Tsvaga iyo izere iyo nyaya yeBhaibheri

Bhaibheri rinonzi ndiro rakanyanya kutengesa nguva yese uye nhoroondo yaro inonakidza kudzidza. Sezvo mweya waMwari pawakapfura pamusoro pevanyori veBhaibheri, ivo vakarekodha meseji nechero zviwanikwa zvaive zviripo panguva iyoyo. Bhaibheri pacharo rinoratidza zvimwe zvezvinhu zvinoshandiswa: kunyorwa kwevhu, kunyorwa pamahwendefa amabwe, inki uye mapepa, ematehwe, ematehwe, ematehwe nesimbi.

Kuverenga nguva uku kunoteedzera nhoroondo isina kumbobvira yakaitika yeBhaibheri mumazana emakore apfuura. Tsvaga uone kuti Izwi raMwari rakachengetedzwa zvakadii, uye kwenguva yakareba, panguva yerwendo rurefu uye runonetesa kubva kune zvakasikwa kuenda kune shanduro dzanhasi dzechirungu.

Nhoroondo yeChronology yeBhaibheri
Kusika - BC 2000 - Pakutanga, magwaro ekutanga akapfuudzwa pasi kubva pachizvarwa kuenda kune chimwe chizvarwa nemuromo.
Circa 2000-1500 BC - Bhuku raJobho, pamwe bhuku rekaresa mubhaibheri, rakanyorwa.
Around 1500-1400 BC - Mahwendefa amabwe eMirairo Gumi akapiwa kunaMosesi paGomo reSinai uye gare gare akachengetwa muAreka yeChibvumirano.
Circa 1400–400 BC - Zvinyorwa zvine Bhaibheri reChihebheru chekare (39 mabhuku eTestamende Yekare) zvapera. Iri bhuku roMutemo rinochengetwa mutebhenekeri uye zvichizotevera mutemberi iri pedyo neAreka yesungano.
Munenge muna 300 BC - Mabhuku ese echihebheru ekutanga kubva muTestamente Yekare akanyorwa, akaunganidzwa uye akatorwa semabhuku echokwadi akanyorwa.
250 BC - 250 - Septuagint inogadzirwa, shanduro yakakurumbira yechiGreek yeBhaibheri reChihebheru (39 mabhuku eTestamente Yekare). Inosanganisirwa mabhuku gumi nemana eApokirifa.
Munenge muna 45-100 AD - 27 mabhuku ekutanga eGreek New Testament akanyorwa.
Munenge muna 140-150 AD - "Testamende Itsva" yekunyepedzera yaMarcion weSinope yakakurudzira maKristu eOrthodox kuti vagadze kodhi yeTestamente Itsva.

Munenge muna 200 AD - Iyo Mishnah yechiJudha, iyo miromo yeTorah, inonyorwa kekutanga.
Munenge muna 240 AD - Origen anogadzirisa exapla, yakafanana nematare matanhatu emavara echiGiriki nechiHebheru.
Munenge muna 305-310 AD - Chinyorwa chechiGreek cheTestamente Itsva chaLuciano d'Antiochia chinova hwaro hweRugwaro Receptus.
Munenge muna 312 AD - IVictoria Codex ingangove iri yemakopi makumi mashanu ekutanga eBhaibheri akarairwa namambo Constantine. Pakupedzisira chinochengetwa muVictoria Library muRome.
367 AD - Athanasius weAlexandria anozivisa kekutanga iyo canon yakazara yeTestamente Itsva (mabhuku 27).
382-384 AD - Mutsvene Jerome anoshandura Testamente Itsva kubva kuChigiriki yekutanga kuenda muchiLatin. Iyi dudziro inova chikamu cheyo Latin Latin Vulgate.
397 AD - Synod yeChitatu yeCarthage inobvumidza canon yeTestamente Itsva (mabhuku makumi maviri neshanu).
390-405 AD - Saint Jerome anoshandura Bhaibheri reChihebheru muchiLatin uye anopedzisa iro Latin Latin Vulgate. Inosanganisira mabhuku 39 eTestamente Yekare, mabhuku 27 eTestamente Itsva uye mabhuku gumi nemana eApokirifa.
AD 500 - Parizvino magwaro akashandurwa mumitauro yakawanda, kwete kungoiswa asi kusanganisira neshanduro yeEjipitori (Codex Alexandrinus), Cop Cop, shanduro yeEtiopian, shanduro yeGothic (Codex Argenteus) uye shanduro yeArmanian. Vamwe vanofunga kuti Armanish ndiyo yakanaka kwazvo uye yakakwana pane shanduro dzese dzekare.
600 AD - Chechi yeRoman Catholic inozivisa Latin kuti ndiyo chete mutauro wemagwaro.
AD 680 - Caedmon, mudetembi wechiRungu uye monaki, anoshandura mabhuku ebhaibheri nezvinyorwa munhetembo dzeAnglo-Saxon nenziyo.
735 AD - Bede, munyori wenhoroondo wechiChirungu uye monaki, anoshandura Evhangeri muAnglo-Saxon.
775 AD - Bhuku raKell, bhuku rakashongedzwa zvakapfuma rine Evhangeri uye zvimwe zvakanyorwa, rakapera nemamongi eCeltic muIreland.
Circa 865 AD - Vatendi Cyril naMethodius vanotanga kushandura Bhaibheri muchiSlavic kubva kuchechi yekare.

950 AD - Manyoro evaLindisfarne Evhangeri anodudzirwa kuChirungu Chekare.
Circa 995-1010 AD - Aelfric, muChirungu abbot, anoshandura zvikamu zveMagwaro muChirungu Chekare.
1205 AD - Stephen Langton, purofesa wezvebhaibheri uye akazove bhishopi mukuru weCanterbury, anogadzira zvitsauko zvekutanga mumabhuku eBhaibheri.
AD 1229 - Kanzuru yeToulouse inorambidza uye inonyatsorambidza kuisa vanhu kuti vave neBhaibheri.
1240 AD - kardinari wechiFrench Ugo weSanta Cher anoburitsa yekutanga chiLatin Bhaibheri nezvikamu zvechikamu izvo zvichiripo nanhasi.
AD 1325 - Mupepeti wechiRungu uye mudetembi Richard Rolle de Hampole uye mudetembi wechiRungu, William Shoreham, vanoshandura Mapisarema kuita ndima dzepamhepo.
Circa 1330 AD - Rabbi Solomon ben Ismael akatanga akaisa zvitsauko pamucheto weBhaibheri reChihebheru.
1381-1382 AD - John Wycliffe nevamwe, vanopokana neChechi yakarongeka, vachitenda kuti vanhu vanofanirwa kubvumidzwa kuverenga Bhaibheri mumutauro wavo, vatange kududzira nekuburitsa zvinyorwa zvekutanga zveBhaibheri rose muchiRungu. Izvi zvinosanganisira mabhuku makumi matatu nematatu eTestamente Yekare, makumi maviri nemashanu emabhuku eTestamente Itsva uye mabhuku gumi nemana eApokirifa.
AD 1388 - John Purvey anoongorora Wycliffe Bible.
AD 1415 - makore makumi matatu mushure mekufa kwaWycliffe, Kanzuru yeConstance inomutambidza nematare anopfuura makumi maviri nemakumi maviri nenomwe.
AD 1428 - Makore makumi mana mushure mekufa kwaWycliffe, vakuru vekereke vanochera mapfupa ake, nekuvapisa, nekuparadzira dota parwizi Swift.
AD 1455 - Mushure mekugadzirwa kwemuchina wekudhinda kuGermany, Johannes Gutenberg akaburitsa Bhaibheri rekutanga rakadhindwa, iro Gutenberg Bible, muLatin Vulgate.
AD 1516 - Desiderius Erasmus anoburitsa Testamende Itsva yechiGreek, chinotungamira kuHypus Receptus.

1517 AD - Bhaibheri raRabbi Bomberg raRabbi rine chinyorwa chakadhindwa cheChihebheru (Chinyorwa cheMasorete) chine zvikamu zvezvitsauko.
AD 1522 - Martin Luther anodudzira uye anoburitsa Testamende Itsva kekutanga muchiGerman kubvira neshanduro yaErasmus ya1516.
AD 1524 - Bomberg inodhinda chinyorwa chechipiri cherugwaro rweMasorete rwakagadzirirwa naJacob ben Chayim.
AD 1525 - William Tyndale anoburitsa shanduro yekutanga yeTestamente Itsva kubva muchiGreek kuenda kuChirungu.
AD 1527 - Erasmus anoburitsa chinyorwa chechina cheshanduro yechiGreek-Latin.
AD 1530 - Jacques Lefèvre d'Étaples anopedzisa shanduro yekutanga yeFrance yeBhaibheri rose.
AD 1535 - Myles Coverdale Bible rinopedzisa basa raTyndale, achigadzira iro rakazara Bhaibheri rakazara rakadhindwa muChirungu. Inosanganisira mabhuku 39 eTestamente Yekare, mabhuku 27 eTestamente Itsva uye mabhuku gumi nemana eApokirifa.
AD 1536 - Martin Luther anoshandura Testamende Yekare muchirungu chinowanzotaurwa nevanhu veGerman, achipedzisa shanduro yake yeBhaibheri rose muchiGerman.
AD 1536 - Tyndale anotongwa semunyengeri, akasungwa uye akapiswa padanda.
AD 1537 - The Matthew Bible (inowanzozivikanwa seMateu-Tyndale Bible) rakaburitswa, rakapetwa rakadhindwa rechirungu rakashandurwa, iro rinobatanidza mabasa aTyndale, Coverdale naJohn Rogers.
AD 1539 - Bhaibheri Guru rakadhindwa, iro rekutanga Bhaibheri reChirungu rakabvumidzwa kushandiswa kwevanhu.
AD 1546 - Sangano reRoman Catholic reTrent rinozivisa Vulgate sechiremera chechiLatin cheBhaibheri.
AD 1553 - Robert Estienne anoburitsa Bhaibheri reFrance nezvitsauko uye ndima. Iyi nzira inoverengera inogamuchirwa zvakanyanya uye ichiri kuwanikwa mune dzakawanda dzeBhaibheri nhasi.

AD 1560 - Geneva Bible rakadhindwa kuGeneva, Switzerland. Rinoshandurwa nevapoteri vechiRungu uye rakaburitswa nemukwasha waJohn Calvin, William Whittingham. Bhaibheri reGeneva ndiro Bhaibheri rekutanga reChirungu rekuwedzera mavhesi akavezwa muzvitsauko. Inova iro Bhaibheri rePurotesitendi Rekuvandudza Bhaibheri, rakakurumbira kupfuura King James shanduro yegumi neshanu yemakumi emakore mushure meiyo shanduro yekutanga.
AD 1568 - Bishop's Bible, iro bvunzurudzo reGreat Bible, rakaunzwa kuEngland kukwikwidza neGeneva iro rakakurumbira "Bhaibheri rekutangisa rakanangana neChechi yemasangano".
AD 1582 - Ichisiya mutemo wayo wechiLatin, iyo Chechi yeRome inoburitsa Bhaibheri reChirungu reKaturike, Testamende Itsva yeReims, kubva kuLatin Vulgate.
AD 1592 - Clementine Vulgate (akatenderwa naPope Clementine VIII), iro rakagadziridzwa Bhaibheri reLatin Vulgate, rinova iro Bhaibheri reCatholic Church rine musoro.
AD 1609 - Testamende Yekare yeDouay inoshandurwa muChirungu neChechi yeRome, kupedzisa shanduro yeDouay-Reims.
AD 1611 - Shanduro yeKing James, iyo inonziwo "Authorized Version" reBhaibheri, rakaburitswa. Inonzi ndiro bhuku rakadhindwa zvakanyanya munhoroondo yenyika, rakapetwa bhiriyoni rinopfuura bhiriyoni.
AD 1663 - John Eliot's Algonquin Bible ndiro Bhaibheri rekutanga rakadhindwa muAmerica, kwete muChirungu, asi mumutauro weIndia Algonquin Indiana.
AD 1782 - Bhaibheri raRobert Aitken ndiro Bhaibheri rekutanga remutauro wechirungu (KJV) rakadhindwa muAmerica.
1790 AD - Matthew Carey anoburitsa Bhaibheri rechirungu Douay-Rheims muChirungu.
1790 AD - William Young anodhinda chikwama chekutanga King James Version Bhaibheri chikoro kudhindwa muAmerica.
AD 1791 - Isaac Collins 'Bhaibheri, yekutanga mhuri yemhuri (KJV), rakadhindwa muAmerica.
AD 1791 - Isaya Thomas anodhinda Bhaibheri rekutanga rine mifananidzo (KJV) muAmerica.
AD 1808 - Jane Aitken (mwanasikana waRobert Aitken), ndiye mukadzi wekutanga kudhinda Bhaibheri.
AD 1833 - Noah Webster, aparura duramazwi rake rakakurumbira, anoburitsa iro vhezheni yake yakadzokororwa yeKing James Bible.
1841 AD - Chirungu Hexapla New testamende yakagadzirwa, fananidzo pakati pemutauro wechiGreek wepakutanga neshanduro shanu dzechirungu dzakakosha.
AD 1844 - Sinaitic Codex, yakanyorwa nemaoko echiGreek Koine manyoro ane zvinyorwa kubva kuChipiri uye neTestamende Itsva kubva muzana remakore rechina, yakawanikwazve neyeGermany nyanzvi yemubhaibheri Konstantin Von Tischendorf muMonastery yeSt. Catherine paGomo reSinai.
1881-1885 AD - Bhaibheri reKing James rakaongororwa uye rakaburitswa seshanduro yakagadziridzwa (RV) muEngland.
AD 1901 - Iyo American Standard Version yakaburitswa, yekutanga huru kudzokororwa kweAmerican King Version.
1946-1952 AD - Iyo yakagadziriswazve vhezheni inoburitswa.
1947-1956 AD - Iyo Dead Sea mipumburu inowanikwa.
1971 AD - New American Standard Bible (NASB) rakabudiswa.
1973 AD - Shanduro itsva yenyika (NIV) inoburitswa.
1982 AD - New King James (NKJV) vhezheni inobudiswa.
1986 AD - Kuwanikwa kweSimbi Mipumburu kwakaziviswa, kunofungidzirwa kuti ndiko kwazvakaresa kuverenga Bhaibheri. Vakawanikwa makore matatu zvisati zvaitika muGuta rekare reJerusarema naGabriel Barkay weTel Aviv University.
1996 AD - New Living Shanduro (NLT) rakabudiswa.
2001 AD - Iyo yeChiShona standard version (ESV) inoburitswa.