Rudzidziso Rwenyika: Munhu kana kuti Mesia basa raJesu muchiJuda

Zvichitaurwa zvakapusa, maonero evaJesu aJesu weNazareta ndekwekuti aive muJudha akajairwa uye, zvakanyanya, muparidzi aigara panguva yekutapa kweIsrael muzana ramakore rekutanga AD.VaRoma vakamuuraya - nevamwe vazhinji vechiJudha uye chechitendero - chekutaura vachipesana nemasimba eRoma nekunetsa kwavo.

Jesu aive Mesia here maererano nezvinotendwa nemaJuda?
Mushure mekufa kwaJesu, vateveri vake - panguva iyoyo kapoka kadiki kevaimbove maNazareta - vaizviti ndiMesiasi (Mashiach kana מָשִׁיחַ, zvinoreva kuti akazodzwa) akaporofita mumanyoro echiHebheru uye kuti achazodzoka kuzadzisa izvo zviito zvakakumbirwa naMesiya. VaJudha vazhinji vemazuva ano vakaramba kutenda uku uye chiJuda chose chichienderera nanhasi. Pakupedzisira, Jesu akazova musimboti weboka rechitendero chechiJuda raizokurumidza kubuda mukutenda kwechiKristu.

MaJuda haatende kuti Jesu aive wemweya kana "Mwanakomana waMwari", kana Mesiasi akaporofita mumagwaro echiHebheru. Iye anoonekwa se "mesiya wenhema" mupfungwa yemumwe munhu akati (kana kuti vateveri vakamumirira) jasi raMesiya, asi iye pakupedzisira asina kuzadzisa zvinodiwa zvakarongwa mukutenda kwechiJudha.

Nguva yemesiya inofanira kutaridzika sei?
Zvinoenderana nemagwaro echiHebheru, Mesia asati asvika, pachave nehondo nekutambudzika kukuru (Ezek. 38:16), mushure maizvozvo Mesia achaunza ruregerero rwezvematongerwo enyika uye rwekunamata nekudzosera maJuda ese kuIsrael nekudzoreredza Jerusarema (Isaya 11 : 11-12, Jeremia 23: 8 uye 30: 3 uye Hosiya 3: 4-5). Nekudaro, Mesia achamisa hurumende yeTorah muIsrael iyo ichabata sosi yehurumende yepasi rose yevaJudha vese uye vasiri vaJudha (Isaya 2: 2-4, 11:10 uye 42: 1). Tembere Tsvene ichavakwazve uye basa reTembere richitangazve (Jeremiah 33:18). Chekupedzisira, gadziriro yekutonga yeIsrael ichagadzirwazve uye Torah ichave yega uye yekupedzisira mutemo munyika (Jeremiah 33:15).

Uye zvakare, zera remesiya richazoratidzwa nekudyidzana kuripo kwevanhu vese pasina kuvenga, kusashivirira nehondo - maJuda kana neimwe nzira (Isaya 2: 4). Vanhu vese vanozoziva YHWH saiye mumwechete Mwari wechokwadi uye Torah semararamiro echokwadi, uye godo, kuuraya uye kupamba zvichanyangarika.

Saizvozvowo, maererano neechiJudha, Mesiya chaiye anofanira

Iva muJudha anoona akaburuka kuna Mambo David
Iva munhuwo zvake (sezvaipesana nedzinza raMwari)
Zvakare, muchiJuda, kuzarurika kunoitika pamhando yenyika, kwete pamunhu sezvakarondedzerwa naJesu, kuedza kwechiKristu kushandisa mavhesi kubva muTorah kusimbisa Jesu saMesiasi, pasina musiyano, mhedzisiro yekukanganisa.

Sezvo Jesu asina kuzadzisa izvi zvaidikanwa kana nguva yaMesia yakauya, maonero echiJudha ndeekuti Jesu aingova munhu kwete Mesia.

Zvimwe zvirevo zvinoshamisa zvemesiya
Jesu weNazareta aive mumwe wevaJudha vazhinji munhoroondo yese vakaedza kutaura kuti ndiye masiya kana kuti vane vateveri vakadaidza zita ravo. Tichifunga nezvemamiriro ekunze akaoma aive pasi pekugara kwevaRoma nekutambudzwa panguva iyo Jesu aigara, hazvisi zvakaoma kunzwisisa kuti sei maJuda mazhinji aida nguva yerunyararo uye nerusununguko.

Ainyanya kuzivikanwa wevamwari venhema vevaJudha makarekare aive Shimon bar Kochba, uyo akatungamira kwekutanga akabudirira asi pakupedzisira zvakamukira kupandukira nemaRoma muna 132 AD, izvo zvakazoita kuti kuparadzwa kweJudekse muNyika Tsvene kuiswe nemaRoma. Bar Kochba akazviti ndiMesiasi uye akazodzwa kunyange naiye mukuru anozviti Akiva, asi mushure mekunge barika Kochba afa panguva yokumuka, maJuda enguva yake vakamuramba semumwe mesiya wenhema nekuti iye aisazadzisa zvaidiwa naMesiasi chaiye.

Mumwe mumwe mesiya mukuru wenhema akamuka munguva dzazvino munguva dzegumi nenomwe. Shabatai Tzvi aive kabbalist akazviti ndiye Mesiasi aive akamirira kwenguva refu, asi mushure mekusungwa, akatendeukira kuIslam uye nevamwe mazana evateveri vake, achikanganisa chero kutaura saMesia kwaaive nako.