Wa itan pipe ti Bibeli

Bibeli ni a sọ pe o jẹ olutaja ti o tobi julọ ni gbogbo akoko ati itan-akọọlẹ rẹ jẹ iwunilori lati kawe. Bi Ẹmi Ọlọrun ṣe fẹ lori awọn onkọwe Bibeli, wọn ṣe igbasilẹ awọn ifiranṣẹ pẹlu ohunkohun ti awọn orisun ti o wa ni akoko naa. Bibeli tikararẹ ṣe apejuwe diẹ ninu awọn ohun elo ti a lo: awọn fifin lori amọ, awọn akọle lori awọn tabulẹti okuta, inki ati papyrus, awo-awọ, awo-alawọ, alawọ ati awọn irin.

Ìtòlẹ́sẹẹsẹ ọjọ́ ìtòlẹ́sẹẹsẹ yìí tọpa ìtàn Bíbélì tí kò tí ì ṣẹlẹ̀ rí láti ọgọ́rọ̀ọ̀rún ọdún sẹ́yìn. Kọ ẹkọ bi a ṣe tọju Ọrọ Ọlọrun ni iṣaro, ati paapaa ti tẹmọ fun awọn akoko pipẹ, lakoko irin-ajo gigun ati lile ti o lati inu ẹda si awọn itumọ Gẹẹsi ode oni.

Itan-akọọlẹ ti Itan-akọọlẹ ti Bibeli
Ẹda - BC 2000 - Ni akọkọ, awọn Iwe Mimọ akọkọ ni a sọkalẹ lati iran si iran ni ẹnu.
Circa 2000-1500 BC - Iwe Job, o ṣee ṣe iwe atijọ julọ ninu Bibeli, ni kikọ.
Ni ayika 1500-1400 BC - Awọn tabulẹti okuta ti Awọn ofin Mẹwaa ni a fun Mose lori Oke Sinai ati lẹhinna pamọ ninu apoti majẹmu naa.
Circa 1400–400 BC - Awọn iwe afọwọkọ ti o ni Bibeli Heberu akọkọ (awọn iwe 39 ti Majẹmu Lailai) ti pari. A tọju Iwe Ofin ninu agọ ati lẹhinna ni Tẹmpili lẹgbẹẹ Apoti Majẹmu.
O fẹrẹ to 300 Bc - Gbogbo awọn iwe Heberu ti Majẹmu Lailai ti akọkọ ni a ti kọ, gba ati gba idanimọ bi awọn iwe aṣẹ canonical osise.
O fẹrẹ to 250 BC-250 - Awọn Septuagint, itumọ Griiki olokiki ti Bibeli Heberu (awọn iwe 39 ti Majẹmu Lailai) ni a ṣe. Pẹlupẹlu pẹlu awọn iwe 14 ti Apocrypha.
Nipa AD 45-100 - 27 awọn iwe atilẹba ti Majẹmu Titun Greek ti kọ.
Nipa AD 140-150 - Marcion ti Sinope's eke “Majẹmu Titun” ti rọ awọn kristeni Orthodox lati fi idi iwe-mimọ Majẹmu Titun mulẹ.

O fẹrẹ to ọdun 200 AD - Mishnah Juu, Torah ẹnu, ni a kọ silẹ fun igba akọkọ.
O fẹrẹ to 240 AD - Origen ṣajọ exapla, iru ti awọn ọwọn mẹfa ti awọn ọrọ Greek ati Heberu.
Ni iwọn 305-310 AD - Ọrọ Greek ti Majẹmu Titun ti Lucian ti Antioch di ipilẹ ti Textus Receptus.
Ni ayika 312 AD - Vatican Codex jẹ boya o jẹ ọkan ninu awọn ẹda atilẹba 50 ti Bibeli ti Emperor Constantine paṣẹ. Ni ipari o wa ni ipamọ ni Ile-ikawe Vatican ni Rome.
367 AD - Athanasius ti Alexandria ṣe idanimọ fun igba akọkọ iwe-aṣẹ pipe ti Majẹmu Titun (awọn iwe 27).
382-384 AD - St Jerome tumọ Majẹmu Titun lati Giriki atilẹba si Latin. Itumọ yii di apakan ti iwe afọwọkọ Latin Vulgate.
397 AD - Synod Kẹta ti Carthage fọwọsi iwe-mimọ ti Majẹmu Titun (awọn iwe 27).
390-405 AD - St Jerome ṣe itumọ Bibeli Heberu sinu Latin o si pari iwe afọwọkọ Vulgate Latin. O ni awọn iwe 39 ti Majẹmu Lailai, awọn iwe 27 ti Majẹmu Titun ati awọn iwe Apocryphal 14.
500 AD - Nisinsinyi a ti tumọ awọn Iwe Mimọ si awọn ede pupọ, ko ni opin si ṣugbọn pẹlu ẹya Egipti (Codex Alexandrinus), ẹda Coptic kan, itumọ ara Etiopia, ẹya Gothic (Codex Argenteus) ati ẹya Armenia. Diẹ ninu ka Armenia si ẹni ti o lẹwa julọ ti o si peye julọ ninu gbogbo awọn itumọ atijọ.
600 AD - Ile ijọsin Roman Katoliki kede Latin gẹgẹ bi ede kan ṣoṣo fun Iwe Mimọ.
680 CE - Caedmon, Akewi Ilu Gẹẹsi ati monk, tumọ awọn iwe ati itan bibeli sinu awọn ewi ati awọn orin Anglo-Saxon.
735 AD - Bede, onkọwe ara ilu Gẹẹsi ati alakọbẹrẹ, tumọ awọn ihinrere si Anglo-Saxon.
Ọdun 775 AD - Iwe ti Kells, iwe afọwọkọ ti a ṣe lọpọlọpọ ti o ni awọn Ihinrere ati awọn iwe miiran, ni a pari nipasẹ awọn onkọwe Celtic ni Ireland.
Ni iwọn 865 AD - Awọn eniyan mimọ Cyril ati Methodius bẹrẹ itumọ Bibeli si Ile ijọsin atijọ ti Slavonic.

950 AD - Awọn iwe afọwọkọ Lindisfarne Awọn ihinrere ti tumọ si Gẹẹsi atijọ.
Circa 995-1010 AD - Aelfric, abbot Gẹẹsi kan, tumọ awọn apakan ti Iwe-mimọ sinu Gẹẹsi atijọ.
Ọdun 1205 AD - Stephen Langton, professor ti theology ati lẹhinna archbishop ti Canterbury, ṣẹda awọn ipin ipin akọkọ ninu awọn iwe Bibeli.
Ọdun 1229 AD - Igbimọ ti Toulouse kọ ati fi ofin de fun awọn ọmọ ẹgbẹ lati ni Bibeli.
1240 AD - Cardinal Faranse Hugh ti Saint Cher ṣe atẹjade Bibeli Latin akọkọ pẹlu awọn ipin ipin ti o tun wa loni.
1325 AD - Ara ilu Gẹẹsi ati akọọlẹ Richard Rolle de Hampole ati akọọlẹ ede Gẹẹsi William Shoreham tumọ awọn Orin Dafidi si ẹsẹ ẹsẹ.
Ni ayika 1330 AD - Rabbi Solomon ben Ismael akọkọ gbe awọn ipin ipin ni awọn agbegbe ti Bibeli Heberu.
AD 1381-1382 - John Wycliffe ati awọn alabaṣiṣẹpọ, nija Ijo ti a ṣeto, ni igbagbọ pe o yẹ ki a gba eniyan laaye lati ka Bibeli ni ede tiwọn, bẹrẹ itumọ ati ṣe agbejade awọn iwe afọwọkọ akọkọ ti gbogbo Bibeli ni ede Gẹẹsi. Iwọnyi pẹlu awọn iwe 39 ti Majẹmu Lailai, awọn iwe 27 ti Majẹmu Titun ati awọn iwe 14 ti Apocrypha.
AD 1388 - John Purvey ṣe atunyẹwo Bibeli Wycliffe.
1415 AD - Awọn ọdun 31 lẹhin iku Wycliffe, Igbimọ ti Constance fi ẹsun kan rẹ pẹlu awọn idiyele 260 ti eke.
Ni ọdun 1428 SK - ọdun 44 lẹhin iku Wycliffe, awọn oṣiṣẹ ile ijọsin wa awọn egungun rẹ, wọn jo wọn, wọn si fọn eeru sori Odò Swift.
Ọdun 1455 AD - Lẹhin ipilẹṣẹ ẹrọ itẹwe ni Germany, Johannes Gutenberg ṣe agbejade Bibeli ti a tẹjade akọkọ, Bibeli Gutenberg, ni Latin Vulgate.
1516 AD - Desiderius Erasmus ṣe agbejade Majẹmu Titun Giriki, iṣaaju ti Textus Receptus.

AD 1517 - Bibeli bibẹrẹ ti Daniel Bomberg ni ẹya Heberu akọkọ ti a tẹjade (ọrọ Masoreti) pẹlu awọn ipin ipin.
1522 AD - Martin Luther ṣe itumọ ati gbejade Majẹmu Titun fun igba akọkọ ni Jẹmánì lati ẹya Erasmus ti 1516.
AD 1524 - Bomberg tẹ atẹjade keji ti ọrọ Masoreti ti a pese sile nipasẹ Jacob ben Chayim.
AD 1525 - William Tyndale ṣe agbejade itumọ akọkọ ti Majẹmu Titun lati Giriki si Gẹẹsi.
1527 AD - Erasmus ṣe atẹjade ẹda kẹrin ti itumọ Greek-Latin.
AD 1530 - Jacques Lefèvre d'Étaples pari itumọ Faranse akọkọ ti gbogbo Bibeli.
AD 1535 - Bibeli ti Myles Coverdale pari iṣẹ Tyndale, ni fifijade iwe itẹjade akọkọ ti o kọkọ ni ede Gẹẹsi. O ni awọn iwe 39 ti Majẹmu Lailai, awọn iwe 27 ti Majẹmu Titun ati awọn iwe Apocryphal 14.
AD 1536 - Martin Luther ṣe itumọ Majẹmu Lailai sinu ede ti gbogbo eniyan n sọ ti awọn ara Jamani, ni pipe itumọ rẹ ti gbogbo Bibeli si Jamani.
AD 1536 - Ti da Tyndale lẹbi bi onigbagbọ, tẹẹrẹ ati jo ni ori igi.
AD 1537 - Bibeli Matteu (eyiti a mọ julọ bi Bibeli ti Matthew-Tyndale), itumọ ede Gẹẹsi keji ti o tẹjade, ni a tẹjade, ni apapọ awọn iṣẹ Tyndale, Coverdale ati John Rogers.
1539 AD - Bibeli Nla ti tẹjade, Bibeli Gẹẹsi akọkọ ti a fun ni aṣẹ fun lilo ni gbangba.
1546 AD - Igbimọ Roman Catholic ti Trent kede Vulgate bi aṣẹ iyasọtọ Latin fun Bibeli.
1553 AD - Robert Estienne ṣe atẹjade Bibeli Faranse pẹlu awọn ipin ati awọn ẹsẹ ori. Ọna kika nọmba yii jẹ itẹwọgba jakejado o si tun wa ninu pupọ julọ Bibeli loni.

AD 1560 - A tẹ Bibeli Geneva ni Geneva, Switzerland. O ti tumọ nipasẹ awọn asasala Gẹẹsi ati ti atẹjade nipasẹ arakunrin arakunrin John Calvin William Whittingham. Bibeli Geneva ni Bibeli Gẹẹsi akọkọ lati ṣafikun awọn ẹsẹ nomba si awọn ori. O di Bibeli Atunṣe Protestant, ti o gbajumọ ju ẹda King James ti ọdun 1611 lọ fun awọn ọdun lẹhin ti ikede atilẹba rẹ.
AD 1568 - Bibeli ti Bishop, atunyẹwo ti Nla Bibeli, ni a gbekalẹ ni England lati dije pẹlu olokiki Bibeli Bibeli Bibeli “iredodo si Ile ijọsin igbekalẹ”.
AD 1582 - Ti o kuro ni ilana ijọba ẹgbẹrun ọdun Latin rẹ, Ile ijọsin ti Rome ṣe agbekalẹ Bibeli Katoliki Gẹẹsi akọkọ, Majẹmu Titun ti Reims, lati Latin Vulgate
1592 AD - Clementine Vulgate (ti a fun ni aṣẹ nipasẹ Pope Clementine VIII), ẹya ti a tunṣe ti Latin Vulgate, di Bibeli aṣẹ ti Ile ijọsin Katoliki.
Ni ọdun 1609 CE - Majẹmu Lailai ti Douay ni itumọ si Gẹẹsi nipasẹ Ile ijọsin ti Rome, lati pari ẹya idapọ ti Douay-Reims.
AD 1611 - King James Version, ti a tun pe ni “Ẹya Aṣẹ” ti Bibeli, ni a tẹjade. O ti sọ pe o jẹ iwe ti a tẹjade julọ julọ ninu itan agbaye, pẹlu awọn idaako ti o to biliọnu kan ni titẹ.
AD 1663 - John Eliot's Algonquin Bible ni Bibeli akọkọ ti a tẹ ni Amẹrika, kii ṣe ni ede Gẹẹsi, ṣugbọn ni ede India Algonquin.
Ni ọdun 1782 AD - Bibeli ti Robert Aitken ni akọkọ ede Gẹẹsi (KJV) ti a tẹ ni Amẹrika.
Ni ọdun 1790 AD - Matthew Carey ṣe atẹjade Bibeli Gẹẹsi Douay-Rheims ni Gẹẹsi.
AD 1790 - William Young tẹjade iwe-iwe akọkọ “ẹda ile-iwe” King James Version Bibeli ni Amẹrika.
AD 1791 - Bibeli Isaac Collins, Bibeli idile akọkọ (KJV), ni a tẹ ni Amẹrika.
AD 1791 - Isaiah Thomas tẹ Bibeli alaworan akọkọ (KJV) ni Amẹrika.
Ọdun 1808 AD - Jane Aitken (ọmọbinrin Robert Aitken), ni obinrin akọkọ lati tẹ Bibeli kan.
Ni ọdun 1833 CE - Noah Webster, lẹhin ti o tẹ iwe-itumọ olokiki rẹ jade, ṣe atẹjade atunyẹwo ti King James Bible.
Ni ọdun 1841 CE - a ṣe Majẹmu Titun Hexapla ti Gẹẹsi, afiwe ti ede Greek atilẹba ati awọn itumọ Gẹẹsi mẹfa pataki.
AD 1844 - Codex Sinaitic, iwe afọwọkọ Koine Greek ti a fi ọwọ kọ pẹlu awọn ọrọ atijọ ati ti Majẹmu Titun ti o tun pada si ọrundun kẹrin, ni a tun tun ṣe awari nipasẹ ọlọgbọn iwe-mimọ Bibeli ara ilu Jamani ti Konstantin Von Tischendorf ni Monastery ti St Catherine lori Oke Sinai.
1881-1885 AD - A ṣe atunyẹwo Bibeli King James ti a tẹjade bi ẹya ti a tunwo (RV) ni England.
Ni ọdun 1901 CE - American Standard Version, atunyẹwo akọkọ akọkọ ti King James Version, ni a tẹjade.
1946-1952 AD - Ti ṣe atunṣe ẹya bošewa ti a tẹjade.
1947-1956 AD - Awọn awada Awọn Deadkun Deadkú ti wa ni awari.
Ọdun 1971 AD - Bibeli Tuntun ti Amẹrika (NASB) ti tẹjade.
Ọdun 1973 AD - Ẹya tuntun ti kariaye (NIV) ti tẹjade.
Ọdun 1982 AD - ẹya King James (NKJV) Tuntun ti jade.
Ni ọdun 1986 AD - A kede wiwa ti Awọn iwe-fadaka Fadaka, o gbagbọ pe o jẹ ọrọ bibeli ti atijọ julọ lailai. Wọn wa ni ọdun mẹta sẹyin ni Old City of Jerusalem nipasẹ Gabriel Barkay ti Ile-ẹkọ giga Tel Aviv.
1996 AD - Itumọ Igbesi aye Tuntun (NLT) ti tẹjade.
Ọdun 2001 AD - Ẹya Gẹẹsi Gẹẹsi (ESV) ti tẹjade.