UKhadinali Parolin ugcizelela incwadi yakamuva yeVatican yangonyaka ka-1916 egxeka ubuhlanga

UNobhala Wombuso waseVatican ngoLwesine uthe "inkumbulo ephilayo nethembekile ejwayelekile" iyithuluzi elibalulekile lokulwa nobuJuda.

“Eminyakeni esanda kwedlula sizibonele ukusabalala kwesimo sobubi nokuphikisana, lapho inzondo yamaJuda ibonakale ngokuhlaselwa kaninginingi emazweni ahlukahlukene. I-Holy See igxeka zonke izinhlobo zokulwa nobuJuda, ikhumbula ukuthi izenzo ezinjalo azizona ezobuKrestu noma ezomuntu, ”kusho uKhadinali Pietro Parolin engqungqutheleni eyayingoNovemba 19.

Ekhuluma emcimbini obonakalayo othi "Ungaphinde Wabuye: Ukubhekana Nokwenyuka Kwamazwe Ngamazwe Okulwa Namasonto" ohlelwe yiNxusa laseMelika eHoly See, ukhadinali ugcizelele ukubaluleka kwencazelo yomlando ekulweni nobuJuda.

“Kulesi simo, kuyathakazelisa ikakhulukazi ukucubungula lokho okusanda kutholakala ku-Historical Archive yeSigaba Sobudlelwano Namazwe Wehhovisi Likanobhala Wombuso. Ngingathanda ukwabelana nani ngesibonelo esincane esikhumbuleka ngokukhethekile eSontweni LamaKatolika, ”kusho yena.

"NgoFebhuwari 9, 1916, owayengandulele, uKhadinali Pietro Gasparri, uNobhala Wombuso, wabhalela iKomidi LamaJuda LaseMelika incwadi eNew York, lapho athi khona: 'Upapa omkhulu [...], inhloko yeSonto LamaKatolika, ngubani - othembekile kwimfundiso yaphezulu kanye namasiko akhazimula kakhulu - obheka bonke abantu njengabazalwane futhi afundise ukuthandana, ngeke ayeke ukugxilisa ukugcinwa phakathi kwabantu, njengaphakathi kwezizwe, ngemigomo yomthetho wemvelo, nokusola ukwephulwa kwabo ngakunye. Leli lungelo kufanele libhekwe futhi lihlonishwe maqondana nabantwana bakwa-Israyeli njengoba kufanele lisebenze kubo bonke abantu, ngoba ngeke lihambisane nobulungiswa futhi nenkolo uqobo yayo yeqe kuyo kuphela ngenxa yomehluko okholweni lwenkolo “.

Incwadi yalotshwa ukuphendula isicelo se-American Jewish Committee ngoDisemba 30, 1915, icela uPapa Benedict XV ukuthi enze isitatimende esisemthethweni "egameni lokwesabeka, unya nobunzima obabhekana namaJuda emazweni anobudlova selokhu kwaqubuka iWWI. "

UParrolin ukhumbule ukuthi iKomidi lamaJuda laseMelika liyamukele le mpendulo, ebhala kwi-American Hebrew and Jewish Messenger ukuthi "bekuyi-encyclical" futhi "kuzo zonke izinkunzi zikapapa ezake zakhishelwa amaJuda ngesikhathi somlando weVatican, isitatimende esilingana nalokhu isicelo esingenakuphikwa sokulingana kwamaJuda kanye nokubandlululwa ngenxa yezizathu zenkolo. […] Kuyathokozisa ukuthi izwi elinamandla kangaka liphakanyisiwe, amandla amakhulu, ikakhulukazi ezifundeni lapho kwenzeka khona inhlekelele yamaJuda, efuna ukulingana kanye nomthetho wothando. Nakanjani kuzoba nomphumela omuhle kakhulu. "

UParolin uthe lezi zincwadi "ziyisibonelo esincane nje ... ukwehla okuncane olwandle olunamanzi amnyama - kukhombisa ukuthi asikho isizathu sokubandlululwa kothile ngenxa yezinkolelo zakhe."

Ukhadinali wanezela ukuthi iHoly See ibheka inkhulumomphendvulwano yezenkolo njengezindlela ezibalulekile zokulwa nobuJuda namuhla.

Ngokwemininingwane eshicilelwe ekuqaleni kwaleli sonto yi-Organisation for Security and Cooperation in Europe (OSCE), amacala angaphezu kuka-1.700 2019 alwa namaSemite enziwa eYurophu ngo-XNUMX. Izehlakalo zibandakanya ukubulala, ukuzama ukushisa, ukubhala imibhalo esinagogeni emasinagogeni, ukuhlaselwa kwabantu abagqoke izingubo zenkolo nokungcolisa amathuna.

I-OSCE iphinde yakhipha imininingwane ebhala ngamacala angama-577 obugebengu obunenzondo obuqhutshwa ubandlululo olubhekiswe kumaKristu kanye nama-511 ngokubandlulula amaSulumane ngo-2019.

"Ukuhlaziywa kabusha kwenzondo ebhekiswe kumaJuda, kanye nezinye izindlela zokushushiswa kwamaKrestu, amaSulumane kanye namalungu ezinye izinkolo, kumele kucutshungulwe emsukeni," kusho uKhadinali Parolin.

"Encwadini ebhalwe ukuthi 'Bazalwane bonke', uHeriness uPope Francis unikeze uchungechunge lwezindlela nezindlela ezibonakalayo zokwakha umhlaba onobulungiswa nobudlelwano, empilweni yomphakathi, kwezepolitiki nasezikhungweni," esho.

UKhadinali Parolin unikeze izinkulumo zokuphetha zochungechunge. Ezinye izikhulumi zazihlanganisa uRabi uDkt David Meyer, uprofesa wezincwadi zorabi kanye nomcabango wesimanje wamaJuda eCardinal Bea Centre for Judaic Studies ePontifical Gregorian University eRome, noDkt. Suzanne Brown-Fleming weHolocaust Memorial Museum yase-United States.

Inxusa laseMelika uCallista Gingrich uthe izehlakalo zokulwa namaSulumane sezikhuphuke zafika cishe “ezingeni lomlando” e-United States, wagcizelela ukuthi “lokhu akucabangeki”.

"Uhulumeni wase-US uphinde wanxenxa abanye ohulumeni ukuthi banikeze ezokuphepha ezanele abantu babo abangamaJuda futhi uyalusekela uphenyo, ukushushiswa nokujeziswa kwamacala enzondo," esho.

"Njengamanje, uhulumeni wethu usebenza ne-European Union, i-Organisation for Security and Cooperation in Europe, International Holocaust Remembrance Alliance nezinye izinhlangano zomhlaba ukubhekana nokulwa nobuJuda."

"Imiphakathi yezokholo, nayo, ngokubambisana, ukuhlangana, ukuxoxisana nokuhloniphana, ineqhaza elibalulekile okufanele ilibambe".