Ile tumọ si “yiyan” si awọn Ju

Gẹgẹbi igbagbọ Juu, awọn Ju ni awọn ayanfẹ nitori wọn ti yan lati ṣe imọran ti oriṣa kan ti o mọ si agbaye. Gbogbo rẹ bẹrẹ pẹlu Abraham, ẹniti ibatan rẹ pẹlu Ọlọrun ti ṣe itumọ atọwọdọwọ ni awọn ọna meji: boya Ọlọrun yan Abrahamu lati tan Erongba ti monotheism, tabi Abrahamu yan Ọlọrun laarin gbogbo awọn oriṣa ti o bọwọ fun ni ọjọ rẹ. Sibẹsibẹ, imọran ti “yiyan” tumọ si pe Abraham ati awọn iru-ọmọ rẹ ni o jẹ ojuṣe lati pin ọrọ Ọlọrun pẹlu awọn miiran.

Ibasepo Ọlọrun pẹlu Abraham ati awọn ọmọ Israeli
Kini idi ti Ọlọrun ati Abrahamu fi ni ibatan pataki yii ninu Torah? Ọrọ naa ko sọ. Dajudaju kii ṣe nitori awọn ọmọ Israeli (ti o wa di mimọ nigbakan bi awọn Ju) jẹ orilẹ-ede ti o lagbara. Lootọ, Deuteronomi 7: 7 sọ pe: “Kii ṣe nitori ti o pọ ni pe Ọlọrun ti yan ọ, nitootọ o kere julọ ninu eniyan.”

Botilẹjẹpe orilẹ-ede kan ti o ni ogun ti o ni agbara pẹ to le jẹ yiyan ti ọgbọn ti o tọ lati tan ọrọ Ọlọrun, aṣeyọri iru awọn eniyan alagbara bẹẹ yoo ti ni ikawe si agbara rẹ, kii ṣe si agbara Ọlọrun ni ipari, ipa ti eyi a le rii imọran kii ṣe nikan ni iwalaaye ti awọn eniyan Juu titi di oni, ṣugbọn tun ni awọn iwo nipa ti Kristiẹniti ati Islam, mejeeji ni ipa nipasẹ igbagbọ Juu ni Ọlọrun kan.

Mose ati Oke Sinai
Ipa miiran ti yiyan ni lati ṣe pẹlu gbigba Torah nipasẹ Mose ati awọn ọmọ Israeli lori Oke Sinai. Fun idi eyi, awọn Ju ka ibukun ti a pe ni Birkat HaTorah ṣaaju ki rabbi tabi eniyan miiran ka iwe Torah lakoko awọn iṣẹ naa. Laini lati ibukun naa ṣalaye imọran ti yiyan o sọ pe: “O yin Oluwa, Ọlọrun wa, Alaṣẹ agbaye, fun yiyan wa lati gbogbo orilẹ-ede ati fun wa Ofin Ọlọrun.” Apa keji ti ibukun ti a ka lẹhin ti a ba ka Torah, ṣugbọn ko tọka si yiyan.

Itumọ ti ko dara ti yiyan
Erongba ti yiyan ni igbagbogbo gbọye nipasẹ awọn ti kii ṣe Juu bi ikede ti ọlaju tabi paapaa ẹlẹyamẹya. Ṣugbọn igbagbọ pe awọn Juu ni awọn ayanfẹ ni nkankan lati ṣe pẹlu iran tabi ẹya. Lootọ, yiyan naa ko ni nkan ṣe pẹlu ere ije ti awọn Juu gbagbọ pe Messia yoo sọkalẹ lati ọdọ Rutu, arabinrin Moabu ti o yipada si ẹsin Juu ati ẹniti o gbasilẹ itan wọn ninu iwe “Iwe ti Rutu”.

Awọn Juu ko gbagbọ pe jije ọmọ ẹgbẹ ti awọn eniyan ti o yan gbe awọn talenti pataki lori wọn tabi jẹ ki wọn dara julọ ju ẹnikẹni miiran lọ. Lori akori ti yiyan, Iwe Amosi paapaa de ibi ti o sọ pe: “Iwọ nikan ni o yan lati gbogbo idile aiye. Ti o ni idi ti Mo pe ọ lati ṣalaye gbogbo aiṣedede rẹ ”(Amosi 3: 2). Ni ọna yii, a pe awọn Ju lati jẹ “ina fun awọn orilẹ-ede” (Isaiah 42: 6) nipa ṣiṣe rere ni agbaye nipasẹ gemilut Hasidim (awọn iṣe iṣe -aanu) ati tikkun olam (atunse agbaye) Sibẹsibẹ, ọpọlọpọ awọn Ju ti ode oni inu wọn korọrun pẹlu ọrọ naa “awọn eniyan ti a yan”. Boya fun awọn idi kanna, Maimonides (onimo ijinlẹ Juu atijọ kan) ko ṣe akojọ rẹ ninu Awọn ipilẹ-ipilẹ 13 ti Igbagbọ Juu.

Awọn imọran lori yiyan awọn oriṣiriṣi awọn agbeka Juu
Awọn agbeka nla mẹta ti Judaism: Atunṣe Juu, Atunṣe Juu ati Ẹlẹ Juu Juu ṣalaye imọran ti awọn eniyan ti o yan ni awọn ọna wọnyi:

Ẹsin Juu ti o tunṣe rii imọran ti Awọn eniyan Yiyan bi afiwe fun awọn aṣayan ti a ṣe ninu awọn igbesi aye wa. Gbogbo awọn Ju jẹ Ju nipasẹ yiyan ni pe eniyan kọọkan gbọdọ ṣe ipinnu, ni aaye kan ninu igbesi aye wọn, boya wọn fẹ lati gbe awọn Ju. Gẹgẹ bi Ọlọrun ti yan lati fun Torah fun awọn ọmọ Israeli, awọn Ju ode oni gbọdọ pinnu boya wọn fẹ lati ni ibatan pẹlu Ọlọrun.
Ẹlẹda Juu aibikita rii imọran ti yiyan bi ogidi alailẹgbẹ ninu eyiti awọn Ju ni anfani lati wọ si ibatan pẹlu Ọlọrun ati ṣe iyipada ni agbaye nipa iranlọwọ lati ṣẹda awujọ aanu.

Juu ti Juu ṣe akiyesi imọran ti awọn eniyan ti a dibo gẹgẹbi ipe ti ẹmi ti o so awọn Ju si Ọlọrun nipasẹ Torah ati mizvot, eyiti a ti pa aṣẹ fun awọn Ju lati jẹ apakan ti igbesi aye wọn.