Ihe ọ pụtara ihu ihu Chineke n’ime Akwụkwọ Nsọ
Nkebi ahịrịokwu ahụ "ihu Chineke", dị ka e si jiri ya mee ihe na Bible, na-enye ihe ọmụma dị mkpa banyere Chineke bụ Nna, ma a pụrụ ịghọtahie okwu a n'ụzọ dị mfe. Nghọtahie a mere ka o yie ka Bible emegide echiche a.
Nsogbu ahụ malitere n’akwụkwọ Ọpụpụ, mgbe Mozis onye amụma, mgbe ya na Chineke na-ekwu okwu n’elu Ugwu Saịnaị, na-arịọ Chineke ka o gosi Mozis ebube ya. Chineke dọrọ aka na ntị na: "... cannot pụghị ịhụ ihu m, n'ihi na ọ dịghị onye nwere ike ịhụ m wee dịrị ndụ". (Ọpụpụ 33:20, NIV)
Chineke wee tinye Mozis n’ọnụ n’ime oké nkume ahụ, jiri aka ya kpuchie Mozis ruo mgbe Chineke gafere, wee wepụ aka ya ka Mozis wee nwee ike ịhụ azụ ya.
Iji omume mmadụ kọwaa Chineke
Igosipụta nsogbu ahụ ji eziokwu dị mfe malite: Chineke bụ mmụọ. O nweghi ahu: "Chineke bu mmuo, ndi na-efe ya aghaghikwa isi ala n'ime mmuo na n'eziokwu." (Jọn 4:24, NIV)
Uche mmadu apughi ighota ihe o bula bu mmuo di ocha, n'enweghi udi ma obu ihe. Ọ dịghị ihe ọ bụla dị na ahụmịhe mmadụ nke dịkarịrị ụdị ịdị adị ahụ, yabụ iji nyere ndị na-agụ ya aka ịkọ banyere Chineke n'ụzọ kwere nghọta, ndị dere Akwụkwọ Nsọ ji mmụọ nke mmadụ kwuo okwu banyere Chineke. o ji okwu mmadu kwuo banyere onwe ya. N’ime akwụkwọ nsọ nile anyị gụrụ maka iru, aka, ntị, anya, ọnụ ya, na ogwe aka ya dị ike.
Ntinye nke njirimara mmadụ na Chineke ka akpọrọ anthropomorphism, site n'okwu Grik anthropos (nwoke ma obu nwoke) na morphe (udi). Anthropomorphism bu ihe nghota, ma obu ihe ezughi oke. Chineke abughi mmadu, o nweghi ihe okike nke aru mmadu, dika iru, ma obu ezie na o nwere mmetuta, ha adighi ka nke mmadu.
Ọ bụ ezie na echiche a nwere ike inye aka nyere ndị na-agụ aka ịkọ na Chineke, ọ nwere ike ịkpata nsogbu ma ọ bụrụ na ewere ya n'ụzọ nkịtị. Ezigbo ọmụmụ ihe na-eme ka nkọwa doo anya.
Onwere onye huru iru Chukwu bie ndu?
Nsogbu a nke ihu ihu Chineke ka njọ site na ọnụọgụ nke ndị sitere na Akwụkwọ Nsọ ndị gosipụtara ịhụ Chineke ka dị ndụ. Moses bu ihe nlere mbu: "Onye-nwe-ayi g agwa Moses okwu iru na iru, n ,gwa enyi ya okwu." (Ọpụpụ 33:11, NIV)
N’amaokwu a, “ihu na iru” bụ atụmatụ okwu, okwu na-akọwa okwu a na-agaghị ewere ya n’ụzọ nkịtị. Ọ gaghị adịli, maka na Chukwu enweghị ihu. Kama, ọ pụtara na Chineke na Mozis bụ ezigbo enyi.
Onyeisi ndị nna ochie bụ Jekọb gbara mgba abalị dum ya na "otu nwoke" wee jisie ike were ọnya merụrụ ahụ: "Jekọb wee kpọọ ebe ahụ Peniel, sị," Ọ bụ n'ihi na ahụrụ m Chineke ihu na ihu, ma a zọpụtara ndụ m ". (Jenesis 32:30, NIV)
Peniel pụtara "ihu Chineke". Kaosinadị, 'nwoke' ahụ Jekọb gbara mgba nwere ike bụrụ mmụọ ozi nke Onyenwe anyị, mbido Christophany ma ọ bụ mpụta nke Jizọs Kraịst tupu amụọ ya na Betlehem. O siri ike nke ịlụ ọgụ, mana ọ bụ naanị nnochi anya nke Chineke.
Gideon hụkwara mmụọ ozi nke Onye-nwe (Ndị Ikpe 6:22), tinyere Manoah na nwunye ya, nne na nna Samson (Ndị Ikpe 13:22).
Aịzaya onye amụma bụ onye ọzọ si na Baịbụl kwuru na ya hụrụ Chineke: “N’afọ nke ọnwụ Eze Ọzaya, m hụrụ Onyenwe anyị, onye dị elu na onye dị elu, ka ọ nọ ọdụ n’ocheeze; ụgbọ okporo ígwè nke uwe ya wee jupụta n’ụlọ nsọ ahụ ”. (Aịsaịa 6: 1, NIV)
Ihe Aịzaịa hụrụ bụ ọhụụ nke Chineke, ọhụhụ karịrị ike nke Chineke nyere iji kpughee ozi. Ndị amụma niile nke Chineke hụrụ ihe oyiyi ndị a, nke bụ ihe oyiyi mana ọ bụghị nzute nkịtị site na mmadụ rue Chineke.
Hụ Jisos, Chineke-nwoke
N’ime Testament Ọhụrụ, ọtụtụ puku mmadụ hụrụ ihu Chineke n’ime mmadụ, Jisos Kraịst. Fọdụ ghọtara na ọ bụ Chineke; ọtụtụ adịghị.
Ebe obu na Kraist bu Chineke zuru oke na nwoke zuru oke, umu Israel huru nani udi nke ya ma obu anahu anya ma ghara inwu. Christ akamanade oto n̄wan Jew. Mgbe o tolitere, ọ dị ka nwoke onye Juu, mana enweghị nkọwa anụ ahụ banyere ya n’Oziọma.
Ọ bụ ezie na Jizọs atụnyereghị ihu mmadụ ya n'ụzọ ọ bụla na Chineke Nna, ọ kpọsara ịdị n'otu dị omimi na Nna ahụ:
Jizọs gwara ya, sị: “Mụ na gị nọrọ kemgbe, ma ị maghị m, Filip? Onye hụrụ m ahụwo Nna m; olee otu ị ga-esi sị, “Gosi anyị Nna ahụ”? (Jọn 14: 9, NIV)
"Mụ na Nna m bụ otu". (Jọn 10:30, NIV)
Na ngwụcha, onye kacha bụrụ mmadụ kacha hụ ihu Chineke n’ime Akwụkwọ Nsọ bụ Nnwogha nke Jizọs Kraịst, mgbe Pita, Jemes na Jọn hụrụ ngosipụta dị ebube nke ụdị onye Jizọs bụ n’ezie n’elu Ugwu Hemọn. Chineke Nna kpuchiri ọnọdụ ahụ dị ka igwe ojii, dịka o mere ugboro ugboro n'akwụkwọ Ọpụpụ.
Akwụkwọ Nsọ na-ekwu na ndị kwere ekwe ga-ahụ ihu Chineke n'ezie, ma na Eluigwe Ọhụrụ na Earthwa Ọhụrụ, dịka ekpughere na Mkpughe 22: 4: "Ha ga-ahụ ihu ya, aha ya ga-adịkwa n'egedege ihu ha." (NIV)
Ihe dị iche ga-abụ na, n’oge a, ndị kwesịrị ntụkwasị obi ga-anwụ, ha ga-anọkwa na mbilite n’ọnwụ ha. Mara otú Chineke ga-esi mee ka Ndị Kraịst hụ ya ga-echere ruo ụbọchị ahụ.