Eriri uhie nke okpukpe ndị Juu
Ọ bụrụ n’ịgabeghị Izrel ma ọ bụ hụ onye hụrụ Kabbalah n’anya, ọ ga-abụ na ị hụla eriri uhie ma ọ bụ mgbaaka kabbalah a ma ama. Na-adọkpụ site na onye na-agba ọsọ ma ọ bụ kegide nkwojiaka, nke ejiri mma ma ọ bụ dị larịị mara mma, eriri uhie nwere ọtụtụ isi mmalite na nkọwa dị omimi.
Agba
Ihe nke a na-acha uhie uhie (adom) pụtara na ndụ na ike, naanị maka na ndị a bụ agba ọbara. Okwu Hibru maka ọbara bụ dam, nke sitere na otu mgbọrọgwụ dị ka okwu maka mmadụ, adam na ụwa, nke bụ adamah. Ya mere ọbara na ndụ nwere njikọ chiri anya.
Onwere ihe di iche na agba uhie (adom) na ndo nke a na akpo shani. A na-emepụta uhie na-acha uhie uhie eji eme ihe n'oge Torah site na ikpuru ugwu nke jupụtara na osisi dị na mba ọwụwa anyanwụ Mediterenian dịka Israel (Tosefta Menachot 9: 16). Na Torah, a na-akpọ ahụhụ a tola'at shani, ma ọ bụ "ikpuru na-acha uhie uhie".
Rashi jikọtara "idide na-acha uhie uhie" na imerime nchegharị na ụcha na-acha ọbara ọbara na Torah, na-egosi mbuli elu nke ihe dị nwayọ na-agagharị na ụwa gaa n'ụgbọ elu dị elu site na itinye aka na nchegharị.
Tora
Enwere ọtụtụ ihe dị iche na Torah n'etiti ndo na-acha uhie uhie, nke a na-akpọ shani.
Examplesfọdụ ihe atụ nke iji agba n'ozuzu:
Ọdịdị nke whensọ mgbe a mụrụ ya (Jenesis 25:25)
Osisi Lentil Lentil Jekọb (Jenesis 25:30)
Anya Yehudah (Jenesis 49:12)
Uhie na nwa ehi (Ọnụ Ọgụgụ 19: 2)
Anya nke onye na-egbu egbu? (Ilu 23:29)
Mmanya (Ilu 23:31)
Ọbara (2 Ndị Eze 3:22)
Nyịnya (Zekaraịa 1: 8)
Nkwafu ọbara (Zekaraịa 6: 2)
Ihe omuma atu nke ojiji nke shani nwere agba banyere ogho na agba agba:
Eriri kekọtara aka aka Zera mgbe a mụrụ ya, na-enweta ọnọdụ diọkpara (Jenesis 38: 28-30)
Eriri dara ụda si na windo Rehab, na-echebe ya na ezinụlọ ya pụọ n'ọnwụ nke ndị Israel ahụ na-emeri emeri (Joshua 2:18, 6:25)
Uwe nke ndị ọgaranya na ndị ùgwù (2 Samuel 1: 24 na Ilu 31: 21) na nnukwu onye nchụàjà nke Templelọ Nsọ (2 Ihe E Mere 2: 7, 14 na 3: 14)
Ejiri ya na akwa Mishkan ma mesịa n'ụlọ nsọ Jerusalem (Ọpụpụ 25: 4, 26: 1, 31, 36 na 28: 5, 6, 8, 15)
Ejiri ya na emume nsacha (Levitikọs 14: 4, 6, 51 na Ọnụ Ọgụgụ 19: 6)
Talmud
Dabere na Talmud, ejiri eriri uhie ahụ na emume scapegoat Yom Kippur n'ọzara. N'oge emume a, nnukwu onye nchụaja tụkwasara aka ya n'elu obe, kwupụta mmehie Israel, ma rịọ maka mkpuchi mmehie. Ọ ga-ekezi ụdọ uhie n’etiti mpi ndị scapegoat na ibe ọzọ n’elu olu ewu nke abụọ iji gosi ebe a ga-egbu ya.
Egburu ewu nke abụọ ka ọ bụrụ àjà mmehie ma ziga scapeat ahụ n'ọzara. Ozugbo ahụ, onye na-ahụ maka scapegoat ahụ jikọtara nkume na eriri uhie na scapegoat wee kpoo anụmanụ ahụ n'elu ugwu (Yoma 4: 2, 6: 8).
Dika emume a si di, oburu na agbaghara ndi Israel nmehie ha, eriri ahu ghoo ocha ozugbo ochicha ahu rutere n’ọzara. Emume a gara n'ihu mgbe a na-ewu ụlọ nsọ ahụ dị na Jerusalem, ya na mpempe uhie na-acha uhie uhie ke n'ọnụ ụzọ ebe nsọ ahụ, nke ga-acha ọcha ma ọ bụrụ na Chineke anabata mkpuchi mmehie nke ụmụ Israel.
Olee otu na ihe kpatara ya
E nwere ọtụtụ ihe dị iche iche maka eji eriri uhie, na mmalite nke ndị a na-emetụta ọnọdụ dị iche iche nke nchedo na nchegharị pụtara na ihe ndị ahụ e kwuru na mbụ na Torah.
Ya mere, ihe kpatara ya na ụwa ndị Juu na nke ndị Juu (lee Omenala ndị ọzọ n'okpuru) na-agbasakwa gburugburu nchedo, ma ọ bụ iji chebe ndị mmadụ, anụmanụ ma ọ bụ ihe onwunwe megide ọrịa, anya ọjọọ (ayin hara) ma ọ bụ ndị ọzọ. ume ma ọ bụ omume na-adịghị mma.
Ndi a bu ufodu kpochapụwo “etu” na “kedu” maka ndị na-eji eri uhie:
Yinggbanye eriri uhie na nkwojiaka aka ekpe na-ezere obi ọjọọ (ayin hara ma ọ bụ anya ọjọọ).
Yiri eriri na-acha ọbara ọbara ruo mgbe ọ ga-eyi ma daa na mbụ ma ị ga-emesị hụ onye ị ga-alụ.
Ọ bụrụ na ị dị ime ma ọ bụ na-achọ ịtụrụ ime, yikwasị eriri uhie na nkwojiaka ma ọ bụ n'úkwù gị iji wepụ anya ọjọọ ahụ.
Ọ bụrụ na ị gara ileta Israel ma ọ bụ, karịa, ili Rechel na Betlehem, ọtụtụ n’ime ndị na-ere eriri uhie na-ekwu na ha ejiri eriri eri gburugburu ili Rechel ugboro asaa. Ebumnuche nke ebubo a bụ iji nye onye nwe ya ụdị njirimara, gụnyere ọmịiko na mmesapụ aka.
Ndị rabaị na eriri uhie
Debreczyner Rav, ma ọ bụ Be'er Moshe 8:36, dere banyere oge ọ bụ nwata nke ọ na-echeta ịhụ ndị dị nsọ na-eyiri eriri uhie, n'agbanyeghị na ọ nweghị ike ịchọta akwụkwọ ederede edepụtara maka omume ahụ. N'ikpeazụ, ọ na-egosi na ọ bụ omume a nabatara iji gbochie anya ọjọọ na Minhag Yisroel Torah Yoreh Deah 179 kwenyere.
Na Tosefta, Shabbat 7, enwere mkparịtaụka maka omume ịgbanye eriri uhie na ihe ma ọ bụ kechie eriri gburugburu ihe na-acha ọbara ọbara. Isi okwu a nke Tosefta na-ekwu banyere omume ndị amachibidoro n'ihi na a na-ahụta ha Darchei Emori, ma ọ bụ omume nke ndị Emorites. N'ozuzu, ndị Tosefta na-atụle arụsị.
Na njedebe, Tosefta kwubiri na ijikọ eriri uhie bụ omume ndị ọgọ mmụọ a machibidoro iwu na Radak Yeshayahu 41 na-agbaso. Rabaị Moses ben Maimon, onye amara nke ọma dịka Rambam ma ọ bụ Maimonides, na Moreh Nevuchim 3:37 kwuru na ọ na-ebute ọdachi nye onye nwe ya.
Omenala ndị ọzọ
Omume nke ijikọ eriri uhie iji gbochie chi ọjọọ na mmụọ ọjọọ nwere ike ịchọta n'ọdịbendị si China na Romania ruo Gris na Dominican Republic.
Ihe omuma atu ole na ole nke udiri uhie na omenala na okpukpe ndi ozo:
Otu akụkọ akụkọ ndị China na-ekwu na mgbe a mụrụ nwatakịrị, eriri uhie na-adịghị ahụ anya na-ejikọ mkpụrụ obi nwata ahụ na ndị niile ọ ga-ezute na ndụ ya.
N’asụsụ Bekee, Irish na Welsh, eriri uhie nwere akụkọ ihe mere eme bidoro n’afọ 1040 AD ebe e kekọtara ya na akụkụ ahụ dị iche iche iji gwọọ ọrịa dị iche iche. Kegidere olu eriri uhie ga-agwọ ụkwara oke na ara “mgbe ọnwa na-ebelata”. N'Ingland, na mmalite narị afọ nke XNUMX, a kọrọ na eriri uhie n'olu ga-agwọ ihe mgbu nke ezé nwatakịrị.
Na Kansas na ngwụcha narị afọ nke iri na itoolu na Illinois na mmalite narị afọ nke XNUMX, a kọọrọ na eriri na-acha uhie uhie nke gbara n'olu ga-agwọ ọnya imi.
Na Romania, ndị Serbia chere na nwanyị dị ime kwesịrị iyi eriri uhie n’etiti mkpịsị aka ya na Gris na nwanyị dị ime ga-eyiri eriri uhie gburugburu aka ya.
N'Itali, eriri uhie na-acha uhie uhie pụtara n'ihu 80s na tubes, okwu ugogbe anya, aka kọfị kọfị, na ọbụna ịkwanye uwe ma ọ bụ jaket.