Kuyini impepho? Ukusetshenziswa kwayo eBhayibhelini nasenkolweni

IFrankincense yigamu noma i-resin yesihlahla seBoswellia, esetshenziselwa ukwenza amakha nempepho.

Igama lesiHeberu lempepho ngu-labonah, elisho ukuthi "mhlophe", libhekisele kumbala wezinsini. Igama lesiNgisi elithi impepho livela enkulumweni yesiFulentshi okusho ukuthi "impepho yamahhala" noma "ukuhlanganiswa kwamahhala". Yaziwa nangokuthi i-olibanum yerabha.

Impepho Ebhayibhelini
Amadoda ahlakaniphile noma amadoda ahlakaniphile avakashela uJesu Kristu eBhetlehema lapho wayenonyaka noma emibili. Lo mcimbi ulotshwe eVangelini likaMathewu, ophinde usho ngezipho zabo:

Sebengenile endlini, babona umntwana enoMariya unina, bawa, bamdumisa; lapho sebevule amagugu abo, bamletha izipho; igolide, inhlaka nemure. (UMathewu 2:11, KJV)
Yincwadi kaMateyu kuphela eqopha lesi siqephu sendaba kaKhisimusi. KuJesu osemncane, lesi sipho sasifanekisela ubunkulunkulu bakhe noma isikhundla sakhe njengompristi ophakeme, ngoba impepho yayiyingxenye yemihlatshelo eya kuYahweh kwiTestamente eliDala. Selokhu anyukela ezulwini, u-Kristu usebenze njengompristi ophakeme wabakholwayo, ebakhulekela ngoNkulunkulu uYise.

Isipho esibizayo senkosi
Impepho bekuyinto ebiza kakhulu ngoba yayiqoqwa ezindaweni ezikude ze-Arabia, North Africa kanye neNdiya. Ukuqoqa izinhlaka zenhlaka ngenhlaka bekuyinkqubo edla isikhathi. Umvuni usonge isikebhe esingama-intshi ama-5 ubude esiqwini salesihlahla esihlala sikhula, esakhula eduze kwamatshe e-limestone ogwadule. Isikhathi esingangezinyanga ezimbili noma ezintathu, ubisi luphuma esihlahleni bese lukhuni lube “izinyembezi” ezimhlophe. Umvuni wayebuya futhi ahlwaye amakristali, futhi aqoqe insalela engcolile ebikade idonsa kanye nesiqu esiqwini seqabunga elibekwe emhlabathini. Izinsimbi eziqinisiwe zazingaqhekeka ukukhipha uwoyela wazo onephunga elimnandi, noma ochotshozwe bese ushiswa njengempepho.

Impepho yayisetshenziswa kabanzi ngabaseGibhithe lasendulo emicimbini yabo yenkolo. Kutholwe nemidwebo emincane komama. Kungenzeka amaJuda afunda ukuyilungiselela ngenkathi ayesegqilaziwe eGibhithe ngaphambi kokuphuma. Imiyalo enemininingwane yokuthi ungayisebenzisa kanjani impepho kahle emihlatshelweni iyatholakala ku-Eksodusi, uLevitikusi kanye noNumeri.

Le ngxube yayihlanganisa izingxenye ezilinganayo zamakha amnandi we-stacte, i-onycha ne-galbanum, exutshwe nempepho emsulwa futhi inongiwe ngosawoti (u-Eksodusi 30:34). Ngomyalo kaNkulunkulu, uma umuntu ebesebenzise leli khompiyutha njengesiqholo sakhe uqobo, ngabe ashiywe kubantu bakubo.

Impepho isasetshenziswa kwamanye amasiko weSonto lamaRoma Katolika. Intuthu yayo ifanekisela imithandazo yabathembekile abaphakamisela ezulwini.

Amafutha eFrankincense abalulekile
Namuhla inhlaka yifutha ebalulekile edumile (kwesinye isikhathi ibizwa nge-olibanum). Kukholelwa ukuthi kudambisa ingcindezi, ukuthuthukisa ukushaya kwenhliziyo, ukuphefumula kanye negazi, ukukhulisa ukusebenza komzimba, ukunciphisa izinhlungu, ukwelapha isikhumba esomile, ukuguqula izimpawu zokuguga, ukulwa nomdlavuza kanye nezinye izinzuzo eziningi zezempilo .