Na Mak'hatholike a Hloka Khoutu e Ncha ea Boitšoaro bakeng sa Mehla ea Digital?

Ke nako ea hore Bakreste ba nahane kamoo theknoloji e amang likamano tsa rona le Molimo kateng.

Moprofesa le setsebi sa melao ea boitšoaro ea Mokreste Kate Ott o ne a e-s'o ka a nka sehlopha sa theknoloji kapa melao ea boitšoaro ea digital ha a qala ho ruta sehlopha ka sehlooho sena. Ho e-na le hoo, boholo ba lipatlisiso le thuto ea hae li mabapi le litaba tsa tekano, likamano tse ntle, le thibelo ea pefo, haholo-holo ho bacha. Empa ho kenella ka har'a litaba tsena, o ile a fumana, ho lebisitse lipotsong mabapi le karolo ea theknoloji bophelong ba batho.

Ott o re: “Ho ’na, ke hore na litaba tse itseng sechabeng li baka kapa li mpefatsa khatello ea sechaba joang.” Ka mor’a ho fihla mecheng ea litaba ea sechaba, li-blog le Twitter, ke ile ka qala ho botsa lipotso mabapi le hore na mecha ena ea litaba e thusa kapa e sitisa boiteko ba toka joang. ."

Sephetho e bile buka e ncha ea Ott, Christian Ethics for a Digital Society. Buka ena e leka ho fa Bakreste mohlala oa mokhoa oa ho ba tsa dijithale le ho utloisisa karolo ea theknoloji ka lense ea tumelo ea bona, morero o e-so ka o etsoa lichabeng tse ngata tsa bolumeli.

Ott o re: “Seo ke se tšepang ke hore ho sa tsotellehe hore na ke bua ka theknoloji ea mofuta ofe bukeng ena, ke fa babali mokhoa oo ba ka khonang ho iphetola ha motho a bala buka.” Ke ne ke batla ho fa babali mohlala oa mokhoa oa ho phutholla. khopolo ea digital, nahana ka mehloli ea thuto ea bolumeli le ea boitšoaro eo re nang le eona ha re sebelisana le theknoloji eo le mekhoa ea boitšoaro mabapi le theknoloji eo. "

Ke hobane’ng ha Bakreste ba lokela ho ameha ka melao-motheo ea theknoloji?
Seo re leng sona re le batho ke ka lebaka la ho sebelisana le theknoloji ea digital. Ha ke nahane hore thekenoloji ke lisebelisoa tse nyenyane tse ka ntle ho 'na tse sa fetoleng seo ke leng sona kapa hore na likamano tsa batho li etsahala joang: theknoloji ea digital e fetola seo ke leng sona.

Ho ’na, sena se hlahisa lipotso tsa motheo tsa thuto ea bolumeli. O fana ka maikutlo a hore theknoloji e boetse e susumetsa tsela eo re amanang le Molimo ka eona kapa kamoo re utloisisang likamano tsa batho le litlhoko tsa Bokreste tsa tšoarelo, mohlala.

Hape ke nahana hore theknoloji e re fa mokhoa oa ho utloisisa hamolemo meetlo ea rona ea nalane. Theknoloji ha e ncha: kamehla lichaba tsa batho li 'nile tsa fetoloa ke theknoloji. Ka mohlala, ho qaptjoa ha tleloubu kapa oache ho ile ha fetola tsela eo batho ba neng ba utloisisa ka eona bosiu le motšehare. Sena se ile sa fetola tsela eo ba rapelang ka eona, ba sebetsang le bona, le ho etsa lipapiso tsa Molimo lefatšeng.

Tšusumetso e kholo ea theknoloji ea dijithale e bile le phello e matla haholo bophelong ba rona ba letsatsi le letsatsi. Ena ke mohato o mong feela oa kananelo eo.

Kaha thekenoloji ea dijithale e bohlokoa haholo sechabeng sa batho, ke hobane'ng ha ho e-s'o be le puisano e eketsehileng mabapi le mekhoa ea Bokreste ea digital?
Ho na le lichaba tse ling tsa Bokreste tse amang litaba tsa thekenoloji ea dijithale, empa li atisa ho ba Maprostanta a evangeli kapa a khomaretseng mekhoa e metle, hobane lichaba tsena tse khumamelang e ne e boetse e le batho ba qalang ho amohela theknoloji, ekaba liphatlalatso tsa seea-le-moea lilemong tsa bo-50 nakong ea tsoseletso e kholo ea mokhatlo kapa ho feto-fetoha ha dijithale. theknoloji ho kena khumamelong ka bo-80 le bo-90 likerekeng tse kholo. Batho ba litloaelo tsena ba ile ba qala ho botsa lipotso mabapi le melao-motheo ea digital hobane e ne e sebelisoa libakeng tsa bona.

Empa litsebi tsa thuto ea bolumeli tsa K'hatholike, le Maprostanta a mangata, ha baa ka ba pepesetsoa mofuta o tšoanang oa theknoloji likerekeng tsa bona tsa bolumeli, ka hona ba ne ba sa thahaselle theknoloji ka kakaretso.

E bile lilemo tse ka bang 20 tse fetileng ha ho phatloha ha thekenoloji ea digital le marang-rang a thehiloeng marang-rang ho ileng ha etsa hore litsebi tse ling tsa boitšoaro ba Bakreste li qale ho bua ka litaba tsa boitšoaro tsa digital. Mme e ntse e se puisano e telele kapa e tebileng, mme ha ho na balekane ba bangata ba moqoqo bakeng sa ba botsang lipotso tsena. Ha ke qeta lengolo la ka la Ph.D. Ka mohlala, lilemong tse 12 tse fetileng, ha kea ka ka rutoa letho ka theknoloji.

Phoso ke efe ka mekhoa e mengata e teng ea theknoloji le melao ea boitšoaro?
Bongata ba seo ke se boneng lichabeng tsa Bakreste ke mokhoa o thehiloeng melaong oa theknoloji ea digital, ntle le mekhelo e meng. Sena se kanna sa shebahala joalo ka ho fokotsa nako ea skrini kapa ho hlokomela tšebeliso ea bana ea Marang-rang. Esita le har'a ba sa sebeliseng mokhoa o joalo oa litaelo, batho ba bangata ba atisa ho koahela eng kapa eng eo thuto ea bona ea bolumeli ea Bokreste e leng eona ho theknoloji ea digital e le hore ba etse liqeto mabapi le se nepahetseng kapa se fosahetseng.

Joaloka setsebi sa mekhoa ea sechaba, ke leka ho etsa se fapaneng: ho e-na le ho etella pele ka motheo oa thuto ea bolumeli, pele ke batla ho sheba se etsahalang sechabeng. Ke lumela hore ha re qala ka ho sheba hore na theknoloji ea dijithale e etsahalang bophelong ba batho, re ka khona ho lemoha hamolemo litsela tseo boitlamo ba rona ba thuto ea bolumeli le bo thehiloeng ho melao-motheo bo ka re thusang ho sebelisana le theknoloji kapa ho bo theha ka litsela tse ncha tse ntlafatsang haholoanyane. lichaba tsa boitšoaro. Ke mohlala o sebetsang haholoanyane oa mokhoa oa ho sebelisa theknoloji le melao ea boitšoaro. Ke bulehetse monyetla oa hore melao ea rona ea boitšoaro e theiloeng tumelong le theknoloji ea rona ea dijithale li ka khutlisoa kapa tsa shebahala li fapane lefatšeng la kajeno la dijithale.

A na u ka fana ka mohlala oa kamoo u talimang melao ea boitšoaro ka tsela e fapaneng?
E 'ngoe ea lintho tseo u li utloang haholo ha ho tluoa tabeng ea ho sebelisa theknoloji ka hloko ke bohlokoa ba ho "tlolla". Mopapa le eena o ile a tsoa ’me a kopa malapa hore a se ke a qeta nako e nyenyane a sebelisa theknoloji e le hore a ka qeta nako e ngata a le hammoho le ho ba le Molimo.

Empa khang ena e hloleha ho ela hloko hore na bophelo ba rona bo entsoe bocha hakae ke theknoloji ea dijithale. Ha ke khone ho hula; haeba ke ne ke etsa joalo, nke ke ka khona ho etsa mosebetsi oa ka. Ka ho tšoanang, re hlophisitse bocha tsela eo bana ba rōna ba tlosoang ketsahalong e ’ngoe ho ea ho e ’ngoe ka lilemo tsa bona; ha ho sa na libaka tsa mahala tseo bana ba rona ba ka qetang nako ba le bang ka tsona. Sebaka seo se falletse inthaneteng. Ka hona, ho khaoha ho etsa hore motho a khaotse likamano tsa hae tsa botho.

Ha ke bua le batsoali, ke ba bolella hore ba se ke ba inahanela hore ba kopa bana hore ba tlose "social network". Ho e-na le hoo, ba lokela ho nahana ka metsoalle e 50 kapa 60 ka lehlakoreng le leng la kamano: batho bohle bao re nang le likamano le bona. Ka mantsoe a mang, ho batho ba hōletseng lefatšeng la dijithale, hammoho le ho rona ba falletseng ho lona, ​​ebang ke ka boikhethelo kapa ka likhoka, ehlile e bua ka likamano. Li ka 'na tsa shebahala li fapane, empa khopolo ea hore ka tsela e itseng litšebelisano tsa marang-rang ke tsa bohata' me batho bao ke ba bonang nameng ke ba 'nete ha e sa lumellana le phihlelo ea rona. Nka sebelisana le metsoalle inthaneteng ka tsela e fapaneng, empa ke ntse ke sebelisana le bona, ho ntse ho na le kamano moo.

Khang e 'ngoe ke hore batho ba ka ikutloa ba le bang haholo inthaneteng. Ke ne ke bua le motsoali e mong ea ileng a re ho ’na, “Ke nahana hore ha re utloisise theknoloji ea dijithale, hobane ho na le linako tseo ka tsona ke kenang Inthaneteng ho buisana le ba lelapa la ka le metsoalle e sa atamelaneng ho ea ka libaka. Kea ba tseba, kea ba rata ’me ke ikutloa ke le haufi le bona le hoja re se ’moho ka ’mele. Ka nako e tšoanang, ke khona ho ea kerekeng ’me ka lula le batho ba 200 ’me ke ikutloa ke khaotsoe ka ho feletseng. Ha ho motho ea buang le 'na' me ha ke na bonnete ba hore re arolelane litekanyetso kapa liphihlelo. “

Ho ba motho sechabeng ha ho rarolle mathata ’ohle a rōna a bolutu, feela joalokaha ho ba Inthaneteng ho ke ke ha rarolla mathata a rōna a bolutu. Bothata hase theknoloji ka boeona.

Ho thoe'ng ka batho ba sebelisang mecha ea litaba ea sechaba ho etsa batho ba fake?
Pele ho tsohle, re ke ke ra bua ka botlalo. Ka sebele ho na le batho ba kenang marang-rang mme ka boomo ba iketsetsa boemo boo e seng seo ba hlileng ba leng sona, ba buang leshano ka hore na ke bo-mang.

Empa ho boetse ho bile le liphuputso tse bontšang hore ha marang-rang a qala, ho se tsejoe ha eona ho ile ha lumella batho ba tsoang lichabeng tse fokolang - batho ba LGBTQ kapa bacha ba neng ba sa phutholoha sechabeng 'me ba se na metsoalle - ho fumana libaka tsa ho hlahloba hore na ke bo-mang le ho ba le kutloisiso e matla. ya ho itshepa le setjhaba.

Ha nako e ntse e ea, ka kholo ea MySpace 'me joale Facebook le li-blogs, sena se ile sa fetoha' me ra fetela pele ho ba "motho oa sebele" Inthaneteng. Facebook e hloka hore u fane ka lebitso la hau la 'nete' me e bile bona ba pele ba ho qobella khokahano ena e hlokahalang lipakeng tsa boitsebahatso ba offline le inthaneteng.

Empa le kajeno, joalo ka puisanong efe kapa efe ea motho ka mong, mecha ea litaba ea sechaba kapa motho ea inthaneteng o hlahisa boitsebahatso bo itseng feela. Nka mohlala oa ka oa marang-rang: @Kates_Take. Ha ke sebelise "Kate Ott," empa ha ke etse eka ha ke Kate Ott. Ke mpa ke bolela feela hore lebaka la ka la ho ba sebakeng sena mecheng ea litaba tsa sechaba ke ho ntšetsa pele maikutlo ao ke nang le 'ona joaloka mongoli. le joalo ka morutehi.

Feela joalokaha ke le @Kates_Take ka Instagram, Twitter, le blog ea ka, ke boetse ke Moprofesa Ott ka tlelaseng le 'Mè lapeng. Tsena ke likarolo tsohle tsa boitsebiso ba ka. Ha ho motho ea leshano, leha ho le joalo ha ho motho ea utloisisang kakaretso e felletseng ea seo a leng sona lefatšeng ka nako efe kapa efe.

Re fetohetse ho boiphihlelo ba boitsebahatso ba Marang-rang boo e leng karolo e 'ngoe feela ea seo re leng sona lefatšeng 'me se re thusa ho tsebahatsa seo re leng sona ka kakaretso.

Na kutloisiso ea rōna ka Molimo e fetola tsela eo re nahanang ka eona ka mecha ea phatlalatso?
Tumelo ea rona ho Boraro-bo-bong e re thusa ho utloisisa kamano ena e matla pakeng tsa Molimo, Jesu, le Moea o Halalelang. Ena ke kamano e lekanang feela, empa hape e sebeletsang lintho tse ling, 'me e re fa mokhoa o motle oa ho ba le likamano le batho ba bang lefatšeng la rona. Nka lebella ho lekana likamanong tsohle tsa ka kaha ke utloisisa hore tekano ena e bakoa ke taba ea hore ke ikemiselitse ho sebeletsa e mong ea nang le kamano le 'na.

Ho nahana ka likamano ka tsela ena ho tlisa teka-tekano tseleng eo re utloisisang seo re leng sona inthaneteng. Ha ho mohla ho ikhalala ka lehlakore le le leng, moo ke fetohang motho enoa oa bohata Inthaneteng 'me ke tlatse seo bohle ba batlang ho se bona. Empa hape ha ke fetohe motho enoa ea atlehileng ka ho phethahetseng ea se nang mefokolo ea sa angoeng ke likamano tsa inthaneteng le batho ba bang. Ka tsela ena, tumelo ea rona le kutloisiso ea Molimo oa Boraro-bo-bong li re lebisa kutloisisong e ruileng ea likamano le ho fana le ho nka ha bona.

Hape ke nahana hore Boraro-bo-bong bo ka re thusa ho utloisisa hore ha re moea le 'mele feela, hape re digital. Ho 'na, ho ba le kutloisiso ena ea thuto ea bolumeli ea Boraro-bo-bong ea hore u ka ba lintho tse tharo ka nako e le' ngoe ho thusa ho hlalosa kamoo Bakreste ba ka bang digital, moea, le ho ba le sebopeho ka nako e le 'ngoe.

Batho ba lokela ho atamela joang puisano ea digital ka hloko haholoanyane?
Mohato oa pele ke ho eketsa tsebo ea ho bala le ho ngola ka dijithale. Lintho tsee li sebetsa joang? Ke hobane'ng ha li hahiloe ka tsela ee? Li ama boitšoaro ba rōna le tsela eo re itšoarang ka eona joang? Ke eng e fetohileng lilemong tse tharo tse fetileng mabapi le theknoloji ea digital? Ebe u nka mohato o mong hape. Theknoloji ea kajeno ea dijithale e sebelisitsoe kapa e entsoe joang, e fetotse joang tsela eo u sebelisanang le ba bang ka eona le ho theha likamano? Ena, ho 'na, ke mohato o sieo haholo ho melaoana ea Bokreste ea dijithale.

Mohato o latelang ke ho re, “Ke labalabela eng tumelong ea ka ea Bokreste?” "Haeba nka araba potso ena ka bonna, nka qala ho botsa hore na ho sebelisana ha ka le theknoloji ea dijithale hoa nthusa kapa hoa nthibela.

Ena, ho 'na, ke mokhoa oa ho bala le ho ngola ka dijithale: ho botsa lipotso tse ngata tsa boitšoaro mabapi le kamano ea ka le tumelo ea ka ea Bokreste le ho e kopanya le ts'ebeliso ea ka ea theknoloji. Haeba ke nahana hore Molimo o mpitsetsa ho etsa kapa ho etsa ntho e itseng lefatšeng, na theknoloji ea digital ke sebaka seo nka tlang ho se etsa? Mme, ka lehlakoreng le leng, ke ka ditsela dife tseo ke lokelang ho itshetleha ka tsona kapa ho fetola boitlamo ba ka hobane e se phello ya seo ke batlang ho ba sona kapa seo ke batlang ho se etsa?

Karolo ea seo ke ts'epang hore batho ba tla se tlosa bukeng ke hore hangata re sebetsa ka thata ho theknoloji ea dijithale. Batho ba bangata ba oela ka lehlakoreng le le leng: re ka re, "E tlose, e mpe," kapa re kenyelletsa bohle re re, "Theknoloji e tla rarolla mathata a rona kaofela." Kapa ho feteletseng ha ho na thuso e le kannete ho laola phello ea letsatsi le letsatsi ea theknoloji bophelong ba rona.

Ha ke batle hore mang kapa mang a ikutloe eka o tseba ntho e 'ngoe le e 'ngoe ka theknoloji hore a sebelisane le eona kapa a ikutloe a imetsoe hoo a sa arabeleng. Ha e le hantle, motho e mong le e mong o etsa liphetoho tse nyane tseleng eo a sebelisanang le theknoloji letsatsi le letsatsi.

Ho e-na le hoo, ke ts'epa hore re tla theha lipuisano le malapa a rona le liphutheho tsa bolumeli mabapi le mekhoa eo re etsang liphetoho tse nyane le litokiso e le hore re ka etsa boiteko bo matla ba ho tlisa tumelo ea rona tafoleng ha ho tluoa lipuisanong tsena.

Karabo ea Bokreste ke efe ho batho ba itšoereng hampe marang-rang, haholo ha boitšoaro bona bo pepesa lintho tse kang khethollo ea morabe kapa tlhekefetso khahlanong le basali?
Mohlala o motle oa sena ke Ralph Northam, 'musisi oa Virginia. Senepe sa buka ea hae ea selemo ea sekolo sa bongaka sa 1984 se ile sa kenngoa inthaneteng se bontša eena le motsoalle oa hae ba apereng liaparo tse ntšo ba apere seaparo sa KKK.

Hona joale ha ho na motho ea lokelang ho tlohelloa ka lebaka la boitšoaro bo tjena, leha e le nakong e fetileng. Empa ke tšoenyehile hore karabelo e kholo liketsahalong tse kang tsena ke khalefo ea boitšoaro e tsamaeang le boiteko bo felletseng ba ho hlakola motho eo. Le hoja ke nahana hore ke habohlokoa ho hlokomela lintho tse nyarosang tseo batho ba li entseng nakong e fetileng e le hore ba se ke ba tsoela pele ho li etsa, ke tšepa hore Bakreste ba tla etsa ho eketsehileng ho etsa hore batho ba ikarabelle nakong e tlang.

Hafeela tšenyo ea sebele le ea hang-hang e sa etsoa, ​​joale na rōna Bakreste ha rea ​​tlameha ho fa batho menyetla ea bobeli? Jesu ha a re, “Ho lokile, o soabile libe tsa hao, joale tsoela pele ho etsa seo u se batlang kapa u se etse hape.” Tšoarelo e hloka boikarabelo bo sa feleng. Empa ke tšaba hore khalefo ea rona ea boitšoaro e lula e re lumella ho sebetsa joalo ka ha eka mathata - khethollo ea morabe, mohlala, e neng e le bothata ba Northam - ha a eo har'a mang kapa mang oa rona.

Hangata ke ruta ka ho thibela tlhekefetso ea thobalano liphuthehong. Likereke tse ngata li nahana hore, “Hafeela re ntse re hlahloba taba ea motho e mong le e mong ’me re sa lumelle mang kapa mang ea ahlotsoeng kapa ea kileng a hleka-hlekoa ka thobalano ho nka karolo, joale phutheho ea rōna e tla sireletseha ’me e fole.” Empa ha e le hantle, ho na le batho ba bangata ba e-s'o tšoaroe. Ho e-na le hoo, seo likereke li lokelang ho se etsa ke ho fetola tsela eo re sireletsang batho le ho rutana ka eona. Haeba re felisa batho feela, ha ho hlokahale hore re etse liphetoho tseo tsa sebopeho. Ha ho hlokahale hore re itlhahlobe ebe re re, “Nka tlatsetsa joang bothateng boo?” Ho joalo le ka likarabo tsa rona tse ngata ho mefuta ena ea litšenolo tsa inthaneteng.

Haeba karabelo ea ka ho Northam e lekanyelitsoe ho khalefo ea boitšoaro 'me ke khona ho ipolella, "Ha aa lokela ho ba' musisi," nka itšoara joalokaha eka ke eena feela bothata 'me ha ho mohla ke tlamehang ho inahana, "Ke kenya letsoho joang ho khethollo ea morabe? letsatsi le letsatsi? “

Re ka qala joang ho aha mokhoa ona o hlophisitsoeng haholoanyane?
Mohlala ona o khethehileng, ke nahana hore ho ne ho hlokahala hore ho be le batho ba bang ba boemo bo tšoanang ba sechaba ho bolela hore seo Northam a se entseng se fosahetse. Hobane ntle le pelaelo o ne a fositse ruri, mme a e dumela.

Mohato o latelang ke ho fumana mofuta o itseng oa konteraka ea sechaba. Fa Northam selemo ho bontša hore o tla sebetsa ka mafolofolo litabeng tsa bophahamo ba ba basoeu ho latela pono ea meralo le ea mmuso. Mo fe lipakane. Haeba a khona ho etsa joalo selemong se tlang, o tla lumelloa ho tsoela pele ka boemo boo. Haeba ho se joalo, lekhotla la ketsamolao le tla mo khokhothela thupeng.

Hangata re hloleha ho fa batho matla a ho fetoha kapa ho lokisa. Bukeng eo ke fanang ka mohlala oa Ray Rice, sebapali sa bolo ea maoto se ileng sa tšoaroa ka 2014 ka lebaka la ho hlasela kharebe ea hae. O ile a etsa ntho e 'ngoe le e' ngoe eo batho ba e kōpang ho eena, ho akarelletsa le sechaba, NFL, esita le Oprah Winfrey. Empa ka lebaka la ho ts'oana ha ho mohla a kileng a bapala papali e 'ngoe. Ke hlile ke nahana hore ke molaetsa o mobe ka ho fetesisa. Ke hobane'ng ha motho a ne a ka etsa mosebetsi oohle ho leka ho fetoha haeba ho ne ho se na molemo? Ho thoe'ng haeba ke lahleheloa ke tsohle ka bobeli?