MaKristu echiPurotesitendi: Zvinotendwa nemaLutheran

Kuve imwe yemachechi ekare echiPurotesitendi, echiLutanism anoteedzera zvavanotenda nezviito zvakadzama mudzidziso dzaMartin Luther (1483-1546), chikwangwari cheGerman mugwaro raAugustino rinozivikanwa sa "Baba veNyanduri".

Luther aive mudzidzi weBhaibheri uye akatenda zvakasimba kuti dzidziso dzese dzinofanira kuve dzakasimba kubva paRugwaro. Akaramba zano rekuti dzidziso yaPapa yaive nehuremu hwakafanana neBhaibheri.

Pakutanga, Luther aingotsvaga shanduko muChechi yeRoma Katurike, asi Roma yaiti hofisi yaPapa yakagadzwa naJesu Kristu uye kuti Papa akashanda semumiriri kana mumiriri waKristu pasi pano. Naizvozvo kereke yakaramba chero kuyedza kudzikamisa basa raPapa kana makadhiinari.

Zvitendero zveLutheran
Sezvakangoitika, izvo zvevamwe chiRoma Katurike zvakachengetwa, sekushandiswa kwezvokupfeka, atari uye kushandiswa kwemakenduru uye zvifananidzo. Zvisineyi, kutsauka kukuru kwaLuther kubva padzidziso yeRoman Katurike kwaive pamusoro pezvitendero izvi:

Rubhabhatidzo - Kunyangwe Luther akataura kuti rubhabhatidzo rwunofanirwa kuti rutsva rweMweya, hakuna fomu chaiyo yakapinda mariri. Nhasi maLuthere vanoita zvese kubhabhatidza kwevana uye nekubhapatidzwa kwevakuru vanotenda. Kubhabhatidza kunoitwa nokupuruzira kana kudira mvura panzvimbo yekunyudzwa. Matafi mazhinji echiLutheran anogamuchira rubhabhatidzo rwakafanira kubva kune mamwe masangano echiKristu kana munhu akatendeuka, oita kuti kubhabhatidzwazve kuve kwakanyanyisa.

Katekisimo: Luther akanyora katekesi mbiri kana nhungamiro pakutenda. Katekisimo diki ine tsanangudzo dzakakosha paMirayiro Gumi, Kutenda kwevaApostora, Munamato waIshe, rubhabhatidzo, kureurura, chirairo uye runyorwa rweminamato uye tafura yebasa. Katekisimo huru inodzamisa misoro iyi.

Kutonga kwechechi - Luther akapokana kuti makereke ega ega anofanirwa kudzorwa munharaunda, kwete nechiremera chepakati, senge muchechi yeRoman Catholic. Kunyangwe mapazi mazhinji echiLutheran achiri nemabhishopi, haaite maitiro mamwechetewo ekutonga pamusoro peungano.

Kutenda - Mazuva ano machechi echiLutheran anoshandisa zvitendero zvechiKristu zvitatu: Kutenda kwevaApostora, Kutenda kwaNicene uye Chero Athanasius. Aya mafilosofi ekare ekutenda anopfupisa dzidziso dzekutanga dzeLutheran.

Eschatology: maLuthere haadudzi kupamba sezvakaita mamwe machechi echiPurotesitendi. Panzvimbo iyoyo, maLutheran anotenda kuti Kristu achangodzoka kamwe chete, pachena, uye achasvika kumaKristu ese pamwechete pamwe nevakafa muna Kristu. Kutambudzika ndiko kwakajairika kutambudzika kunotsungirira maKristu ese kusvika pazuva rekupedzisira.

Denga negehena - maLuthere anoona kudenga negehena senzvimbo chaidzo. Paradhiso ushe uko vatendi vanonakidzwa naMwari nekusingaperi, vasina zvitadzo, rufu nezvakaipa. Helo inzvimbo yekurangwa uko mweya unoparadzaniswa naMwari nekusingaperi.

Kuwana Mumwe nemumwe kuna Mwari - Luther akatenda kuti munhu wega wega ane kodzero yekusvika kuna Mwari kuburikidza neRugwaro aine mutoro kuna Mwari ega. Hazvidikanwe kuti mupirisita ave pakati. Uku "hupirisita hwevatendi vese" hwaive shanduko inoshamisa kubva padzidziso yeKaturike.

Chirairo chaIshe - Luther akachengetedza sakaramendi reChirairo chaIshe, chiri chiitiko chakakosha chekunamatira mune chechiLutheran. Asi dzidziso yekushanduka kwemvura yakarambwa. Nepo maLutheran achitenda muhupo hwechokwadi hwaJesu Kristu muzvimiro zvechingwa newaini, kereke haina kunyorwa kuti sei kana chiitiko icho chichiitika. Naizvozvo, maLutheran anoramba pfungwa yekuti chingwa newaini zviratidzo zvakapusa.

Purigatori - maLutheran anoramba dzidziso yeCatholic yepurigatori, nzvimbo yekucheneswa uko vatendi vanoenda kana vafa vasati vapinda kudenga. Chechi yeLutheran inodzidzisa kuti hakuna tsigiro yemagwaro uye kuti vakafa vanoenda kudenga kana kugehena.

Kuponeswa nenyasha kuburikidza nekutenda - Luther akachengetedza kuti runyararo runouya nenyasha chete kuburikidza nekutenda; kwete yemabasa uye masakaramende. Iyi dzidziso yakakosha yekururamisa inomiririra musiyano mukuru pakati pechiLutheran neCatholic. Luther akataura kuti mabasa akadai sekutsanya, nzendo, novenas, kuregererwa uye masheya echinangwa chakakosha haana basa rekuponeswa.

Kuponeswa kune vese - Luther akatenda kuti kuponeswa kwaivepo kuvanhu vese kuburikidza nebasa rekuregererwa raKristu.

Magwaro - Luther akatenda kuti magwaro aive chete negwara rinodiwa kuchokwadi. MuChechi yeLutheran, kusimbiswa kukuru kunoiswa pakuteerera kuIzwi raMwari.Chechi inodzidzisa kuti Bhaibheri haringori neIzwi raMwari, asi izwi rega rega raro rakafuridzirwa kana "kufemerwa naMwari". Mweya Mutsvene ndiye munyori weBhaibheri.

Maitiro echiLuthere
Masakaramende - Luther akatenda kuti masakaramende aingoshanda senge rubatsiro mukutenda. Masakaramende anotanga nekuporesa kutenda, nekudaro achipa Nyasha kune avo vanotora mazviri. Chechi yeKatorike inotora masakaramendi manomwe, Chechi yeLutheran maviri chete: rubhabhatidzo neChirairo chaIshe.

Kunamata - Nezve nzira yekunamata, Luther akasarudza kuchengetedza maatari nezvipfeko uye kugadzirira rondedzero yebasa rezviteki, asi neruzivo rwekuti hapana chechi yaidikanwa kutevedzera rairo yakati. Nekuda kweizvozvo, kusimbiswa kwave kuiswa munzira yekunekunamatira kunekunamatira masevhisi, asi hapana yunifomu yedhipatimendi yemapazi ese emutumbi weLutheran. Nzvimbo yakakosha inopihwa kuparidza, kuimba kwechekuita nemimhanzi, saLuther aive muhombe fanika wemimhanzi.