Chiyuda: ruoko rwa hamsa uye zvazvinomiririra

Iyo hamsa, kana hamsa ruoko, chitambi chinobva kuMiddle East yekare. Mune fomu yaro yakajairika, hombodo yakaumbwa sechanza chine minwe mitatu yakatambanudzwa nepakati uye chigunwe chakakombama kana chigunwe chidiki kune rimwe divi. Inofungidzirwa kudzivirira kubva ku "ziso rakaipa". Iyo inowanzo kuratidzwa pahuro kana zvishongo, kunyangwe ichigona zvakare kuwanikwa mune zvimwe zvekushongedza zvinhu zvakaita semadziro anorembera.

Hamsa inowanzobatanidzwa nechiJudha, asi inowanikwawo mune mamwe matavi eIslam, chiHindu, chiKirisitu, chiBuddha, nedzimwe tsika uye, munguva pfupi yapfuura, yakagamuchirwa neveMweya weNew Age.

Zvinoreva uye mavambo
Izwi rekuti hamsa (zvimefano moyo) rinobva pashoko reChihebheru hamesh, zvinoreva mashanu. Hamsa zvinoreva nezve chokwadi chekuti kune minwe shanu pane talisman, kunyange vamwe vachitendawo kuti inomiririra mabhuku mashanu eTorah (Genesi, Ekisodho, Revhitiko, Numeri, Dheuteronomio). Dzimwe nguva zvinonzi ruoko rwaMiriam, aive hanzvadzi yaMosesi.

MuIslam, iyo hamsa inonzi Ruoko rwaFatima, mukuremekedza mumwe wevanasikana veMuporofita Muhammad. Vamwe vanoti, mutsika dzeIslam, minwe mishanu inomiririra mbiru shanu dzeIslam. Muchokwadi, mumwe wemienzaniso yakasimba kwazvo yekutanga ye hamsa iri kushandiswa inowanikwa paGedhi reKutongwa (Puerta Judiciaria) yenhare yezana ramakore rechiXNUMX Spanish nhare yechiIslam, Alhambra.

Nyanzvi zhinji dzinotenda kuti hamsa yakatangira chiJuda neIslam, pamwe iine mavambo asiri echitendero, kunyangwe pakupedzisira pasina chokwadi nezvekwakabva. Zvisinei, iyo Talmud inogamuchira mazango (kamiyot, ichibva muchiHeberu "kusunga") senzvimbo yakajairika, neShabbat 53 uye 61 inobvumidza kutakura chitumwa paSabbat.

Kufananidza kweHamsa
Iyo hamsa inogara iine minwe mitatu yakatambanudzwa yepakati, asi pane zvimwe zvakasiyana mukuratidzwa kwechigunwe uye chigunwe chidiki. Dzimwe nguva dzakakomberedzwa nekunze uye dzimwe nguva dzakapfupika kupfuura avhareji. Chero zvingave zvakaita chimiro, chigunwe uye chigunwe chidiki zvinogara zvakaenzana.

Kuwedzera pakuumbwa kunge ruoko rwusina kujairika, hamsa inowanzo kuve neziso muchanza cheruoko. Iro ziso rinofungidzirwa kuti rine tambo ine simba kurwisa "ziso rakaipa" kana ayin hara (עין הרע).

Ayin hara inofungidzirwa kuti ndiyo inokonzera kutambura kwese kuri munyika uye, kunyangwe kushandiswa kwayo kwazvino kwakaoma kutsvaga, izwi iri rinowanikwa muTora: Sarah anopa Hagari ayin hara munaGenesi 16: 5, iyo inokonzeresa kuenda nepamuviri, uye munaGenesi 42: 5, Jacob anoyambira vana vake kuti vasaonekwe pamwechete nekuti zvinogona kumutsa ayin hara.

Zvimwe zviratidzo zvinogona kuoneka pane hamsa zvinosanganisira hove uye mazwi echiHebheru. Hove dzinofungidzirwa kuti dzinodzivirirwa paziso rakaipa uye zvakare zviratidzo zverombo rakanaka. Pamwe chete nemusoro werombo, mazal kana mazel (zvinoreva kuti "mhanza" muchiHeberu) ishoko iro dzimwe nguva rinonyorwa pachirevo.

Munguva dzemazuva ano, hams dzinowanzo kuvezwa pazvishongo, zvakasungirirwa kutenderera imba, kana seyakakura dhizaini muJudaica. Ngazvive sezvazvingave, iyo amulet inofungidzirwa kuunza rombo rakanaka uye mufaro.