O ai Iuta le Sekara o le faalata o Iesu?

E manatua le mea na tupu ia Iuta le Sekara: o lona faalataina o Iesu Keriso. E ui ina mulimuli ane faʻaalia e Iuta le salamo, o lona igoa ua avea ma faʻailoga o tagata faʻalataina o maʻi ma ofu tino i le tala faʻasolopito. O lona mafuaaga na foliga mai o le matapeʻapeʻa, ae o nisi o tagata atamamai o taumatemate i manaoga faaupufai nana i lalo o lona faalataina.

Fesili mo le manatunatuga
E mafai ona faʻamanuiaina e tagata talitonu le mafaufau i le olaga o Iuta le Sekara ma le mafaufau i le latou faʻamaoni ia Ieova. O tatou moni o ni soo o Keriso poʻo ni tagata faʻalilolilo? Ae faapefea pe a tatou le mafaia, lafoai uma le faamoemoe pe talia lana faʻamagaloga ma saili faʻafouina?

O Iuta o se igoa masani i le uluaʻi senituri Iutaia o lona uiga "vivii atu ia Ieova". O le faaiu "Iscariot" o lona uiga "tagata o Kerioth", o se taulaga i le itu i saute o Iutaia. O lona uiga, e naʻo Iuta le isi toʻasefulu ma le toʻalua o Kalilaia. I tusi o Evagelia, e faʻailo ai e Mareko le mea laititi e uiga ia Iuta, ma faʻailoa ai ana gaioiga i le leai o se mafuaʻaga. E na o Iuta na tuʻuina atu Iesu i faitaulaga sili. O le tala a Mataio o loo maua mai ai nisi auiliiliga ma faaalia ai Iuta o se tagata le amioletonu. Na alu atili Luka, fai mai ua ulu atu Satani i Iuta.

Mautinoa a Giuda Iscariota
O le tasi o le auso soo o Iesu, o Iuta le Sekara sa malaga ma Iesu ma aʻoga i lalo o ia mo le tolu tausaga. E pei foi o isi 12 soo, na valaauina ma auina mai Iuta e Iesu e talaʻi le tala lelei o le malo o le Atua, tutuli temoni ma faamalolo ie mamai.

Malosiʻaga
Na lagona e Iuta le salamo ina ua ia faalataina Iesu. Na ia toe faafoi atu tupe siliva e 30 na tuuina atu ia te ia e le au faitaulaga sili ma toeaina:

Ina ua iloa e Iuta, o le na faalataina o ia, ua faasalaina Iesu, na ave ifo o ia ma le salamo, ma toe faafoi atu tupe siliva e tolusefulu i faitaulaga sili ma toeaina. Ona alu lea ma tautau ia lava. Mataio 27: 3-5 NIV
Manatu o vaivaiga
O Iuta o le gaoi. I le avea ai ma teutupe, sa nafa ma le vaega a le ato tupe ma o nisi taimi na gaoia. E le saʻo. E ui na lafoaia e isi aposetolo Iesu ma na faafitia e Peteru, ae na oo Iuta i le taitaiina o le malumalu ia Iesu i Ketesemane, ma faailoa ai Iesu e ala i le sogi atu ia te ia:

O ia (Iuta) faalatalata atu ia Iesu e sogi ia te ia, ae na fesili atu Iesu ia te ia: "Iuta, o e faalataina le Atalii o le Tagata i le sogi?" (Luka: 22: 47-48, NIV)
Na avea Iuta ma se faalata, ma faʻatau atu ai le Alii i le au faitaulaga sili mo tupe e tolusefulu, o le fua lea mo le pologa i aso anamua (Esoto 21:32). O nisi e fai mai o Iuta le Sekara na faia le sili ona sese i le tala faʻasolopito.

Lesona Olaga
O le faʻailoaina atu i fafo o le faʻamaoni ia Iesu e leai se aoga vagana ua tatou mulimuli ia Keriso i o tatou loto. O le a taumafai Satani ma le lalolagi e fai tatou e faalataina Iesu, o lea e tatau ai ona tatou ole atu ile Agaga Paia mo se fesoasoani e tetee atu ia i latou.

E ui ina taumafai Iuta e toe faaleleia mea ua ia faia, ae na le mafai ona ia sailia le faamagaloga a le Alii. I le manatu ua tuai tele ia te ia, na faʻamutaina ai e Iuta lona pule i le ola.

O le a lava le umi a o tatou ola ma manava, e le o tuai tele ona tatou o mai i le Atua mo le faʻamagaloga ma faʻamama mai i le agasala. Ae paga lea, o Iuta, o le na tuu i ai le avanoa e savali vavalalata ai ma Iesu, na leiloa le feau sili ona taua o le galuega a Keriso.

Tala faʻatatau i le Tusi Paia e uiga ia Iuta le Sekara
O se mea e masani ai i tagata ona iai lagona malosi pe fefiloi e uiga ia Iuta. O nisi e lagona le inoino ia te ia ona o lana gaioiga o le faalataina, o isi e lagona le alofa ma o nisi i le tala faasolopito ua latou manatu o ia o se toa. E tusa lava pe o le a lau tali atu ia te ia, o nisi nei faʻamatalaga faale-Tusi Paia e uiga ia Judas Iscariot e te mafaufau i ai:

Na ia faia se filifiliga atamai e faalataina Iesu: Luka 22:48.
O ia o le gaoi ma le matapeʻapeʻa i lona loto; Ioane 12: 6.
Na silafia e Iesu o le loto o Iuta e faaautu i leaga, ma e le salamo o ia; Ioane 6:70; Ioane 17:12.
O le faia o le faalata e Iuta o se vaega o le fuafuaga silisili a le Atua: Salamo 41: 9, Sakaria 11: 12-13, Mataio 20:18 ma 26: 20-25, Galuega 1: 16,20.
Fale o le taulaga
O Judas Iscariot e mai Kerioth. O le upu Eperu Ishkeriyyoth (mo Iscariot) o lona uiga "tagata mai le nuu o Keriyyoth". O Kerioth e tusa ma le 15 maila i saute o Hebron i Isaraelu.

Faʻatatau ia Judas Iscariot i le Tusi Paʻia
Mau faasino ia Iuta le Sekara i le Tusi Paia o loʻo maua i le Mataio 10: 4, 13:55, 26:14, 16, 25, 47-49, 27: 1-5; Mareko 3:19, 6: 3, 14:10, 43-45; Luka 6:16, 22: 1-4, 47-48; Ioane 6:71, 12: 4, 13: 2, 13: 26-30; 14:22, 18: 2-6; Galuega 1: 16-18, 25.

tofiga
O Iuta o se tasi o le toʻasefulu ma le toʻalua o Iesu Keriso ma o le na te tausia tupe mo le kulupu.

Gafa o gafa
Tama - Simon Iscariot

Manatu autu
Ona alu ai lea o se tasi o le toʻasefulu ma le lua - o le ua igoa ia Iuta le Sekara - i faitaulaga sili ma fesili atu, "O le a se mea e te naunau e avatu ia te aʻu pe a ou tuuina atu ia te oe?" Ona tolusefulu tupe siliva faitauina mo ia. Mataio 26: 13-15, NIV

Na tali atu Iesu: "O le mea o le a ou avatua lenei fasi falaoa pe a ou toʻeina i luga o le ipu." Ona, fofoina lea o le fasi falaoa, na ia avatu ia Iuta le Sekara, le atalii o Simona. O le taimi lava na ave ai e Iuta le areto, na ulufale ai Satani ia te ia. (Ioane 13: 26-27, NIV)

Ina ua ia saunoa, sa faʻaalia Iuta, o se tasi o le Toasefululua. Sa 'iā te ia le toʻatele o tagata ua faaauupegaina i pelu ma toʻotoʻo, na auina mai e le au faitaulaga sili, o matai o le tulafono, ma tagata matutua. (Mareko 14:43, NIV)