Rahula: atalii o Buddha
O Rahula na o le pau le afafine faʻasolopito o le Buddha. Na fanau o ia i se taimi puʻupuʻu ae leʻi alu lona tama e saili le malamalama. Ioe, o le fanau mai o Rahula e foliga mai o se tasi lea o mea na mafua ai le naunau o Prince Siddhartha e avea ma se tagata aisi.
Tuua e Buddha Lona Alo
E tusa ai ma tala a le Buddhist, o Prince Siddhartha ua leva ona luluina e le iloa e le mafai ona sola ese mai maʻi, matua ma le oti. Ma ua amata ona ia mafaufau e uiga i le tuʻua o lona avanoa olaga e saili le filemu o le mafaufau. Ina ua fanaua e lona faletua o Yasodhara se tama tama, na tigaina lava e le Perenise le tama o Rahula, o lona uiga "i filifili".
E leʻi umi ae tuua e le Perenise Siddhartha lana ava ma lana tama e avea ma Buddha. O nisi agaga faʻaonapo nei ua faʻaigoaina le Buddha o le "tama oti". Ae o le pepe o Rahula o le atalii o le atalii o le Tupu Suddhodana o le aiga Shakya. E lelei ona vaʻaia.
Ina ua tusa ma le iva tausaga o Rahula, na toe foʻi lona tama i lona aiga o Kapilavastu. Na ave e Yasodhara ia Rahula e vaai lona tama, lea ua avea nei ma Buddha. Na ia fai atu ia Rahula e fesili i lona tama mo lona tofi ina ia avea o ia ma tupu pe a maliu Suddhodana.
Ma o le tamaititi, e pei ona manaʻo ai tamaiti, na faʻapipiʻi atu i lona tama. Na ia mulimuli i le Buddha, ma fesili pea mo lona tofi. Ina ua mavae sina taimi sa usitai le Buddha i le faauuina o le tama e avea ma monike. Lona o le a avea ma talatuu o le dharma.
Ua aʻoaʻo Rahula e faʻamaoni
E leʻi faʻaalia e le Buddha le faʻailoga tagata i lona ataliʻi, ma na mulimulitaʻia e Rahula tulafono lava e tasi e pei o isi monike fou ma ola i tulaga lava ia, e matua mamao lava mai lona olaga i se maota.
Ua faʻamaumauina e faapea, o se monike matua na nofo i se tasi taimi e moe ai i le taimi o le faititili, faʻamalosia ai Rahula e sulufaʻi i totonu o se faleese. Na ala aʻe o ia i le leo o lona tama, ma fesili O ai iina?
O aʻu, Rahula, na tali le tama. Ua ou vaai, na tali le Buddha, na alu ese. E ui lava na naunau le Buddha e aua neʻi faʻaalia i lona ataliʻi ni faʻamanuiaga faʻapitoa, atonu na ia faʻalogo na maua Rahula i le timu ma na alu e siaki le tama. Mauaina o ia saogalemu, tusa lava pe le toʻa, o le Buddha tuua ia iina.
O Rahula o se tama aulelei ma e fiafia tele i tausuaga. O le taimi lava na ia sese faʻaseseina ai se tagata le mautonu na sau e vaai le Buddha. I le iloaina ai o lenei, na filifili ai le Buddha ua oʻo i le taimi mo se tama, po o le sili atu, o se faiaoga, e nonofo i lalo ma Rahula. O le mea na tupu na sosoʻo na faʻamaumauina i le Ambalatthika-rahulovada Sutta i le Pali Tipitika.
Na maofa Rahula ae na fiafia ina ua valaauina o ia e lona tama. Na ia faʻatumuina se pesini i vai ma mulumulu vae o lona tama. Ina ua maeʻa, sa faʻasino atu e le Buddha le tamaʻi vai na totoe i se tanoa.
"Rahula, o e vaʻai atu i si nei vai ua totoe?"
"Ioe, alii."
"Ole tamaʻi mea lea a Monike e le ma ai e pepelo."
Ina ua lafoa ese le vai na totoe, fai mai le Buddha, "Rahula, e te vaʻai faʻafefea ona lafoaʻi lenei vai laitiiti?"
"Ioe, alii."
"Rahula, soʻo se mea lava e iai se monike i soʻo se tasi e le ma e taʻu se pepelo ua tiaʻi faʻapena."
Na liliu e Budha le ladle i lalo ma fai atu ia Rahula: "E te vaʻai faʻafefea ona liliu faʻalo lenei ladle?"
"Ioe, alii."
"Rahula, soʻo se mea o se monike i soʻo se tasi e le ma e taʻu se pepelo ua na ona faʻasolo i lalo."
Ona liliu lea e le Buddha le fufui taumatau itu i luga. "Rahula, e te vaʻai atu i le gaogao ma le gaogao o lenei ladle?"
"Ioe, alii."
"Rahula, soʻo se mea o se monike i soʻo se tasi e le ma e taʻu se pepelo fuafuaina e gaogao ma gaogao faapena."
Ona aʻoaʻo lea e le Buddha ia Rahula pe faʻafefea ona mafaufau ma le faʻaeteete i mea uma na ia mafaufau iai, fai mai ma mafaufau i iʻuga ma le auala na aʻafia ai o ia ma isi i ana gaioiga. Faʻasalaina, Rahula aʻoaʻo e faʻamama lana amio. Na fai mai na ia mauaina le malamalama i le na o le 18.
Rahula's Matutua
Naʻo sina mea tatou te iloa e uiga ia Rahula i lona olaga mulimuli. Fai mai o ana taumafaiga, o lona tina, o Yasodhara, na iʻu ina avea ma teine matua ma na ia mauaina foʻi le malamalama. Na taʻua o ia e ana uo o Rahula le laki. Fai mai a ia sa faalua ona laki, na fanau mai o le atalii o le Buddha ma na ia iloaina foi le malamalama.
Na faʻamaumauina foi na maliu o ia a o talavou, ao soifua pea lona tama. O Emperor Ashoka le Sili na fai mai na fausia se stupa i le mamalu o Rahula, faʻapitoa mo monike fou.