Он өсиеттің католиктік нұсқасын түсіну

Он өсиет - Құдайдың өзі Мұсаға Синай тауында берген моральдық заңның синтезі. Мысырда исраилдіктер құлдықтарын тастап, Уәде етілген жерге көшіп барғаннан кейін елу күн өткен соң, Құдай Мұсаға исраилдіктер қоныстанған Синай тауының басына шақырды. Сол жерде бұлттың ортасында күн күркіреп, найзағай пайда болып, таудың түбінде исраилдіктер көре алады, Құдай Мұсаға моральдық заңды үйретіп, Он декор деп те аталатын Он өсиетті ашты.

Он өсиеттің мәтіні иудей-христиандық аянның бөлігі болғанымен, Он өсиетте келтірілген өнегелік сабақтар жалпыға бірдей және оларды себептер бойынша анықтауға болады. Осы себепті Он өсиетті еврей емес және христиан емес мәдениеттер адам өлтіру, ұрлық және неке адалдығын бұзу сияқты қателіктер мен құрмет деп тану сияқты моральдық өмірдің негізгі қағидаларының өкілдері ретінде мойындады. ата-аналар мен басқа адамдарға қажет. Адам Он өсиетті бұзған кезде, бүкіл қоғам зардап шегеді.

Он өсиеттің екі нұсқасы бар. Олардың екеуі де Мысырдан шығу 20: 1-17-дегі мәтінге сүйене отырып, мәтінді нөмірлеу үшін әр түрлі етіп бөледі. Келесі нұсқа - католиктер, православие және лютерандар қолданған нұсқа; екінші нұсқасын христиандар кальвинистік және анабаптистік конфессияларда қолданады. Католик емес нұсқада Мұнда көрсетілген Бірінші өсиеттің мәтіні екіге бөлінген; алғашқы екі сөйлем Бірінші өсиет, ал екінші екі сөйлем Екінші өсиет деп аталады. Қалған өсиеттер сәйкесінше қайта саналып, осында келтірілген Тоғызыншы және Оныншы өсиеттер католиктік емес нұсқаның Оныншы өсиетін біріктіру үшін біріктірілген.

01

Бірінші өсиет
Мен сендерді Мысыр жерінен құлдықтың үйінен шығарған Құдайың Жаратқан Иемін. Менің көз алдымда бөтен құдайлар болмайды. Мүсінделген нәрсені де, көктегі немесе жердегі нәрселермен де, жер астындағы сулардағы заттармен де жасамайсың. Сіз оларға құрметпен қарамайсыз немесе оларға қызмет ете алмайсыз.
Бірінші өсиет бір ғана Құдай бар екенін және оған сиыну мен құрмет тек Оған тиесілі екенін еске салады. «Біртүрлі құдайлар», ең алдымен, жалған құдайлар болып табылатын пұттарға; мысалы, исраилдіктер Мұса Синай тауынан Он өсиетпен оралуын күтіп, құдай ретінде табынатын алтын бұзаудың пұтын («ойылған зат») жасады.

Бірақ «біртүрлі құдайлар» кең мағынаға ие. Адамның, ақшаның, ойын-сауықтың немесе жеке абырой мен атақ-даңқ болсын, кез-келген нәрсені Құдайдың алдына қойып, біз біртүрлі құдайларға табынамыз. Барлық жақсылық Құдайдан келеді; егер біз сол нәрсені өзімізде жақсы көретін болсақ немесе қаламасақ, ал бұл Құдайдың бізге берген сыйы болғандықтан емес, біз оны Құдайдан жоғары қоямыз.

02
Екінші өсиет
Құдайыңыз Жаратқан Иенің атын бекер айтпаңыз.
Иеміздің атын ысырап етудің екі негізгі жолы бар: біріншіден, оны әзілдегідей қарғыспен немесе ұқыпсыз пайдалану; екіншіден, ант беру немесе оны сақтауға ниет білдірмеу туралы уәде беру. Қалай болғанда да, біз Құдайға оның құрметі мен құрметін көрсетпейміз.

03
Үшінші өсиет
Сенбі күні қасиетті екеніңді ұмытпа.
Ежелгі заң бойынша, демалыс күні аптаның жетінші күні, әлемді және ондағы барлық нәрсені жаратқаннан кейін Құдай тынығатын күн болатын. Жаңа заң бойынша христиандар үшін жексенбі - Иса Мәсіхтің қайта тірілген күні және Әулие Мәриямға және Елуінші күн мейрамындағы Елшілерге Киелі Рух түсетін күн - жаңа демалу күні.

Біз қасиетті жексенбіні Құдайға ғибадат етіп, пайдасыз жұмыстан аулақ боламыз. Біз жексенбіде католик шіркеуінде бірдей мәртебеге ие болған қасиетті парыз күндерінде де солай істейміз.

04
Төртінші өсиет
Ата-анаңды құрметте.
Біз әкеміз бен анамызды оларға құрметпен және сүйіспеншілікпен қарау арқылы құрметтейміз. Адамгершілікті талап етсе, біз оларға барлық жағынан бағынуымыз керек. Біз оларға жас кезімізде қамқорлық көрсеткендей, олардың кейінгі жылдары қамқор болуымыз керек.

Төртінші өсиет ата-анамыздан тыс, бізге үстемдік ететін барлық адамдарға, мысалы мұғалімдерге, пасторларға, мемлекеттік қызметкерлерге және жұмыс берушілерге таралады. Біз оларды ата-анамыздай жақсы көрмейтін шығармыз, бірақ біз оларды құрметтеуіміз керек.

05
Бесінші өсиет
Өлтірме.
Бесінші өсиет адамды кез-келген заңсыз өлтіруге тыйым салады. Өлтіру белгілі бір жағдайларда, мысалы, өзін-өзі қорғау, әділетті соғысты жалғастыру және өлім жазасын заңды органның өте ауыр қылмысқа жауап ретінде қолдануы сияқты заңды. Кісі өлтіру - жазықсыз адамның өмірін өлтіру - ешқашан заңды емес, өзін-өзі өлтіру де емес, адам өмірін де алу.

Төртінші өсиет сияқты, бесінші өсиеттің аясы басындағылардан гөрі кеңірек. Денеде немесе жанға басқаларға қасақана зиян келтіруге тыйым салынады, тіпті егер мұндай зиян физикалық өлімге әкелмесе немесе өлімге әкелетін жанның өмірін бұзбаса. Басқаларға қарсы ашуды немесе жеккөрушілікті қарсы алу да Бесінші өсиетті бұзу болып табылады.

06
Алтыншы өсиет
Неке адалдығын бұзба.
Төртінші және бесінші өсиеттердегідей, алтыншы өсиет неке адалдығы сөзінің қатаң мағынасынан асып түседі. Бұл өсиет біреудің әйелімен немесе күйеуімен (немесе басқа әйелмен немесе ер адаммен, егер сіз некеде болсаңыз) жыныстық қатынасқа тыйым салса да, ол бізден физикалық және рухани жағынан барлық қоспалар мен әдепсіздіктерден аулақ болуды талап етеді.

Немесе оған қарама-қарсы көзқараспен қарау үшін, бұл өсиет таза болуымызды, яғни неке шеңберіндегі лайықты орындарынан тыс барлық жыныстық немесе әдепсіз қалауларға қарсы тұруды талап етеді. Бұған порнография сияқты қисынсыз материалдарды оқу немесе қарау немесе мастурбация сияқты жалғыз жыныстық іс-әрекеттер жатады.

07
Жетінші өсиет
Ұрламаңыз.
Ұрлық көптеген формаларды, соның ішінде біз ұрлау деп санамаған көптеген нысандарды қамтиды. Жетінші өсиет кең мағынада бізден басқаларға әділ әрекет етуді талап етеді. Ал әділеттілік дегеніміз - әр адамға өзіне қажет нәрсені беру.

Мәселен, мысалы, егер біз бір нәрсе қарызға алсақ, онда оны қайтарып беруіміз керек, ал егер біз біреу жұмысқа жалдап, оны жасасақ, онда біз оларға жасайтынымызды айтқанымызды төлеуіміз керек. Егер біреу бізге құнды затты өте төмен бағамен сатуды ұсынса, біз оның құнды екенін білетіндігіне көз жеткізуіміз керек; егер ол болса, онда бұл зат оны сатуға болмайтынын қарастыруымыз керек. Ойындарда алдау сияқты зиянды болып көрінетін әрекеттер де ұрлықтың бір түрі болып табылады, өйткені біз біреуді жеңеміз, қаншалықты ақымақ немесе шамалы көрінетініне қарамай - біреуден аламыз.

08
Сегізінші өсиет
Көршіңе қарсы жалған куәлік бермейсің.
Сегізінші өсиет сан жағынан ғана емес, логикалық жағынан да жетінші орында. «Жалған куәлік беру» өтірік айту дегенді білдіреді және біз біреуді жалғанда біз оның ар-намысы мен беделіне нұқсан келтіреміз. Бұл, белгілі бір мағынада, біз тұрған адамнан бір нәрсені алатын ұрлықтың бір түрі: оның жақсы аты. Бұл өтірік жала деп аталады.

Бірақ сегізінші өсиеттің мәні одан да көп. Біреуді жаман деп санайтын кезде, оны жасауға еш негіз жоқ. Біз бұл адамға қажетті нәрсені, яғни күмәнданудың пайдасын бермейміз. Біз өсек айту немесе реніш айту арқылы сөйлескенде, біз өзімізді қорғауға мүмкіндік бермейміз. Ол туралы айтқанымыз рас болса да, біз шегеруге, яғни басқа біреудің күнәсін, сол күнәларды білуге ​​құқығы жоқ адамға айтуға болады.

09
Тоғызыншы өсиет
Көршіңіздің әйелін қаламаңыз
Тоғызыншы өсиеттің түсіндірмесі
Бұрынғы президент Джимми Картер бір кездері Матай 5: 28-дегі Исаның сөздерін еске түсіре отырып, оның «жүрегіне ауырғысы келетінін» айтқан: «арсыз әйелге қарайтындардың бәрі оның жүрегінде онымен неке адалдығын бұзды». Басқа біреудің күйеуіне немесе әйеліне тілек білдіру дегеніміз - бұл ер немесе әйел туралы арам ойлар болуы. Тіпті егер адам мұндай ойлармен әрекет етпесе де, оларды тек өзінің жеке ләззаты үшін қарастырса да, бұл Тоғызыншы өсиеттің бұзылуы болып табылады. Егер мұндай ойлар сізге кездейсоқ келетін болса және сіз оларды өз басыңыздан шығаруға тырыссаңыз, бұл күнә емес.

Тоғызыншы өсиетті Алтыншы бөліктің жалғасы ретінде қарастыруға болады. Алтыншы өсиетте басты назар физикалық белсенділікке бағытталған болса, тоғызыншы өсиетте рухани қалауға баса назар аударылады.

10
Оныншы өсиет
Көршіңіздің тауарларын қаламаңыз.
Тоғызыншы өсиет алтыншыда кеңейгендей, оныншы өсиет жетінші өсиетті ұрлауға тыйым салудың жалғасы болып табылады. Біреудің мүлкін алғысы - бұл мүлікті себепсіз алғысы келеді. Бұл сондай-ақ қызғаныш түрінде болуы мүмкін, бұл сізді басқа адамның бар нәрсеге лайық емес екендігіне сендіру үшін, әсіресе егер сізде қажет объект жоқ болса.

Жалпы алғанда, Оныншы өсиет бізде бар нәрсеге риза болуымыз керек және өз меншігі бар адамдар үшін бақытты болу керек дегенді білдіреді.