Rudzidziso Rwenyika: Mosesi aive ani?

Mumwe wevanhu vanozivikanwa kwazvo mutsika dzezvitendero zvisingaverengeke, Mosesi akakurira kutya kwake nekusagadzikana kutungamira rudzi rwevaIsraeri kubuda muhuranda hweIjipita uye kupinda munyika yechipikirwa yeIsraeri. Iye aive muporofita, murevereri werudzi rwevaIsirayeri uyo airwira kubva kune nyika yechihedheni kuenda kune nyika yehumwari uye nezvimwe zvakawanda.

Zvinoreva zita
MuchiHeberu, Mosesi ndiMosesi (משה), iro rinobva pachiito "kudhonza" kana "kudhonza" uye rinoreva paakaponeswa kubva mumvura muna Ekisodho 2: 5-6 nemwanasikana waFarao.

Kubudirira kukuru
Kune zviitiko zvisingaverengeki zvakakosha uye zvishamiso zvinotaurwa naMosesi, asi zvimwe zvezvakakura zvinosanganisira:

Nekubvisa rudzi rwevaIsraeri muuranda muIjipita
Tungamira vaIsraeri mugwenga uye nomunyika yeIsrael
Kunyora iyo Torah yese (Genesi, Ekisodho, Revhitiko, Numeri naDheuteronomio)
Iva wekupedzisira wenyama kuve nekutaurirana kwakananga uye pachako naMwari

Kuzvarwa kwake uye mwana
Moses akazvarwa mudzinza raRevi muna Amram uye Yocheved panguva yekumanikidza kwevaIjipita kurudzi rwevaIsrael muchikamu chechipiri chezana ramakore regumi nematatu BC.Aive nehanzvadzi yechikuru, Miriam, uye mukoma mukuru, Aharon (Aaron). Munguva iyi, Ramesses II aive Farao weEjipitori uye akange arayira kuti vese vana vechirume vakazvarwa nemaJuda vaifanira kuurawa.

Mushure memwedzi mitatu yekuyedza kuviga mwana, mukuyedza kuponesa mwanakomana wake, Yocheved akaisa Moses mudengu ndokumutumira parwizi rweNile. Pakati peNire, mwanasikana waFarao akawana Moses, akamuburitsa kunze kwemvura (meshitihu, kunofungidzirwa kuti kunobva zita rake), uye akapika kumumutsa mumuzinda wababa vake. Akabhadhara mukoti akanyorova kubva kurudzi rwevaIsraeri kuti achengete mukomana, uye mukoti iyeye akanyorova aive mumwe kunze kwamai vaMosesi, Yocheved.

Pakati paMosesi achiunzwa mumba maFarao uye iye achinge ave munhu mukuru, iyo Torah haitaure zvakawanda nezvehudiki hwake. Chokwadi, Ekisodho 2: 10-12 inodarika chikamu chikuru chehupenyu hwaMosesi chinotitungamira kuzviitiko zvaizoratidzira ramangwana rake semutungamiri werudzi rwevaIsraeri.

Mwana akakura uye (Yocheved) akamuendesa kumwanasikana waFarao, uye akazoita semwanakomana wake. Akamudaidza kuti Moses ndokuti, "Nekuti ndakariburitsa mumvura." Zvino zvakaitika mumazuva iwayo kuti Mosesi akakura ndokubuda kuenda kuhama dzake ndokutarisa pamitoro yavo, ndokuona muIjipita achirova murume wechiJuda wehama dzake. Zvino wakadzoka, akaona kuti kwakanga kusino munhu; saka akarova muIjipita akamuviga mujecha.
Hukuru
Iyi njodzi inoshungurudza yakatungamira Moses pasi pameso aFarao, uyo akaedza kumuuraya nekuuraya muIjipita. Nekuda kweizvozvo, Moses akatizira kugwenga kwaakanogara nevaMidhiani ndokutora mukadzi kubva kurudzi, Zipporah, mukunda waJitro (Jethro). Paakanga achitarisira mombe yaYitro, Moses akawana gwenzi rinopfuta paGomo reHorebhi iro, kunyangwe rakanga rakakomberedzwa nemurazvo, harina kupedzwa.

Panguva ino ndipo Mwari paakashanda, akabatanidza Mozisi kekutanga, achiudza Mozisi kuti akange asarudzwa kuti asunungure VaIsraeri kubva paudzvinyiriri uye neuranda hwavakange vatora muIjipita. Zvinonzwisisika kuti Mozisi wakashamisika, achipindura,

"Ndini aniko ini ndinofanira kuenda kuna Faro uye ndibvise vana veIsrael muEjipitori?" (Ekisodho 3:11).
Mwari akaedza kuvimba naye nekutsanangura zano rake, achiudza kuti moyo waFarao ungadai wakaomeswa uye basa racho raigona kuve rakaoma, asi kuti Mwari achaita zvishamiso zvikuru kuti asunungure vaIsraeri. Asi Moses akapindura ane mbiri zvakare,

Mozisi akati kuna Jehovha, "Haiwa Jehovha, ndinokukumbirai. Handizi munhu wekutaura, kubva zuro kana kubva zuro, kana kubva panguva yawakataura nemuranda wako, nekuti ini ndine muromo wakaremerwa uye ndaremerwa nendimi. ”(Ekisodho 4:10).
Pakupedzisira, Mwari akaneta nekusatya kwaMosesi uye akataura kuti Aharon, mukoma waMosesi aigona kuve mutauri, uye Mosesi aizove mutungamiri. Nechivimbo, Mozisi akadzokera kumba kwatezvara vake, ndokutora mukadzi wake nevana, ndokunanga kuIjipita kunosunungura vaIsraeri.

Kubuda
Pakudzoka kwavo kuIjipita, Mosesi naAharoni vakaudza Farao kuti Mwari akaraira Farao kuti asunungure vaIsraeri kubva muhuranda, asi Farao akaramba. Matambudziko mapfumbamwe akaunzwa nenzira inoshamisa pamusoro peEjipitori, asi pharao akaramba achidzivisa kusunungurwa kwerudzi. Dambudziko regumi raive kufa kwematangwe eEgipita, kusanganisira mwanakomana waFarao, uye pakupedzisira Farao akabvuma kurega vaIsraeri vaende.

Aya matambudziko uye kubuda kwakatevera kwevaIsraeri kubva kuEjipit kunorangarirwa gore rega rega pazororo revaJudha rePasika (Pasaki), uye iwe unogona kuverenga zvimwe pamusoro pematambudziko nezvishamiso zvePaseka.

VaIsraeri vakakurumidza kurongedza ndokubuda muEjipitori, asi Farao akachinja pfungwa yake pamusoro pekununurwa uye akavatevera nechisimba. VaIsiraeri pavakasvika paGungwa Dzvuku (iro rinodaidzwawo kuti Gungwa Dzvuku), mvura dzakakamurwa nenzira inoshamisa kubvumira vaIsraeri kuti vayambuke zvakanaka. Mauto eIjipita paakapinda mumvura yakakamurwa, vakavhara, vachinyudza mauto eEjipitori mukuita uku.

Mubatanidzwa
Mushure memavhiki ekufamba-famba murenje, vaIsraeri, vachitungamirwa naMosesi, vanosvika kuGomo reSinai, kwavakadzika misasa nekugamuchira Torah. Moses achiri pamusoro pegomo, chivi chakakurumbira cheMhuru yeGoridhe chinoitika, zvichikonzera Mosesi kutyora mahwendefa esungano ekutanga. Anodzokera pamusoro pegomo uye paanodzoka zvakare, ndipo panotambira sungano iyi nerudzi rwese, rwasunungurwa kubva kuhutongi hwevaIjipita uye rwakatungamirwa naMosesi.

Mushure mekunge maIsrael vagamuchira sungano iyi, Mwari anosarudza kuti hachizove chizvarwa chiripo chinopinda munyika yeIsrael, asi pachizvarwa chinotevera. Nekuda kweizvozvo, vaIsraeri vakadzungaira naMozisi kwemakore makumi mana, vachidzidza kubva pane zvakakanganisa zvakakosha uye zviitiko.

Rufu rwake
Nehurombo, Mwari anoraira kuti Moses haazonyatso kupinda munyika yeIsrael. Chikonzero cheichi ndechekuti vanhu pavakamukira Mozisi naAaron mushure metsime rakanga ravapa chikafu mugwenga rakaomeswa, Mwari akaraira Mozisi sezvizvi:

“Tora tsvimbo ugokwidza ungano, iwe nemukoma wako Aharon, mutaure nedombo pamberi pavo kuti ribudise mvura yaro. Uchavabudisira mvura kubva padombo uye ugomwisa ungano nemombe dzavo ”(Chiverengo 20: 8).
Avhiringidzwa nerudzi, Mozisi haana kuita sezvakarairwa naMwari, asi akarova dombo netsvimbo. Sekureva kunoita Mwari kunaMosesi naAaron,

"Nekuti hauna kuvimba neni kuti unditsaure pamberi pevana veIzirairi, haungaendi nesangano iri kunyika yandakavapa" (Numeri 20:12).
Yakatemwa naMoses, uyo akaita basa rakakura uye rakaoma kudaro, asi sekurairwa kwazvakaitwa naMosesi, vanaMosesi vanofa nguva pfupi vaIsraeri vasati vapinda munyika yechipikirwa.

Izwi iri muTora rebhasikiti umo Yocheved akaisa Moses iri teva (תיבה), iro rinoreva kuti "bhokisi", uye ndiro izwi rimwechetero rinoshandiswa kureva areka (תיבת נח) yakapinda naNowa kuzoponeswa nemafashama . Nyika ino inowoneka kaviri chete muTorah yese!

Ichi chiitiko chinonakidza sezvo vese Mosesi naNowa vakaponeswa vachiuya kurufu kubva mubhokisi rakareruka, iro rakatendera Noa kuvakazve hunhu uye naMosesi kuti aendese vaIsraeri kunyika yechipikirwa. Pasina teva, pangadai pasina vanhu vechiJuda nhasi!