Inkolo Yomhlaba: Wayengubani uMose?

Omunye wabantu abaziwa kakhulu emasikweni enkolo angenakubalwa, uMose wakunqoba ukwesaba nokungazethembi kwakhe ukuze ahole isizwe sakwa-Israyeli ebugqilini baseGibhithe futhi singene ezweni le-Israyeli elithenjisiwe. Wayengumporofidi, umlamuleli wesizwe sama-Israyeli esalwa ezweni lamaqaba ezweni lezwe lokunye futhi nokunye okuningi.

Okushiwo igama
NgesiHeberu, uMose empeleni nguMose (משה), othathwe kwisenzo esithi "khipha" noma "ukhiphe" futhi kubhekisele lapho esindiswa emanzini ku-Eksodusi 2: 5-6 ngendodakazi kaFaro.

Impumelelo enkulu
Kunemicimbi nezimangaliso eziningi ezingenakubalwa ezenziwe kuMose, kepha ezinye ezinkulu kakhulu zihlanganisa:

Ngokususa isizwe sakwa-Israyeli ebugqilini baseGibhithe
Qondisa ama-Israyeli ehlane futhi ungene ezweni lakwa-Israyeli
Bhala i-Torah yonke (uGenesise, u-Eksodusi, uLevitikusi, uNumeri noDuteronomi)
Ukuze ube ngumuntu wokugcina ukuba nokuxhumana okuqondile nokuqondene nomuntu uqobo noNkulunkulu

Ukuzalwa kwakhe nobuntwana
UMose wazalelwa esizweni sakwaLevi e-Amram naseJokeved ngesikhathi sokucindezelwa kweGibhithe ngokumelene nesizwe sakwa-Israyeli engxenyeni yesibili yekhulu leshumi nantathu leminyaka lika-BC. Wayenodadewabo osekhulile, uMiriyam, nomfowabo omdala, u-Aharon (Aaron). Ngalesi sikhathi, uRamesses II wayenguFaro waseGibhithe futhi wayekhiphe isinqumo sokuthi bonke abantwana besilisa abazalwa amaJuda babezobulawa.

Ngemuva kwezinyanga ezintathu zokuzama ukufihla umfana, emzameni wokusindisa indodana yakhe, uYokeved wafaka uMose kubhasikidi wamthumela emfuleni iNayile. Eduzane komfula iNayile, indodakazi kaFaro yathola uMose, yamkhipha emanzini (meshitihu, okukholakala ukuthi igama lakhe laqhamuka kulo) futhi yafunga yokumkhulisa esigodlweni sikayise. Waqasha umhlengikazi omanzi phakathi kwesizwe sakwa-Israyeli ukuba anakekele umfana, futhi lowo muhlengikazi omanzi wayengeyena omunye ngaphandle kukamama kaMose, uYokeved.

Phakathi kweqiniso lokuthi uMose ulethwa ekhaya likaFaro nalowo ofinyelela ebudaleni, iTorah ayisho okuningi ngobuntwana bakhe. Impela, u-Eksodusi 2: 10-12 weqa inkambo enkulu yokuphila kukaMose okusiholela ezenzakalweni ezingaveza ikusasa lakhe njengomholi wesizwe sakwa-Israyeli.

Umfana wakhula futhi (uYokeved) wamthatha wamyisa endodakazini kaFaro, waba njengendodana yakhe. UMose wambiza wathi, "Ngoba ngidwebe emanzini." Manje kwenzeka ngalezo zinsuku ukuthi uMose akhule futhi aphume kubafowabo futhi abheke imithwalo yabo, wabona umuntu waseGibhithe eshaya umJuda othile kubafowabo. Waphenduka ngapha nangapha, wabona ukuthi akekho umuntu; ngakho washaya owaseGibhithe wamfihla esihlabathini.
Ukukhula
Le ngozi ebuhlungu yaholela ekutheni uMose afike emhlabeni ngokubuka uFaro, owazama ukumbulala ngokubulala umGibhithe. Ngenxa yalokho, uMose wabalekela enkangala lapho ahlala khona nabakwaMidiyani futhi bathatha umfazi esizweni, uZipora, indodakazi kaJitro (uJetro). Ngenkathi enakekela umhlambi weYitro, uMose wafumana isihlahla esivuthayo eNtabeni iHorebe, naphezu kokuba wayezungezwe amalangabi, awuzange uqedwe.

Kungalesi sikhathi lapho uNkulunkulu aqala ukubandakanyeka khona noMose okokuqala, etshela uMose ukuthi wayekhethwe ukukhulula ama-Israyeli kubushiqela kanye nobugqila ababekade bekwenzile eGibhithe. Kuyaqondakala ukuthi uMose wamangala, ephendula,

"Ngingubani mina okufanele ngiye kuFaro futhi ubani okufanele akhiphe abantwana bakwa-Israyeli eGibhithe?" (U-Eksodusi 3:11).
Unkulunkulu wazama ukumethemba ngokuchaza icebo lakhe, ebika ukuthi inhliziyo kaFaro yayiyobe ilukhuni nokuthi umsebenzi ngabe unzima, kepha ukuthi uNkulunkulu uzokwenza izimangaliso ezinkulu ukukhulula ama-Israyeli. Kepha uMose waphendula edumile futhi,

UMose wathi eNkosini: “O, nkosi yami. Angisiyo indoda yamazwi, kusukela izolo noma kusukela ngosuku lwayizolo, noma kusukela lapho ukhulume encekwini yakho, ngoba nginomlomo osindayo nolimi olunzima ”(Eksodusi 4:10).
Ekugcineni, uNkulunkulu wadinwa ukungazethembi kukaMose futhi wasikisela ukuthi umfowabo kaMose omdala u-Aharon kungenzeka abe yisikhulumi, futhi uMose uzoba ngumholi. Eqiniseka ngokuqiniseka, uMose wabuyela endlinizala-wakhe, wathatha umkakhe nezingane, waya eGibhithe ukuyokhulula ama-Israyeli.

Ukuphuma
Lapho sebebuyele eGibhithe, uMose no-Aharon batshela uFarao ukuthi uNkulunkulu wayeyalele ukuthi uFarao akhulule ama-Israyeli ebugqilini, kepha uFara wenqaba. Izinhlupho eziyisishiyagalolunye zilethwe ngokuyisimangaliso eGibhithe, kodwa uFaro waqhubeka nokumelana nokukhululwa kwesizwe. Inhlupho yeshumi kwakuwukufa kwamazibulo waseGibhithe, kufaka phakathi indodana kaFaro, ekugcineni uFaro wavuma ukukhulula ama-Israyeli.

Lezi zinhlupho kanye nokuphuma kwama-Israyeli eGibhithe kukhunjulwa minyaka yonke ngeholide lamaJuda lePhasika lamaJuda (Pesach), futhi ungafunda kabanzi ngezinhlupho nangezimangaliso zePhasika lamaJuda.

Ama-Israyeli ashesha ukugcwala futhi asuka eGibhithe, kodwa uFaro washintsha umqondo wakhe mayelana nokukhululwa futhi wabalandela ngamandla. Lapho ama-Israyeli efika kuLwandle Olubomvu (olubizwa nangokuthi uLwandle Olubomvu), amanzi ahlukaniswa ngokuyisimangaliso ukuvumela ama-Israyeli ukuba awele ngokuphepha. Ngenkathi ibutho laseGibhithe lingena emanzini ahlukile, lavalwa, laminza ibutho laseGibhithe lapho.

I-Alliance
Ngemuva kwamasonto amaningi ezulazula ehlane, ama-Israyeli, eholwa nguMose, afika eNtabeni iSinayi, lapho akanisa khona futhi athola iTorah. Ngenkathi uMose esesqongweni sentaba, isono esidumile seGolide Lenkonyane senzeka, okwenza uMose aphule amatafula esivumelwano sokuqala. Ubuyela esiqongweni sentaba futhi lapho ebuya futhi, kulapho sonke isizwe, esikhululwe kubushiqela baseGibhithe futhi siholwa nguMose, samukela isivumelwano.

Ngemuva kokuthi ama-Israyeli amukele isivumelwano, uNkulunkulu unquma ukuthi akusona isizukulwane samanje esizongena ezweni lakwa-Israyeli, kodwa kube yisizukulwane esizayo. Umphumela uba ukuthi ama-Israyeli azulazula noMose iminyaka engama-40, efunda emaphutheni nasezenzakalweni ezibaluleke kakhulu.

Ukufa kwakhe
Ngeshwa, uNkulunkulu uyala ukuthi uMose ngeke angene ezweni lakwa-Israyeli. Isizathu salokhu ukuthi abantu bavukela uMose no-Aharoni ngemuva komthombo obabanikeze ukondliwa komile, uNkulunkulu wayala uMose kanje:

“Thatha udondolo uqoqe ibandla, wena nomfowenu u-Aharon, ukhulume edwaleni phambi kwabo ukuze likhiphe amanzi alo. Uzobakhipha emanzini edwaleni unikeze ibandla nezinkomo zabo ukuba liphuze ”(Numeri 20: 8).
Ekhungathekile yisizwe, uMose akazange enze njengoba uNkulunkulu ayale, kodwa kunalokho washaya idwala ngenduku. Njengoba uNkulunkulu esho kuMose naku-Aharoni,

"Njengoba wawungangethembi ukuthi uzongingcwelisa emehlweni abantwana bakwa-Israyeli, awusoze waletha lo mhlangano eMhlabeni engibanikeze wona" (Numeri 20:12).
Kancane kancane kuMose, othathe umsebenzi omkhulu futhi onzima kangako, kepha njengoba uNkulunkulu ayalile, uMose uyafa ngaphambi nje kokuba ama-Israyeli angene ezweni lesithembiso.

Igama eliseTorah lodoti lapho uJokeved abeka khona uMose yi-teva (תיבה), ngokwezwi nezwi elisho "ibhokisi", futhi igama elifanayo elisetshenziselwe ukubhekisa kumkhumbi () . Lomhlaba uvela kabili kuphela kulo lonke iTorah!

Lokhu kufana ngokuthokozisayo ngoba bobabili uMose noNowa basindiswa ekufeni okuvela ebhokisini elilula, elalivumela uNowa ukuba akhe kabusha abantu noMose alethe ama-Israyeli ezweni lesithembiso. Ngaphandle kwe-teva, bebengeke babe khona abantu abangamaJuda namuhla!