Hanukkah ke eng bakeng sa Bajode?

Hanukkah (eo ka linako tse ling e fetoleloang e le Chanukah) ke matsatsi a phomolo a Sejuda a ketekoang matsatsi a robeli le masiu a robeli. E qala ka la 25 khoeling ea Seheberu ea Kislev, e leng nako e lumellanang le bofelo ba Pulungoana-mafelong a Tšitoe almanakeng ea lefatše.

Ka Seheberu, lentsoe "hanukkah" le bolela "boitelo". Lebitso le re hopotsa hore letsatsi lena la phomolo ke sehopotso sa nehelo e ncha ea tempele e halalelang e Jerusalema kamora ho hlola ha Bajude holima Bagerike ba Syria ka 165 BC.

Pale ea Hanukkah
Ka 168 BCE, tempele ea Sejuda e ile ea haptjoa ke masole a Syria le Bagerike 'me ea neheloa borapeling ba molimo Zeuse. Sena se ile sa makatsa batho ba Bajude, empa ba bangata ba ne ba tšaba ho itoanela ka lebaka la ho tšaba ho hlaseloa. Joale ka 167 BC moemphera oa Gerike le Syria Antiochus o ile a etsa hore ho boloka Bajude ho ahloleloe lefu. O laetse le Bajude bohle ho rapela melimo ea Bagerike.

Khanyetso ea Bajuda e qalile motsaneng oa Modiin, haufi le Jerusalema. Masole a Magerike a ile a hapa metse ea Bajuda ka likhoka 'me a ba bolella hore ba khumamele setšoantšo, ebe ba ja nama ea kolobe, e leng mekhoa e neng e thibetsoe ho Bajuda. Ofisiri ea Mogerike e ile ea laela Mattathias, moprista ea phahameng, ho latela likopo tsa bona, empa Mattathias a hana. Ha moahi e mong a atamela mme a ithaopela ho sebelisana molemong oa Mattathias, Moprista ea Phahameng o ile a halefa. O ile a tsomula sabole ea hae mme a bolaea moahi, a bonesa ofisiri ea Mogerike mme le eena a mo bolaea. Bara ba hae ba bahlano le baahi ba bang ba motse ba ile ba hlasela masole a setseng, ba ba bolaea kaofela.

Mattatia le ba lelapa la hae ba ile ba ipata lithabeng, moo Bajude ba bang ba neng ba lakatsa ho loana le Bagerike ba kenang. Qetellong, ba ile ba khona ho inkela naha ea bona ho Bagerike. Marabele ana a ile a tsejoa e le Maccabees kapa Mahasmone.

Hang ha bo-Maccabee ba boela ba fumana taolo, ba ile ba khutlela tempeleng e Jerusalema. Nakong ena, e ne e silafetse moeeng ka lebaka la ho sebelisetsoa borapeli ba melimo esele le litloaelo tse kang sehlabelo sa kolobe. Mabotho a Bajode a ne a ikemiselitse ho hloekisa tempele ka ho chesa oli ea moetlo tempeleng ka matsatsi a robeli. Empa ba makala, ba fumana hore ho setse letsatsi le le leng feela la oli ka tempeleng. Ba ile ba khantša menorah leha ho le joalo, 'me ba makatsoa ke hore oli e nyane e ile ea nka matsatsi a robeli a feletseng.

Ona ke mohlolo oa oli ea Hanukkah e ketekoang selemo se seng le se seng ha Bajode ba bonesa menorah e khethehileng e tsejoang e le hanukkiya ka matsatsi a robeli. Kerese e le 'ngoe e bonesoa bosiung ba pele ba Hanukkah, tse peli ka la bobeli, joalo-joalo, ho fihlela ho bonesoa likerese tse robeli.

Hanukkah e bolelang
Ho latela molao oa Sejuda, Hanukkah ke e 'ngoe ea matsatsi a phomolo a bohlokoa haholo a Sejuda. Leha ho le joalo, Hanukkah e se e tsebahala haholo mekhoeng ea sejoale-joale ka lebaka la ho ba haufi le Keresemese.

Hanukkah e oela ka letsatsi la mashome a mabeli a metso e mehlano la khoeli ea Sejuda ea Kislev. Kaha khalendara ea Sejuda e thehiloe khoeling, selemo se seng le se seng letsatsi la pele la Hanukkah le oela ka letsatsi le fapaneng, hangata lipakeng tsa mafelo a Pulungoana le mafelo a Tšitoe. Kaha Bajude ba bangata ba lula litsing tse ngata tsa Bokreste, Hanukkah e se e fetohile mokete le ho tšoana le Keresemese ha nako e ntse e feta. Bana ba Bajode ba fuoa limpho bakeng sa Hanukkah, hangata e le mpho bakeng sa bosiu bo bong le bo bong ba mokete. Batsoali ba bangata ba tšepa hore ka ho etsa hore Hanukkah e be e ikhethang e le kannete, bana ba bona ba ke ke ba ikutloa ba lahliloe meketeng eohle ea matsatsi a phomolo e etsahalang haufi le bona.

Tloaelo ea Hanukkah
Sechaba ka seng se na le litloaelo tsa sona tse ikhethileng tsa Hanukkah, empa ho na le litloaelo tse ling tse sebelisoang hohle. Ke tsena: ho bonesa hanukkiyah, ho fetola li-dreidel le ho ja lijo tse halikiloeng.

Ho bonesa hanukkiya: Selemo se seng le se seng ho tloaelehile ho ikhopotsa mohlolo oa oli ea Hanukkah ka ho bonesa likerese ho hanukkiyah. Hanukkiyah e bonesetsoa mantsiboea a mang le a mang ka masiu a robeli.
Spinning the dreidel: Papali e tsebahalang ea Hanukkah e ntse e bilikisa dreidel, e kaholimo ho mahlakore a mane ka litlhaku tsa Seheberu tse ngotsoeng ka lehlakoreng le leng. Gelt, e leng lichelete tsa tšepe tsa chokolete tse koahetsoeng ka foil, ke karolo ea papali ena.
Ja Lijo tse halikiloeng: Ha Hanukkah e keteka mohlolo oa oli, ke moetlo ho ja lijo tse halikiloeng tse kang latkes le sufganiyot nakong ea matsatsi a phomolo. Smoothies ke lipanekuku tsa litapole le onion, tse halikiloeng ka oli ebe li sebelisoa ka liapole. Sufganiyot (bonngoe: sufganiyah) ke li-donuts tse tletseng jelly tse halikiloeng 'me ka linako tse ling li tšeloa ka tsoekere e phofshoana pele li jeoa.
Ntle le litloaelo tsena, ho boetse ho na le litsela tse ngata tse monate tsa ho keteka Hanukkah le bana.