Ifojusi si Mẹtalọkan: awọn ẹbun meje ti Ẹmi Mimọ

O nira lati darukọ orukọ ẹkọ Katoliki miiran bi igba atijọ mimọ bi awọn ẹbun meje ti Ẹmi Mimọ ti o wa labẹ iru aibikita iṣeun-bẹ. Bii ọpọlọpọ awọn Katoliki ti a bi ni ayika ọdun 1950, Mo kọ awọn orukọ wọn ni ọkan: “WIS -Dom, alaini-aṣẹ, igbimọ-igbimọ, agbara-jiju, imọ-oye, -ety paii, ati ibẹru! Ti Oluwa ”Laanu, sibẹsibẹ, gbogbo wọn jẹ ẹlẹgbẹ ẹlẹgbẹ mi ati pe Mo kọ ẹkọ, o kere ju l’agbaye, nipa awọn agbara iyalẹnu wọnyi ti o ni lati sọkalẹ sori wa lori ijẹrisi wa. Ni kete ti Ọjọ Ijẹrisi ti de ti o si lọ, inu wa bi pe a ko ti di onimọ-jinlẹ, omnisye, Kristi ti ko le bori (awọn ọmọ-ogun Kristi) ti awọn catechesis pre-Vatican II ti ṣeleri.

Iṣoro naa
Ni ironu, post-Vatican II catechesis ti ṣe afihan paapaa ti o kere si agbara lati gbin fun awọn ọdọ Katoliki ni iwunlere igbesi-aye ohun ti awọn ẹbun meje jẹ. O kere ju ọna iṣaaju ni anfani ti fifa ireti lurid ti iku ẹjẹ silẹ ti apaniyan ni ọwọ awọn alaigbagbọ alaigbagbọ Ọlọrun. Ṣugbọn alas, iru ẹkọ ẹkọ alatako kan jade lati ferese lẹhin Igbimọ naa. Ṣugbọn ṣiṣan awọn iroyin lori awọn ọdun diẹ sẹhin nipa idinku ifẹkufẹ ninu igbagbọ laarin awọn aṣeduro tuntun ni imọran pe awọn ayipada ko ni ipa ti o fẹ. Kii ṣe pe ko si awọn idun kankan ninu ẹrọ catechetical pre-Vatican II - ọpọlọpọ wa ninu wọn - ṣugbọn iru awọn ohun elo elede ko ti bẹrẹ lati ba wọn sọrọ.

A laipe article ni Theological Studies nipa Reverend Charles E. Bouchard, OP, Aare ti Aquinas Institute of esin ni St. Louis, Missouri ( "retrieving awọn ebun ti Ẹmí Mímọ ni Iwa nipa esin," September 2002), man diẹ ninu awọn awọn ailagbara kan pato ninu catechesis aṣa Katoliki lori awọn ẹbun meje:

Aifiyesi isopọ to sunmọ laarin awọn ẹbun meje ati kadinal ati awọn iwa rere nipa ti ẹkọ (igbagbọ, ireti, ifẹ / ifẹ, ọgbọn, idajọ ododo, igboya / igboya ati ifarada), eyiti St.Thomas Aquinas funrara rẹ ti tẹnumọ ninu itọju rẹ nipa koko-ọrọ naa
Iwa lati fi awọn ẹbun meje silẹ si agbegbe alailẹgbẹ ti ẹmi asiki / ẹmi ẹmi ju iṣe iṣe lọ, ilẹ-aye ti ẹkọ nipa ti iwa, eyiti Aquinas ti tọka si ni aaye wọn ti o yẹ.
A fọọmu ti elitism ti ẹmí fun eyiti iwadi ti o jinlẹ julọ ti ẹkọ nipa ẹkọ ti ẹkọ ti awọn ẹbun ti wa ni ipamọ fun awọn alufaa ati ti ẹsin, ẹniti o ṣee ṣe, laisi awọn eniyan alaiwe-iwe, ni ẹkọ ti o yẹ ati ipo-ẹmi lati ni riri ati mu darapọ rẹ
Ifarabalẹ ti ipilẹ mimọ ti ẹkọ nipa ẹkọ nipa ẹsin ti awọn ẹbun, ni pataki Aisaya 11, nibiti a ti damọ awọn ẹbun ni akọkọ ati ti a fiwe asọtẹlẹ si Kristi
Catechism ti 1992 ti Ile ijọsin Katoliki ti sọ tẹlẹ diẹ ninu awọn ọran wọnyi (bii pataki ti awọn iwa rere ati ibatan laarin awọn ẹbun ati “igbesi aye iwa”) ṣugbọn yago fun asọye awọn ẹbun kọọkan tabi paapaa tọju wọn ni gbogbo alaye - a nikan awọn paragirafi mẹfa (1285-1287, 1830-1831 ati 1845), ni akawe si ogoji lori awọn iwa rere (1803-1829, 1832-1844). Boya eyi ni idi ti awọn iwe kika katikitiki ti farahan ni gbigbọn ti Catechism tuntun lati ṣafihan irufẹ iruju awọn asọye iruju ti awọn ẹbun. Awọn asọye wọnyi jẹ lati jẹ atunṣe awọn atunṣe ti awọn asọye Thomistic ti aṣa tabi awọn asọye ad hoc patapata ti o fa lati iriri ti ara ẹni tabi oju inu. Ni ibamu si awọn idagbasoke wọnyi, o wulo lati ṣe atunyẹwo alaye ti Ṣọọṣi aṣa ti awọn ẹbun meje.

Alaye ibile
Awọn ẹbun meje ti Ẹmi Mimọ ni, ni ibamu si aṣa atọwọdọwọ Katoliki, awọn iwa ti ohun kikọ akikanju ti Jesu Kristi nikan ni o ni ni kikun wọn, ṣugbọn eyiti o fi larọwọto pin pẹlu awọn ọmọ ẹgbẹ ara rẹ (iyẹn ni, Ijọsin rẹ). Awọn iwa wọnyi ni a fi sinu gbogbo Onigbagbọ bi ẹbun titilai si iribọmi rẹ, ti o ni itọju nipasẹ iṣe awọn iwa rere meje ati ti a fi edidi di ninu sakramenti ijẹrisi. A tun mọ wọn gẹgẹ bi awọn ẹbun isọdimimọ ti Ẹmi, nitori wọn nṣe iranṣẹ idi ti ṣiṣe awọn olugba di mimọ si awọn iwuri ti Ẹmi Mimọ ninu igbesi aye wọn, ni iranlọwọ wọn lati dagba ninu iwa mimọ ati ṣiṣe wọn ni ibaamu fun ọrun.

Iwa ti awọn ẹbun meje ni ariyanjiyan nipasẹ awọn onimọ-jinlẹ lati arin ọrundun keji, ṣugbọn itumọ deede jẹ eyiti St Thomas Aquinas ṣalaye ni ọrundun kẹtala ninu Summa Theologiae rẹ:

Ọgbọn jẹ imọ ati idajọ lori “awọn ohun ti Ọlọrun” ati agbara lati ṣe idajọ ati itọsọna awọn ohun eniyan ni ibamu si otitọ atọrunwa (I / I.1.6; I / II.69.3; II / II.8.6; II / II.45.1 -5).
Oye ni ilaluja ti intuition sinu ọkan gan ti awọn nkan, paapaa awọn otitọ giga julọ ti o ṣe pataki fun igbala ayeraye wa - ni otitọ, agbara lati “wo” Ọlọrun (I / I.12.5; I / II.69.2; II / II. 8,1-3).
Igbimọ naa gba eniyan laaye lati ni itọsọna nipasẹ Ọlọhun ninu awọn ọrọ ti o ṣe pataki fun igbala rẹ (II / II.52.1).
Iwa agbara tọka iduroṣinṣin ti ọpọlọ ni ṣiṣe rere ati yago fun ibi, paapaa nigbati o nira tabi eewu lati ṣe bẹ, ati ni igboya lati bori gbogbo awọn idiwọ, paapaa awọn eniyan iku, nipa agbara ti iye ainipẹkun (I / II. 61.3; II / II.123.2; II / II.139.1).
Imọye ni agbara lati ṣe idajọ ni deede lori awọn ọrọ ti igbagbọ ati iṣe ti o tọ, nitorinaa lati maṣe yapa kuro ni ọna ododo ti ododo (II / II.9.3).
Iwa-Ọlọrun jẹ, ni akọkọ, yiyi Ọlọrun pada pẹlu ifẹ inu iwe, sanwo fun ijosin ati iṣẹ si Ọlọrun, fifun ni iṣẹ ti o yẹ fun gbogbo eniyan nitori ibatan wọn pẹlu Ọlọrun, ati ibọwọ fun awọn mimọ mimọ ati awọn ti ko tako ara wọn. Ọrọ Latin naa pietas tọka ibọwọ ti a fi fun baba wa ati si orilẹ-ede wa; niwọn bi Ọlọrun ti jẹ Baba gbogbo, ijọsin Ọlọrun ni a tun pe ni iyin (I / II.68.4; II / II.121.1).
Ibẹru Ọlọrun ni, ni ipo yii, “filial” tabi iberu mimọ fun eyiti a sin Ọlọrun ati yago fun yiya sọtọ ara wa kuro lọdọ rẹ - ni ilodi si iberu “ẹru”, fun eyiti a bẹru ijiya (I / II.67.4; II / II.19.9).
Awọn ẹbun wọnyi, ni ibamu si Thomas Aquinas, jẹ “awọn ihuwasi”, “inu inu” tabi “awọn ifọkansi” ti Ọlọrun pese bi eleri ti o ṣe iranlọwọ fun eniyan ninu ilana “pipe” rẹ. Wọn fun eniyan laaye lati kọja awọn opin ero eniyan ati ihuwasi eniyan ati kopa ninu igbesi aye Ọlọrun gan-an, gẹgẹ bi Kristi ti ṣe ileri (Johannu 14:23). Aquinas tẹnumọ pe wọn ṣe pataki fun igbala eniyan, eyiti ko le ṣaṣeyọri nikan. Wọn sin lati “pe” awọn kadinal mẹrin tabi awọn iwa rere (ọgbọn, idajọ ododo, igboya ati ifarada) ati awọn iwa imulẹ mẹta (igbagbọ, ireti ati ifẹ). Iwa-rere ti ifẹ jẹ bọtini ti o ṣii agbara agbara ti awọn ẹbun meje, eyiti o le (ati pe yoo) dubulẹ ninu ọkan lẹhin baptisi, ayafi ti eyi ba ṣe.

Niwọn igba ti “oore-ọfẹ kọ lori iseda” (ST I / I.2.3), awọn ẹbun meje n ṣiṣẹ ni iṣọkan pẹlu awọn iwa-rere meje ati pẹlu awọn eso mejila ti Ẹmi ati awọn iwunilori mẹjọ. Ifarahan ti awọn ẹbun jẹ imudara nipasẹ iṣe ti awọn iwa rere, eyiti o jẹ pe ni pipe nipasẹ adaṣe awọn ẹbun. Idaraya deede ti awọn ẹbun, lapapọ, n mu awọn eso ti Ẹmi wa ninu igbesi-aye Onigbagbọ: ifẹ, ayọ, alaafia, ipamọra, iwa rere, inurere, ilawọ, otitọ, iwapẹlẹ, irẹlẹ, ikora-ẹni-nijaanu, ati iwa mimọ (Galatia 5: 22-23) ). Ero ti ifowosowopo yii laarin awọn iwa rere, awọn ẹbun ati awọn eso ni gbigba ipo ayọ ni igba mẹjọ ti Kristi ṣapejuwe ninu Iwaasu lori Oke (Mt 5: 3-10).

Arsenal ti Ẹmí
Dipo ṣiṣe ni ọna Thomistic ti o muna tabi ọna ti o da lori awọn asọye ti aṣa ati ti aṣa, Mo dabaa ọna kẹta ti oye awọn ẹbun meje, ọkan ti o gba ohun elo bibeli ti ipilẹṣẹ.

Ibi akọkọ ati nikan ni gbogbo Bibeli nibiti a ṣe akojọ awọn agbara pataki meje wọnyi pọ ni Isaiah 11: 1-3, ninu asọtẹlẹ Mèsáyà olokiki kan:

Ẹ̀ka kan yóò jáde láti ara kùkùté Jésè, ẹ̀ka kan yóò sì yọ láti gbòǹgbò rẹ̀. Ẹmi Oluwa yoo wa lori rẹ, ẹmi ọgbọn ati oye, ẹmi imọran ati agbara, ẹmi imọ ati ibẹru Oluwa. Ati inu didùn rẹ ni ibẹru Oluwa.

O fẹrẹ to gbogbo onitumọ lori awọn ẹbun meje ti o kọja lati ẹgbẹrun ọdun meji sẹhin ti ṣe idanimọ aye yii bi orisun ẹkọ, sibẹ ko si ẹnikan ti o ṣakiyesi bi o ṣe ṣepọ awọn imọran meje wọnyi si aṣa atijọ ti “ọgbọn” ọmọ Israeli, eyiti o farahan ninu iru awọn iwe ti Atijọ Majẹmu bii Job, Owe, Oniwasu, Orin Awọn Orin, Awọn Orin Dafidi, Oniwaasu ati Ọgbọn ti Solomoni, ati awọn apakan kan pato ti awọn iwe alasọtẹlẹ, pẹlu Isaiah. Ohun elo yii fojusi lori bi o ṣe le ṣe lilọ kiri awọn ibeere iṣe ti igbesi aye (eto-ọrọ, ifẹ ati igbeyawo, gbigbe ọmọ dagba, awọn ibatan ara ẹni, lilo ati ilokulo agbara) kuku ju itan-itan, asotele tabi awọn itan arosọ / awọn ọrọ metaphysical ti o maa n ni nkan ṣe pẹlu Majẹmu Lailai. Ko tako awọn miiran wọnyi.

O wa lati inu aye yii ti ilowo, ṣiṣe iṣe, ati awọn ifiyesi lojoojumọ, dipo agbegbe igbadun tabi iriri afọju, pe awọn ẹbun meje ti farahan, ati pe ọrọ ti Isaiah 11 fun ararẹ ni aaye itọkasi yii. Iwontunws.funfun Aisaya ṣapejuwe ni awọn alaye onifẹẹ nipa ifinran pẹlu eyiti “eso Jesse” yoo fi idi “ijọba alaafia” rẹ mulẹ lori ilẹ:

Kì yio ṣe idajọ nipa ohun ti oju rẹ̀ ri, bẹ decideni kì yio ṣe idajọ nipa eyiti etí rẹ̀ gbọ́; ṣugbọn yoo fi ododo ṣe idajọ awọn talaka ati ki o ṣe idajọ ododo fun awọn onirẹlẹ aiye; on o si fi ọpá ẹnu rẹ̀ lu ilẹ, ati nipa ẹmi ète rẹ ni on o fi pa awọn enia buburu. . . . Wọn ki yoo ṣe ipalara tabi parun ni gbogbo oke mimọ mi; nitori ilẹ yoo kun fun imọ Oluwa bi omi ti bo okun. (Ṣe 11: 3-4, 9)

Fifi idi ijọba yii mulẹ ni ironu, gbero, iṣẹ, ija, igboya, ifarada, ifarada, irẹlẹ, iyẹn ni pe, di ọwọ rẹ di alaimọ. Irisi ti ilẹ-aye yii jẹ eso lati inu eyiti o ṣe akiyesi ipa ti awọn ẹbun meje ṣe ninu igbesi aye awọn Kristiani ti ogbo (tabi ti ogbo).

Iṣoro wa laarin Katoliki, gẹgẹbi ninu Kristiẹniti ni apapọ, eyiti o fojusi si lẹhin-aye pẹlu iyasoto - ati ibajẹ - ti agbaye yii, bi ẹnipe ipinya kuro ninu awọn ohun ti asiko jẹ iṣeduro ti iye ainipẹkun nikan. . Ọkan ninu awọn atunṣe ti iru ironu ti o jade lati Igbimọ Vatican Keji ni imularada ti itẹnumọ ti Bibeli lori ijọba Ọlọrun bi otitọ ti o daju ti kii ṣe kọja aṣẹ ti o ṣẹda nikan ṣugbọn tun yi pada (Dei Verbum 17; Lumen Gentium 5; Gaudium et spes 39).

Awọn ẹbun meje jẹ awọn ohun elo ti ko ṣe pataki ni Ijakadi lati fi idi ijọba mulẹ ati pe, ni ori kan, ẹda ti ṣiṣiṣẹ lọwọ ogun ẹmi. Ti eniyan ko ba ni aniyan nipa ṣiṣe ara rẹ daradara fun ogun, ko yẹ ki o yà ọ lati ri ararẹ laini olugbeja nigbati ogun ba de si ẹnu-ọna rẹ. Ti awọn ẹlẹgbẹ mi ati Emi ko “ra” “awọn agbara ohun ijinlẹ” ti a ni ifojusọna, boya o jẹ nitori a ko gbe ohun ija ni ija lati mu ijọba Ọlọrun siwaju!

Awọn ẹbun meje jẹ ẹbun ti gbogbo Onigbagbọ ti o ti baptisi le ṣogo lati igba ewe rẹ. Wọn jẹ ogún wa. Awọn ẹbun wọnyi, ti a fun ni awọn sakaramenti lati jẹ ki a dagbasoke nipasẹ iriri, ṣe pataki fun ṣiṣisẹ deede ti igbesi-aye Onigbagbọ. Wọn ko han laipẹ ati ni ibikibi ṣugbọn di graduallydi emer farahan bi eso igbesi aye iwafunfun. Bẹni wọn ko yọ wọn kuro nipasẹ Ẹmi nigbati wọn ko nilo wọn mọ, bi wọn ṣe nilo wọn nigbagbogbo niwọn igba ti a ba ja ija rere.

Awọn ẹbun meje ni a ṣe apẹrẹ lati ṣee lo ni agbaye fun idi ti iyipada agbaye yẹn fun Kristi. Isaiah 11 ṣalaye ni kedere ohun ti awọn ẹbun wọnyi jẹ fun - lati ṣe ohun ti a pe eniyan lati ṣe ni akoko ati aaye ẹnikan lati mu siwaju ijọba Ọlọrun Awọn alaye pato ati ti ara ẹni ti ipe yẹn ko ni mu wa si idojukọ titi di igba ti ipo rẹ ti o ni opin ati aiṣedede pupọ ninu ero awọn ohun (ibẹru Oluwa), gba ipa ti ọmọ ẹgbẹ ti idile Ọlọrun (aanu) ati gba ihuwa ti tẹle awọn itọsọna pato ti Baba lati gbe igbesi aye atorunwa (imọ) . Imọmọ yii pẹlu Ọlọrun n ṣe agbara ati igboya ti o ṣe pataki lati dojukọ ibi ti o ṣee ṣe ki eniyan ba pade ninu igbesi aye ẹnikan (igboya) ati arekereke lati yi awọn ọgbọn ọkan pada ni rọọrun lati baamu - paapaa nireti - ọpọlọpọ awọn ete ti Ọta (oludamọran).

Awọn ọmọ-ogun Kristi
Awọn akiyesi wọnyi ni a kọkọ ṣojuuṣe si agbalagba Katoliki ti o jẹ ọmọ, ti o dabi mi, a ko ṣe iwe afọwọkọ ti o to (o kere ju niti awọn ẹbun meje). Nitori ariyanjiyan ti n tẹsiwaju ni Ile-ijọsin ni apapọ nipa ọjọ-ori ti o tọ lati gba sakramenti ti ijẹrisi, ibajẹ ti awọn catechesis ti ko to yoo jasi tẹsiwaju lati pọn awọn ol thetọ loju. Aini ifojusi si ibasepọ iṣẹpọ laarin awọn iwa rere ati awọn ẹbun dabi ẹni pe o jẹ aṣiwaju akọkọ ninu ikuna lati ṣe idagbasoke awọn ẹbun laarin awọn ẹri. Catechesis ṣe ifọkansi nikan lati ni imo tabi ni igbega ni igbega “awọn iṣe aibikita ti iṣeun-rere” laisi ipilẹṣẹ eto-ihinrere diduroṣinṣin ni kiki kii yoo ge kuro ni iran yii (tabi eyikeyi miiran) ti awọn ọdọ. Adura ti aarin, iwe-iranti, iṣaro itọsọna, tabi eyikeyi ninu awọn igbero-ara-ẹni eke-olokiki miiran ti o gbajumọ ni ọpọlọpọ awọn eto catechetical lọwọlọwọ ko le dije pẹlu awọn imunibinu ti aṣa ti iku.

Ọna si isunmọ ti idagbasoke ti ohun-ija ti ẹmi ti awọn ẹbun meje ṣe aṣoju rẹ gbọdọ wa ni titẹ ni kete bi o ti ṣee, ati awọn iwa rere meje le sin loni, bi wọn ti ṣe fun pupọ julọ itan-akọọlẹ ti Ile-ijọsin, gẹgẹbi awọn itọsọna to dara julọ ni ọna yẹn. Boya o to akoko lati jijin aworan aṣa ti baptisi bi “awọn ọmọ-ogun ti Kristi,” gbolohun kan ti o ti jẹ ibajẹ si awọn ohun elo katechetiki Katoliki fun ọpọlọpọ ọdun. Laibikita otitọ pe ipo ifiweranṣẹ Vatican II Zeitgeist lodi si imọran ti “jija” ni gbogbo nkan ẹsin, ipo yii ti han lati jẹ lọna - nipasẹ igbeyẹwo otitọ ti ohun ti Iwe Mimọ ni lati sọ nipa rẹ ati nipasẹ awọn iṣẹlẹ agbaye ni igbesi aye wa. Iparun Soviet Union, fun apẹẹrẹ, kii yoo ṣẹlẹ laisi ipọnju aiṣe-ipa ti John Paul II ni ifojusi ilepa ti o tọ. Awọn ẹbun meje ti Ẹmi Mimọ jẹ awọn ohun ija ẹmi wa fun ija ẹmi ti igbesi aye.