Isimilo semithi yokugoma i-COVID-19

Uma izindlela zokuziphatha ezingenankinga bezitholakala, noma yini ekhiqizwayo noma evivinywayo kusetshenziswa imigqa yamaseli eyenziwe ngemibungu ekhishwe isisu kufanele yenqatshwe ukuhlonipha isithunzi semvelo salowo ohlushwe isisu. Umbuzo uhlala: ingabe ngaso sonke isikhathi futhi yonke indawo akulungile ukuthi umuntu asebenzise lolu thuba uma kungekho ezinye izindlela ezikhona?

Yize kukuhle ukuba nemithi yokugoma i-COVID-19 kusenesikhathi, kunezizathu ezidabukisayo zokuthi kungani abanye - uma bengebaningi - bekhetha ukungayitholi. Abanye banokungabaza ngemiphumela emibi; abanye bakholelwa ukuthi ubhadane lwaziswa kakhulu futhi lusetshenziswa amandla wobubi ukulawula umphakathi. (Lokhu kukhathazeka kufanelekile ukucatshangelwa kepha akulona iphuzu lale ndaba.)

Njengoba yonke imishanguzo etholakalayo njengamanje isetshenzisile (kukho kokubili ukukhiqizwa nokuhlolwa) kolayini bamaseli ombungu akhiqizwa ngezicubu ezithathwe ezinganeni ezibulewe esibelethweni, ukuphikisa okuningi kuhlobene nokuthi kungenzeka ube necala lokuziphatha ububi bokukhipha isisu.

Cishe zonke iziphathimandla zokuziphatha zeBandla ezikhiphe izitatimende mayelana nokuziphatha kokusetshenziswa kwemithi enjalo yokugoma zinqume ukuthi ukusetshenziswa kwazo kuzobandakanya kuphela ukubambisana kwezinto ezikude nobubi, ukubambisana okwamukelekayo ngokokuziphatha lapho izinzuzo ezizotholakala zilingana. Muva nje iVatican yethule izizathu ezincike ezigabeni zendabuko zokucabanga kokuziphatha kwamaKatolika futhi yakhuthaza abantu ukuthi bathole umuthi wokugomela ukuze kuzuze bonke abantu.

Ngenkathi ngihlonipha ukucabanga okuqinile nokuqaphelayo kombhalo waseVatican neminye eminingi, ngicabanga ukuthi umgomo wokubambisana nobubi emithini yokugoma yamanje ye-COVID-19 awusebenzi lapha, yize kuwukuwusebenzisa ngendlela engejwayelekile. Mina (nabanye) ngikholelwa ukuthi isigaba "sokubambisana nobubi" sisebenza ngokufanele kuphela kuzenzo lapho "umnikelo" womuntu unikezwa ngaphambili noma ngasikhathi sinye nesenzo esenziwe. Ukukhuluma ngokunikela esenzweni esifeziwe ukukhuluma ngendlela engacacile. Nginganikela kanjani entweni esivele yenzekile? Ukwamukelwa kwenzuzo etholakala esenzweni esidlule kungaba kanjani "umnikelo" esenzweni uqobo? Angifuni ukuthi into eyenziwe yenziwe noma yenziwe. Futhi angikwazi ukufaka isandla kukho, yize ngingavuma noma ngiphikisane nesinyathelo esithathwayo. Noma ngabe nginikele noma cha,

Iqiniso lokuthi ukusetshenziswa kwemithi yokugoma emigqeni ekhishwe isisu yombungu akuyona indlela yokubambisana nobubi akusho ukuthi, nokho, akunankinga ngokokuziphatha ukuyisebenzisa.

Abanye abasebenza ngokuziphatha okuhle manje sebekhuluma ngokunembe kakhudlwana "ngokwabiwa kwemali" noma lokho okwaziwa ngokuthi "inzuzo yezinzuzo ezingekho emthethweni". Lesi yisimiso esivumela izenzo ezinjengokuzuza emikhiqizweni engabizi kakhulu eyenziwe emazweni axhaphaza abasebenzi bawo, kusukela ekuhlonipheni izinsalela nasekusebenziseni izitho zabahlukunyeziwe. Lapho singakwazi ukugwema isenzo esinjalo, kufanele, kepha kwesinye isikhathi kungukuziphatha okuhle ukusizakala ngezenzo ezimbi zesikhathi esedlule.

Abanye bacabanga ukuthi akulungile ukwenza njalo esimweni semithi yokugoma evela emigqeni yesisu se-fetus esikhishwe. Bakholelwa ukuthi izinzuzo zingaphandle kokunganakwa kwempilo yomuntu engumbungu ebandakanyeka ekusetshenzisweni kwemigomo enjalo.

Isitatimende esiqine kakhulu esimelene nokusetshenziswa kwemigomo nguBishops Athanasius Schneider noJoseph Strickland et alii sisondela kakhulu kuleso sitatimende. Isitatimende sabo asiphikisani ngokusobala ukuthi ukubambisana nokusetshenziswa kwemishanguzo ye-COVID-19 etholakalayo njengamanje kukude kakhulu; kunalokho, kugcizelela ukuthi ukude kokubambisana akubalulekile. Nayi i-crux yesitatimende sabo:

“Isimiso semfundiso yenkolo sokubambisana ngezinto ezibonakalayo siyasebenza impela futhi singasetshenziswa ochungechungeni lwamacala (ngokwesibonelo ekukhokheni intela, ekusetshenzisweni kwemikhiqizo etholakala emisebenzini yezigqila, njalonjalo). Kodwa-ke, lo mgomo awusebenzi neze esimweni semithi yokugoma etholakala kolayini besisu se-fetus, ngoba labo abathola ngemjovo leyo migomo bazi futhi ngokuzithandela bafaka uhlobo oluthile, yize lukude kakhulu, lokuvumelana nenqubo yomkhakha wokukhipha isisu. Ubugebengu bokukhipha isisu bukhulu kangangokuba noma yiluphi uhlobo lokuvumelana naleli cala, noma ngabe lukude kakhulu, alunasimilo futhi alunakwemukelwa ngaphansi kwanoma yiziphi izimo ngumKatolika uma eselwazi ngokuphelele. Labo abasebenzisa le mithi yokugoma kumele babone ukuthi umzimba wabo uyahlomula "ezithelweni" (yize izinyathelo zisuswe ngochungechunge lwezinqubo zamakhemikhali) elinye lamacala amakhulu esintu. "

Ngamafuphi, bathi ukusetshenziswa kwemithi yokugoma kubandakanya "ukuvumelana, yize kukude kakhulu, ngenqubo yomkhakha wokuhushula isisu" okwenza ikubeke ekuziphatheni okubi ngoba bekungazuza ezithelweni "zobunye ubugebengu obukhulu babantu ".

Ngiyavumelana noMbhishobhi uSchneider noStrickland ukuthi ukukhipha isisu kuyicala elikhethekile njengoba icala elinyanyekayo lokukhipha isisu lenza indawo okufanele ibe yindawo ephephe kunazo zonke emhlabeni - isibeletho sikamama - enye yezindawo eziyingozi kakhulu. lomhlaba. Futhi, inokwamukelwa okusabalele kangangoba kusemthethweni cishe yonke indawo. Ubuntu bengane engakazalwa, noma ngabe busungulwe kalula ngokwesayensi, abubonwa ngumthetho noma ngemithi. Uma kutholakala ezinye izindlela zokuziphatha ezingenankinga, noma yini eyenziwe kusetshenziswa imigqa yamaseli etholwe emibungu ekhishwe isisu kufanele yenqatshwe ukuhlonipha isithunzi semvelo salowo ohlushwe isisu. Umbuzo uhlala: ingabe ngaso sonke isikhathi futhi yonke indawo akulungile ukuthi umuntu asebenzise lolu thuba uma kungekho ezinye izindlela ezikhona? Ngamanye amagama, kungukuziphatha okuphelele ukuthi umuntu angaze athole umhlomulo,

Ubaba uMathewu Schneider ubala amacala ahlukene ayi-12 - amaningi awo njenganesihluku futhi asabekayo njengokukhipha isisu - lapho ukubambisana nobubi kuncane kakhulu kunokusebenzisana nokukhipha isisu esimweni semithi yokugoma i-COVID-19. Gcizelela ukuthi iningi lethu lihlala ngokunethezeka nalabo bubi. Eqinisweni, imigqa yeseli efanayo esetshenziselwe ukwenza imishanguzo ye-COVID-19 isetshenzisiwe kweminye imithi yokugoma eminingi futhi isetshenziselwe ezinye izinjongo zokwelashwa njengomdlavuza. Izikhulu zeSonto azikaze zenze izitatimende eziphikisana nawo wonke lawa macala okubambisana nobubi. Ukumangalela, njengoba kwenza abanye abaholi bempilo, ukuthi ukuthola izinzuzo emithini yokugoma encike emigqeni yamangqamuzana emibungu ekhishwe isisu kuziphatha kabi.

Ngikholwa ukuthi uma imijovo yokugoma isebenza ngempumelelo futhi iphephile njengalokho okushiwo, izinzuzo ziyoba zinkulu futhi zilinganiswe: izimpilo zizosindiswa, umnotho ungabuya futhi singabuyela ezimpilweni zethu ezijwayelekile. Lezi izinzuzo ezibaluleke kakhulu ezingalinganisela noma yimiphi imithi yokugoma yokuxhuma enakho nokukhipha isisu, ikakhulukazi uma sikhuphula ukuphikisana kwethu nokukhipha isisu nokusetshenziswa kolayini bamaseli kusukela ekukhipheni isisu.

UMbhishobhi Strickland uqhubeke nokukhuluma ngokumelene nokuhlobana okukhona phakathi kwemithi yokugoma nokukhipha isisu, okuyinto enxusa isitatimende seVatican, kodwa bambalwa abaholi beSonto abakwenzayo. Kodwa-ke, uyavuma ukuthi abanye bangabona ukuthi kufanele basebenzise imigomo:

“Ngeke ngamukele umjovo wokugoma onobukho bawo buxhomeke ekukhishweni kwengane, kodwa ngiyabona ukuthi abanye bangasibona isidingo sokugonywa kulezi zikhathi ezinzima ngokweqile. KUMELE sikhale ngokuqinile ezinkampanini ukuze ziyeke ukuxhaphaza lezi zingane ukuze zenze ucwaningo! Akusenjalo!"

Kodwa-ke yize kusemthethweni ukusebenzisa imishanguzo ngokuya ngemigomo ethile, ukuzimisela kwethu ukuyisebenzisa akulimazi yini ukuphikisana kwethu nokukhipha isisu? Asikugunyazi ukukhipha isisu uma sizimisele ukusebenzisa imikhiqizo eyenziwe ngemigqa yamaseli kusuka emibungwini ekhishiwe?

Isitatimende seVatican siyagcizelela: "Ukusetshenziswa ngokusemthethweni kwemithi yokugoma enjalo akusho futhi akumele nganoma iyiphi indlela kusho ukuthi kukhona ukugunyazwa kokuziphatha kokusetshenziswa kolayini beseli kusuka emibungu ekhishwe isisu." Ukusekela lokhu kugomela, uDignitas Personae, n. 35:

“Uma isenzo esingekho emthethweni sivunywa yimithetho elawula ukunakekelwa kwezempilo nocwaningo lwesayensi, kuyadingeka ukuthi siziqhelelanise nezici ezimbi zalolo hlelo ukuze singanikeli umbono wokubekezelela okuthile noma ukwamukela okuncane izenzo ezingekho emthethweni. Noma yikuphi ukubonakala kokwamukelwa kungaba nomthelela ekukhuleni kokunganaki, uma kungenjalo, kwezenzo ezinjalo emibuthanweni ethile yezokwelapha nezepolitiki ”.

Inkinga, yiqiniso, ukuthi ngaphandle kwezitatimende zethu eziphikisayo, kubonakala kungenakwenzeka ukugwema ukunikeza "umbono wokubekezelela okuthile noma ukwamukela okuncane isenzo esingalungile sokukhipha isisu". Mayelana nalokhu, kudingeka ubuholi obuningi obuvela kubabhishobhi bethu ukucacisa ukuphikisa kweSonto - njengezikhangiso ezigcwele ekhasini lamaphephandaba amakhulu, ukusetshenziswa kwezinkundla zokuxhumana ukukhalaza ukusetshenziswa kwezintambo zeseli yemibungu ekhishwe izisu ekwakheni ukwelashwa, nokuqondisa umkhankaso wezincwadi ezinkampanini ezenza imithi nakubashayamthetho. Kuningi okungenziwa futhi okumele kwenziwe.

Lokhu kubukeka kuyisimo esingathandeki esizithola sikuso:

1) Iziphathimandla zabefundisi abasebenzisa imigomo yemfundiso yenkolo yendabuko bayasifundisa ukuthi kulungile ukusebenzisa imishanguzo yamanje ye-COVID-19 nokuthi kungasiza bonke abantu ukwenza njalo.

2) Basitshela ukuthi singanciphisa umbono ongamanga wokuthi ukusebenzisa kwethu imigomo kwenza ukuphikisa kwethu kwaziwe… kepha abenzi lukhulu kulokhu. Futhi, ngokungagwegwesi, lokhu kuyadabukisa futhi empeleni kungenye yezinto eziholela abanye abaholi nabathile abaphila impilo yokufuna ukwenqaba noma yikuphi ukusetshenziswa kwemigomo.

3) Abanye abaholi beSonto - abaningi bethu esibahlonipha njengamazwi angokwesiprofetho - basinxusa ukuthi singasebenzisi imishanguzo yokugoma njengendlela yokubhikisha izigidi zezingane ezingakazalwa ezibulawa unyaka nonyaka emhlabeni jikelele.

Njengoba ukuthola umuthi wokugoma njengamanje akukhona okonakele ngokwemvelo, ngikholelwa ukuthi abasebenzi abaphambili, njengabasebenzi bezempilo, nalabo abasengozini enkulu yokufa ngenxa yegciwane bangaba nezaba ezifanele zokuthola imigomo futhi kungenzeka futhi babe isibopho sokwenza kanjalo. Ngasikhathi sinye, kufanele bathole indlela yokwenza kucace ukuthi kubalulekile ukuthi imigqa yamaseli angaveli emibungwini ekhishwe isisu ithuthukiswe ukuze isetshenziswe ocwaningweni lwezokwelapha. Umkhankaso womphakathi owenziwa ochwepheshe bezempilo ochaza ukuthi kungani bezimisele ukusebenzisa imijovo yokugoma, kodwa futhi begcizelela isidingo semithi yokugoma ekhiqizwe ngendlela efanelekile, ungaba namandla amakhulu.

Labo abanethuba eliphansi kakhulu lokufa ngenxa ye-COVID-19 (okungukuthi cishe wonke umuntu ongaphansi kweminyaka engama-60 noma kunjalo, ngaphandle kwezici eziyingozi ezibangelwa umphakathi wezokwelapha) kufanele bacabangele ngokungathi sína ukungakutholi njengamanje. Kepha kufanele baqaphele ukuthi banganiki umbono wokuthi ukuthola umuthi wokugoma akulungile ngokokuziphatha kuzo zonke izimo futhi kufanele bathathe zonke ezinye izindlela zokuqinisekisa ukuthi abahlanganyeli ekusakazekeni kwaleli gciwane. Kufanele bachaze ukuthi yize bengathanda kakhulu ukuthola umuthi wokugoma ozivikelayo kanye nabanye, abakholelwa ukuthi ingozi iphezulu. Ngaphezu kwakho konke, ngonembeza bakholelwa ukuthi kunesidingo futhi sokufakaza ngobuntu bomntwana ongakazalwa onenani lakhe elithathwa njengelincane ezweni lethu, izimpilo okufanele kwenziwe ukuzidela okuthile ngazo.

Sonke kufanele sethembe futhi sikhulekele ukuthi kungekudala, kungekudala, imithi yokugoma engathuthukisiwe evela kolayini bezisu zombungu ophunjiwe izotholakala nokuthi kungekudala, kungekudala ukukhipha isisu kuzoba yinto yesikhathi esedlule.