ a ka enyere mmụọ nsọ?” Dịka Churchka na mbụ bidoro n'usoro odide, site na Oziọma Mak ruo na nke atọ Ndị Kọrịnt, site na 2 Jọn rue Ọrụ nke Pọl na Thecla, site na ndị Hibru rue Oziọma nke Peter, ajụjụ a bụ: "N'ime akwụkwọ a ka enwere ike ịgụ na Iwu ụlọ ụka? " Churchka mbu mere nke a site na ịjụ ihe ndị sitere na Ndịozi ma gosipụta Okwukwe Apostolic, nke ha mere iji chọpụta ihe a ga-agụ na ikwusa na Mass.
Yabụ kedu nke ahụ dị ka ya? Ọ bụ usoro nwere usoro atọ, nke metụtara Agba Ochie, Agba Ọhụụ na iwu nke Churchka. Agba Ochie na egosiputa ihe nile banyere ihe ohuru, yabụ, na agba ohu na - emezu ihe mere ochie. N'adịghị ka Gnosticism, nke kewara Agba Ochie na Agba ọhụụ ma hụkwa chi dị iche iche na-eleba nke ọ bụla, ndị Katọlik na-arụ ọrụ na nkwenye na otu Chineke na-elekọta ma Agba abụọ ahụ, nke jikọtara akụkọ ịchekwaa site na okike rue njedebe.