Mhemberero, tsika uye nezvimwe kuziva nezve zororo reIsita

Isita izuva iro maKristu anopemberera kumuka kwaIshe, Jesu Kristu. MaKristu anosarudza kupemberera kumuka uku nekuti anotenda kuti Jesu akarovererwa, akafa uye akamuka kubva kuvakafa kuti abhadhare mubairo wechivi. Rufu rwake rwakaita kuti vatendi vawane hupenyu hwusingaperi.

Isita rinhi?
Kufanana nePaseka, Paseka izororo rinotakurika. Uchishandisa karenda yemwedzi sekumisikidzwa neKanzuru yeNicaea muna AD 325, Isita inopembererwa paSvondo rekutanga mushure memwedzi wekutanga uzere uchitevera equinox yemuno. Kazhinji kazhinji chitubu chinoitika pakati paKurume 22nd naApril 25. Muna 2007, Isita inoitika musi waApril 8.

Saka nei Isita isinganyatsoenderana neIsta sezviri muBhaibheri? Misi yacho haimbofaniri kuenderana nekuti paseka yechiJuda inoshandisa kuverenga kwakasiyana. Naizvozvo Pasika yechiJuda inowanzo kuwira mukati memazuva ekutanga eVhiki dzvene, asi kwete sezvazvakaita mukuverenga kweTestamente Itsva.

Mhemberero dzeIsita
Kune akati wandei mhemberero dzechiKristu uye masevhisi anotungamira kuIsita Svondo. Heano kutsanangurwa kwemamwe mazuva makuru anoyera:

Pamubhadharo
Chinangwa cheLent kutsvaga mweya uye kutendeuka. Zvakatanga muzana ramakore rechina senguva yekugadzirira Isita. Lent inoita mazuva makumi mana uye inoonekwa nekutendeuka kuburikidza nemunamato nekutsanya. Muchechi yekumadokero, Lent inotanga neChitatu Chitatu uye inopedza mavhiki matanhatu nehafu, Svondo parinosiiwa. Nekudaro, muEastern Church, Lent inogara mavhiki manomwe, nekuti Mugovera wakasarudzika. Muchechi yekutanga, kutsanya kwaive kwakaomarara, saka vatendi vaidya kudya kamwe chete kwakazara pazuva, uye nyama, hove, mazai, uye zvigadzirwa zvemukaka zvairambidzwa.

Nekudaro, kereke yemazuva ano inoisa zvakanyanya kusimbisa pamunamato wekubatsira apo nyama inokurumidza neChishanu. Mamwe masangano haachengete Lent.

Ash Chitatu
Muchechi yekumadokero, Ash Chitatu izuva rekutanga reLent. Zvinoitika masvondo matanhatu nemakumi maviri neshanu Pasita isati yasvika uye zita rayo rinobva pakuiswa kwemadota pahuma yemutendi. Ash chiratidzo chorufu uye kurwadziwa kwechivi. Muchechi yekuMabvazuva, zvakadaro, Rent inotanga nemusi weMuvhuro kwete Chitatu nekuda kwekuti Mugovera wakasarudzwawo kubva pakuverenga.

Vhiki dzvene
Vhiki Dzvene isvondo rekupedzisira reLent. Zvakatanga muJerusarema apo vatendi vakashanya kuzovakazve, kumutsidzira uye kutora chikamu mukuda kwaJesu Kristu. Vhiki rinosanganisira Svondo yeMichindwe, Chishanu Chishanu, Chishanu Chakanaka uye Mugovera Mugovera.

Palm Svondo
Svondo yeMichindwe inorangarira kutanga kweVhiki Dzvene. Inodaidzwa kuti "Svondo yeMichindwe", nekuti inomiririra zuva iro miti yemichindwe nembatya zvakapararira munzira yaJesu paakapinda muJerusarema pamberi pekurovererwa (Mateo 21: 7-9). Machechi mazhinji anorangarira zuva iri kuburikidza nekudzokororazve mudungwe. Nhengo dzinopihwa nematavi emichindwe anoshandiswa kusimudzira kana kuisa munzira munzira yekuenzanisira.

Chishanu Chakanaka
Chishanu Chishanu chinoitika paChishanu pasati pasita Svondo uye izuva iro Jesu Kristu akaroverwa. Iko kushandiswa kweshoko rekuti "yakanaka" chinhu chisinganzwisisike mururimi rweChirungu, sezvo dzimwe nyika zhinji dzakachiidza "kuchema" Chishanu, "chakareba" Chishanu, "chikuru" Chishanu kana "Chakanakisa" Chishanu Zuva iri rakayeukwa pakutanga nekutsanya uye kugadzirira kupemberera Isita, uye hapana liturgy yakaitika paChishanu Chakanaka. Muzana ramakore rechina zuva iri rakarangarirwa nemudungwe kubva kuGethsemane kuenda kunzvimbo tsvene yemuchinjikwa.

Nhasi uno tsika yeKatorike inopa kuverenga pamusoro peshasha, mhemberero yekunamata pamuchinjiko uye chirairo. MaPurotesitendi anowanzoparidza mazwi manomwe ekupedzisira. Mamwe machechi anonamatira mukati meMisangano yeMuchinjiko.

Tsika dzeIsita nezviratidzo
Kune akati wandei ega echinyakare echiKristu tsika dzeIsita. Iko kushandiswa kwemaruva eIsita chiitiko chakajairika panguva yezororo reIsita. Iyo tsika yakaberekwa muna 1880 apo maruva akaunzwa kuAmerica kubva kuBermuda. Nekuda kwekuti maruva eIsita anouya kubva kugirobhu "rakavigwa" uye "rakazvarwa patsva", chirimwa chauya kuzomiririra izvo zvinhu zvekutenda kwechiKristu.

Kune mhemberero dzakawanda dzinoitika muchirimo uye vamwe vanopokana kuti mazuva eIsita akagadzirwa kuti aenderane nemhemberero yeAnglo-Saxon yamwarikadzi Eostre, yaimiririra chitubu nekubereka. Kuitika kwemazororo echiKristu akadai seIsita netsika yechihedheni hazvirevi kuIsita chete. Vatungamiriri vechiKristu vaiwanzoona kuti tsika dzaive dzakadzika mune dzimwe tsika, saka vaitora hunhu hwekuti "kana usingakwanise kuvakunda." Naizvozvo, tsika zhinji dzeIsita dzine midzi mumhemberero dzechihedheni, kunyangwe zvadzinoreva zvave zviratidzo zvekutenda kwechiKristu, semuenzaniso, tsuro yaiwanzova mucherechedzo wechihedheni wekubereka, asi wakazogamuchirwa nevaKristu kumiririra kuberekwa patsva. Mazai aigara ari mucherechedzo wehupenyu husingagumi uye achigamuchirwa nemaKristu anomiririra kuzvarwa patsva. Nepo vamwe maKristu vasingashandise mazhinji eaya "akagamuchirwa" zviratidzo zveIsita, vanhu vazhinji vanonakidzwa nemabatirwo avanoitwa nemifananidzo iyi kudzamisa rutendo rwavo.

Ukama hwePaseka hwevaJudha neIsita
Sekuziva kwevazhinji vachiri kuyaruka vechiKristu, mazuva ekupedzisira eupenyu hwaJesu akaitika panguva yekupemberera Paseka. Vanhu vazhinji vanoziva Pasika, kunyanya nekuda kwekuona mafirimu akaita se "Iwo Gumi Mirairo" uye "Muchinda weEgypt". Zvisinei, zororo iri rakakosha kwazvo kuvanhu vechiJuda uye raive rakakosha zvakafanana kumaKristu ekutanga.

Zana ramakore rechina risati rasvika, maKristu vakapemberera vhezheni yavo yePaseka yechiJuda inozivikanwa sePaseka panguva yezhizha. MaKristu echiJuda vanofungidzirwa kuti vakapemberera Paseka nePaseka, iyo Pasika yechiJudha. Nekudaro, vatendi veVemamwe Marudzi vaisadikanwa kutora chikamu mune zvechiJudha. Mushure mezana ramakore rechina, zvakadaro, mabiko eIsita akatanga kufukidza mhemberero yetsika rePaseka yechiJuda nekuwedzera kusimbisa paSvondo Rinoyera neChishanu Chakanaka.