Coronavirus: mekhoa eo u lokelang ho e qoba

Nakong ea polao ea Ntoa ea I ea Lefatše, seoa sa ntaramane se ile sa qala ho sebetsa ka pele 'me sa namela lefats'eng ka bophara, sa tšoaetsa kotara ea palo ea baahi ba lefats'e mme qetellong sa bolaea batho ba bangata ho feta ntoa e le' ngoe.

Pele e fela, batho ba lipakeng tsa limilione tse 50 le tse 100 ba bolailoe ke se ileng sa tsejoa e le "feberu ea Spain". Sekhahla sa lefu se amoheloang hajoale bakeng sa mokakallane oa Spain se liperesente tse le 'ngoe ho isa ho tse tharo,' me palo ea batho ba shoang ka karolo e 'ngoe ea nyarosa ka lebaka la ho ata ha eona, ho ata linaheng tsohle ho pota lefatše.

Lebitso le tloaelehileng
Seoa sa feberu ea Spain se bakiloe ke vaerase eo hona joale e seng e bitsoa lelapa: H1N1. H1N1 e hlahile hape ka 2009, e hasana ho fihla pheletsong ea polanete hape, empa e na le karoloana e nyane feela ea palo ea batho ba shoeleng ho tloha ponahalong ea eona ea pele.

Le ha e ne e se vaerase e ts'oanang, ka mohopolo e kanna ea ba e bolaile ka mokhoa o ts'oanang, ka lebaka la bokhoni ba eona ba ho bolaea batho ba lilemong tse tlase mme e seng joalo e nkuoa e le tlokotsing ea mafu a amanang le ntaramane. Sekhahla se phethahetseng sa lefu ho tsoa seoa sa H1N1 sa 2009 e ne e le liperesente tsa 0,001-0,007. Palo ea batho ba shoeleng ketsahalong ena e bile makholo a likete tsa lefatše lefats'eng ka bophara, ka palo e sa lekanyetsoang eo ho lumeloang hore e amme Asia Boroa-bochabela le Afrika.

Hobaneng phapang e kholo ea lefu? Mefuta ena e 'meli ea H1N1 e ne e se na tšimoloho e ts'oanang mme ho boetse ho na le khatello ea hore mefuta ea morao-rao ea vaerase e se ke ea bolaea. Kahoo mefuta e 'meli ea H1N1 e ka be e fapane ka litsela tsena.

Empa ka holim'a tsohle, lefats'e le lona le ne le fapane. Maemo ao feberu ea Spain e neng e hapile lefatše a ne a nyonyeha. Ntoa ea I ea Lefatše e ne e ntse e kupa ka lilemo tse 'maloa mme mela ea pele moo lefu lena le hlahileng e ne e le libaka tseo masole a manyenyane a neng a lula hara litopo, litoeba le metsi a silafetseng ebile a na le menyetla e fokolang ea bohloeki.

Ka selemo sa 2009, esita le linaha tse futsanehileng ka ho fetisisa lefatšeng li ne li phela hamonate ho feta tseo masole a tloaelehileng a neng a le ho tsona nakong ea Ntoa ea Pele ea Lefatše. Ntle le sena, lichaba tse nang le bokhoni bo fokolang ba ho fana ka tikoloho e hloekileng bakeng sa baahi ba tsona e bile tsona tse anngoeng haholo ke ts'oaetso ea H1N1, ka palo e kholo ea ts'oaetso le mafu a mangata.

Ho ata ha COVID-19 Chaena - le linyeoe tsa morao-rao tse hlahang haufi le hae - batho ba tšoenyehile ka boemo bo bong ba mokakallane oa Spain. Sena e ke ke ea e-ba mokakallane o mong oa Spain, empa re na le monyetla oa bohlokoa oa ho laola ho ata ha vaerase ka har'a batho ba rona.

Ho ba le boitšoaro le ho se sireletsehe ho mohlape
Ho itšireletsa mafung ke khopolo e tsoang lefapheng la thuto ea liphoofolo. E bua ka bokhoni ba palo ea liphoofolo ho hanela tšoaetso ka kokoana-hloko - joalo ka vaerase - hobane palo e lekaneng ea batho ba nang le boits'ireletso ba bosoasoi boemong ba motho ka mong. Ho itšireletsa mafung ke bokhoni ba sesole sa 'mele ho theha lithibela-mafu khahlanong le moemeli ea itseng ea tšoaetsanoang.

Ka boits'ireletso ba mohlape, phetisetso ea bongata e fokotsehile haholo ka mekhoa ea boits'ireletso ea mmele. Ena ke mohopolo oa liente, tse eketsang boits'ireletso bo itseng kahare ho (hantle) karolo e kholo haholo ea baahi, e le hore lefu le tšoaetsanoang le se hlole le lula.

Hlokomela poleloana e reng "immunological mechanism" 'me u nahane hore na molao-motheo o tšoanang o ka sebetsa maemong a boits'oaro.

Joalokaha likarabelo tsa 'mele tsa ho itšireletsa mafung li nyenyefatsa tšoaetso, ho joalo le ka boits'oaro bo thibelang litsela' meleng bakeng sa sesebelisoa se tšoaetsanoang. Ka palo e kholo haholo ea baahi ba ts'oanang le boits'oaro bo fokotsang phetisetso, mafu a seoa a ka thibeloa kapa a fokotsoa haholo, ntle le mokhoa oa ho arola batho ba bang.

Joalo ka ha boits'ireletso ba boits'oaro bo sa fetisetse ts'ireletso e phethahetseng ho motho ka mong, ho joalo le ka boits'ireletso ba boits'oaro; ho bohlokoa feela hore karolo e kholo haholo ea baahi e itšoare ka boits'oaro khafetsa. Tšireletso e boemong ba mohlape ho fapana le boemong ba motho ka mong.

A na re bua ka lintho tse fosahetseng?
Maemong a mohopolo ona oa "boits'ireletso ba mohlape," lipuisano tsa hajoale tsa COVID-19 mecheng e tloaelehileng le ea litaba tsa sechaba li kanna tsa shebana le lintho tse fosahetseng. Sebakeng sa ho bua ka maemo a khahlisang batho a bakang tšabo (ho thoe'ng haeba), re hloka ho tsepamisa maikutlo mekhoeng ea ts'ebeliso ea bongata e fokotsang bokhoni ba ts'oaetso hore bo tšoare baahi ba rona.

Ente e ka ba monate, 'me qetellong ea tla. Empa khabareng, mafu a seoa a kang COVID-19 a ka thibeloa ka ho eketsa ho ata ha boits'oaro ho bongata ka kakaretso bo thibelang ho ata ha bona.

Mehato ena e kenyelletsa maxims a mang a lelapa, ao ho ona ho sa sebelisoeng letho ka botlalo le a mang a sa tloaelehang, a lokelang ho nkuoa ka bonngoe. Joalo joalo.

Ba tloaelaneng:

hlapa matsoho khafetsa le ka nepo;
koahela molomo (ka letsoho) ha u khohlela kapa u thimola;
qoba ho tloaelana le batho ba seng ba tšoaelitsoe.
Pele re hlakola se hlakileng se kaholimo, re lokela ho ipotsa: na re li etsa ka mokhoa o tsitsitseng? A na re ka etsa betere? Nahana hape ka boits'oaro bo latelang bo sa bonahaleng empa bo le bohlokoa ka tsela e tšoanang.

1. Sebelisa likokoana-hloko skrineng sa hau sa selefouno habeli ka letsatsi - ke sejana se nkehang sa petri, se bokellang baktheria mme e, livaerase. Ho hlatsoa likokoana-hloko ho hlokahala mona, kaha hangata li bolaea likokoana-hloko. Hloekisa sesebelisoa sa hau bonyane habeli ka letsatsi, hang ka lijo tsa mots'eare le hang lijong tsa mantsiboea (kapa o hokahantsoe le tloaelo e ngoe ea letsatsi le letsatsi). Phuputso e sa tsoa phatlalatsoa e hakanya hore livaerase tse kang COVID-19 li ka khona ho phehella ho fihlela matsatsi a robong holim'a likhalase tse boreleli le polasetiki, joalo ka skrineng sa mohala oa thekeng.

Qoba ho ama sefahleho sa hau. Molomo, nko, mahlo le litsebe kaofela ke litsela 'meleng oa hau bakeng sa livaerase' me menoana ea hau e lula e kopana le libaka tse ka bang le livaerase. Mohato ona o bonolo o thata haholo ho o boloka nako le nako, empa o bohlokoa taolong ea tšoaetso.

3. Sebelisa limaske ha feela u kula 'me u babatsa batho ba ikarabellang ka ho lekaneng hore ba ka ba sebelisa ha ba kula.

4. Itšireletse nakong eo u kula kapa u nang le feberu.

5. Sebelisa sebaka sa marang-rang sa hau sa marang-rang ho nahana ka liphetoho tse ling tse bonolo tsa boitšoaro.

Ho thibela ho ata
Ho matlafatsa boits'ireletso ba mohlape ka boits'oaro ho bohlokoa ho thibela ho ata ha COVID-19. Re hloka ho bua haholo ka eona mme re e etse ho feta. Leoatleng la lipelaelo tse bakang tšabo, sena ke ntho eo re e laolang ka bonngoe le ka bongata.

Re sebetsa hamolemo ho kenya ts'ebetsong boits'oaro bo boletsoeng kaholimo ka boits'oaro bo phahameng le nakong e telele.

Mona ke molemo oa lehlakoreng le leng: Re tla thibela ho ata ha mafu a mang a mangata a tšoaetsanoang, ho kenyeletsoa le feberu ea selemo, e bolaeang batho ba bangata ka khoeli e tloaelehileng ho feta COVID-19 khoeling e fetileng.