E-Iraq, upapa unethemba lokukhuthaza amaKrestu, akhe amabhuloho namaSulumane

Ekuhambeleni kwakhe okuyingqophamlando e-Iraq ngoMashi, uPapa Francis uthemba ukukhuthaza umhlambi wakhe wobuKristu, olinyazwe kanzima yizingxabano zamahlelo nokuhlaselwa ngesihluku nguMbuso WobuSulumane, ngenkathi esakha amanye amabhuloho namaSulumane ngokwandisa ukuthula kobuzalwane. Uphawu lukapapa lwalolu hambo lukhombisa lokhu, lubonisa uPapa Francis nemifula edumile yase-Iraq iTigris ne-Ewufrathe, isundu, nejuba eliphethe igatsha lomnqumo ngaphezu kwamafulegi eVatican nase-Iraq. Isiqubulo esithi: "Nonke nina ningabafowethu" sibhalwe ngesi-Arabhu, isiKhalde kanye nesiKurdish. Ukuhambela kukapapa okokuqala ngqa ezweni lase-Iraq kusukela ngomhla ka-5 kuya ku-8 Mashi kubalulekile. Sekuyiminyaka, upapa ezwakalise obala ukukhathazeka kwakhe ngosizi noshushiso lwamaKristu ase-Iraq kanye nezikhalazo zakhe zezinkolo eziningi, kubandakanya nabakwa-Yazidis, abahlupheke ezandleni zamasosha e-Islamic State futhi abanjwa ezihlalweni eziphakeme zamaSunni namaShiite Udlame lwamaSulumane.

Ukungezwani kuyaqhubeka phakathi komphakathi wama-Shia wase-Iraq nabaseSunni abangamaSulumane, njengoba laba sebezizwa bencishwa amalungelo omphakathi ngemuva kokuwa kuka-2003 uSaddam Hussein, ongumSunni Muslim owahlukanisa amaShiite iminyaka engama-24 ngaphansi kukahulumeni wakhe omncane. "Ngingumfundisi wabantu abahluphekayo," kusho uPapa Francis eVatican ngaphambi kokuhambela kwakhe. Phambilini, upapa wathi unethemba lokuthi i-Iraq "ingabhekana nekusasa ngokuthula nangokuhlanganyela ekuzameni okuhle ngabo bonke abantu, kubandakanya nabezenkolo, futhi bangabuyeli ebubini obudalwe yizingxabano ezishubile zale ndawo. amandla. "" Upapa uzofika athi: 'Kwanele, impi eyanele, ubudlova obanele; ukufuna ukuthula nobuzalwane kanye nokuvikela isithunzi somuntu '”, kusho uKhadinali uLouis Sako, inzalamizi yeSonto lamaKaledi laseCaldean eBaghdad. Ukhadinali kubikwa ukuthi usebenze iminyaka eminingana ukubona uhambo lukapapa oluya e-Iraq luphumelela. UPapa Francis "uzosilethela izinto ezimbili: induduzo nethemba, okuyinto kuze kube manje esenqatshelwe thina," kusho ukhadinali.

Iningi lamaKrestu ase-Iraq liseSontweni lamaKhatholika lamaKaledi. Abanye bakhonza eSontweni LamaKatolika LaseSyria, kuyilapho inani elincane lingelamasonto esiLatini, Maronite, amaGreki, amaCoptic nawase-Armenia. Kukhona namasonto angewona amaKhatholika anjengeSonto lama-Asiriya kanye namahlelo amaProthestani. Kwake kwaba nezigidi ezi-1,5, amakhulukhulu ezinkulungwane zamaKrestu abaleka udlame lwamahlelo ngemuva kokuxoshwa kukaSaddam njengoba amasonto aseBaghdad aqhunyiswa ngamabhomu, kwaqhuma ukuthumba nokunye ukuhlasela kwamahlelo. Babheke enyakatho noma bashiya izwe ngokuphelele. AmaKristu axoshwa ezweni lawo lokhokho babo ethafeni laseNineve ngesikhathi uMbuso wamaSulumane unqoba leso sifunda ngo-2014. Inani lamaKristu abaleka ngenxa yezenzo zawo zonya laze ladedelwa ngo-2017. Manje, inani lamaKrestu ase-Iraq lehle lacishe laba ngu-150.000. . Umphakathi wamaKhristu osusile, othi uvela kubaphostoli futhi usasebenzisa isi-Aramaic, ulimi olukhulunywa nguJesu, ufuna ukubona ubunzima bawo.

Umbhishobhi omkhulu wamaKaledi wamaKhatholika uYousif Mirkis waseKirkuk ulinganisela ukuthi phakathi kwama-40% nama-45% amaKrestu "abuyele kwezinye zezindawo zawoyise, ikakhulukazi iQaraqosh". Lapho, ukwakhiwa kabusha kwamasonto, amakhaya namabhizinisi kwenzeka ikakhulukazi ngezimali ezivela ezikhungweni zezenkolo nezamaKatolika, kanye nohulumeni waseHungary nowaseMelika, kuneBaghdad. Sekuyiminyaka uCardinal Sako enxenxa uhulumeni wase-Iraq, ophethwe iningi losopolitiki abangamaShia abangamaSulumane, ukuthi aphathe amaKrestu kanye nabanye abancane njengezakhamuzi ezilinganayo ezinamalungelo alinganayo. Uthemba futhi ukuthi umyalezo kaPapa Francis wokuthula nobuzalwane e-Iraq uzonikeza ithuba lokufinyelela kwezenkolo phakathi kwezwe lamaSulumane eminyakeni yamuva nje, manje selula isandla sakhe kumaSulumane amaShiite. "Lapho inhloko yesonto ikhuluma nezwe lamaSulumane, thina maKrestu sikhonjiswa ukwazisa nenhlonipho," kusho uKhadinali Sako. Umhlangano kaPapa Francis nomunye wabantu abanegunya elikhulu eShiite Islam, u-Ayatollah Ali al-Sistani, ubalulekile emizameni kapapa yokwamukela umhlaba wonke wamaSulumane. Umhlangano uqinisekiswe yiVatican. UFather Ameer Jaje wase-Iraq, ongungoti kwezobudlelwano bamaShiite, uthe ithemba elilodwa kungaba ukuthi u-Ayatollah al-Sistani uzosayina umqulu othi, "On brotherhood of human for peace world and coexenceence", omema amaKrestu namaSulumane ukuthi basebenzisane ukuze kube nokuthula. Okwaqhakambisa ukuvakasha kukaFrancis e-United Arab Emirates ngoFebhuwari 2019 kwaba ukusayinwa kwedokhumende lobuzalwane kanye noSheikh Ahmad el-Tayeb, i-imam enkulu yase-al-Azhar University kanye negunya eliphakeme leSunni Islam.

Ubaba Jaje utshele i-CNS ngocingo esuka eBaghdad ukuthi "umhlangano uzoba khona impela eNajaf, lapho i-al-Sistani izinze khona". Idolobha lisendaweni engamakhilomitha ayi-100 eningizimu yeBaghdad, isikhungo samandla angokomoya nezombusazwe eShia Islam kanye nendawo yokuhambela abalandeli beShia. Kudala ethathwa njengamandla okuzinza yize eseneminyaka engama-90, ukwethembeka kuka-Ayatollah al-Sistani ku-Iraq, ngokungafani nabathile benkolo ababheke ukuxhaswa yi-Iran. Ukhuthaza ukwehlukaniswa kwenkolo nezindaba zombuso. Ngo-2017, wabuye wanxusa bonke abantu base-Iraq, kungakhathalekile ukuthi bangabenkolo yakuphi noma baluphi uhlanga, ukuthi balwele ukuqeda uMbuso WamaSulumane egameni lezwe labo. Izingqapheli zikholelwa ukuthi umhlangano kapapa ne-Ayatollah ungaba ngowokufanekisela kakhulu abase-Iraq, kepha ikakhulukazi kumaKrestu, lowo mhlangano ongavula ikhasi kuwo ubudlelwano bezenkolo obuvame kakhulu phakathi kwezwe labo.