Dallimet kryesore midis muslimanëve shiitë dhe sunitë

Myslimanët sunitë dhe shiitë ndajnë bindjet themelore islamike dhe nenet e besimit dhe janë dy nëngrupet kryesore të Islamit. Ato ndryshojnë, megjithatë, dhe se ndarja filloi fillimisht, jo nga dallimet shpirtërore por nga politikat. Gjatë shekujve, këto ndryshime politike kanë gjeneruar një numër praktikash dhe pozicionesh të ndryshme që kanë marrë rëndësi shpirtërore.

Pesë shtyllat e Islamit
Pesë shtyllat e Islamit i referohen detyrave fetare ndaj Zotit, rritjes personale shpirtërore, kujdesit për më pak fat, vetë-disiplinës dhe sakrificës. Ato ofrojnë një kornizë ose kornizë për jetën e një muslimani, ashtu si shtyllat për ndërtesat.

Një pyetje e lidershipit
Ndarja midis Shiitëve dhe Sunitëve daton që nga vdekja e Profetit Muhamed në 632. Kjo ngjarje ngriti pyetjen se kush do të merrte përsipër kombin mysliman.

Sunnizmi është dega më e madhe dhe më ortodokse e Islamit. Fjala Sunn, në Arabisht, vjen nga një fjalë që do të thotë "ai që ndjek traditat e Profetit".

Myslimanët sunitë pajtohen me shumë shokë të Profetit në kohën e vdekjes së tij që udhëheqësi i ri të zgjidhet nga ata që janë të aftë për punë. Për shembull, pas vdekjes së Profetit Muhamed, shoku dhe këshilltari i tij i ngushtë, Abu Bakr, u bë halifi i parë (pasardhës ose zëvendës i profetit) të kombit Islam.

Nga ana tjetër, disa myslimanë besojnë se udhëheqja duhet të kishte mbetur brenda familjes së Profetit, midis atyre të caktuar posaçërisht prej tij ose midis hoxhallarëve të caktuar nga vetë Zoti.

Myslimanët Shiitë besojnë se pas vdekjes së Profetit Muhamed, lidershipi duhet t'i kalonte direkt kushëririt dhe dhëndrit të tij, Ali bin Abu Talib. Gjatë historisë, myslimanët shiitë nuk e kanë njohur autoritetin e udhëheqësve të zgjedhur myslimanë, duke zgjedhur në vend të kësaj të ndjekin një linjë hoxhallarësh të cilët ata besojnë se u emëruan nga Profeti Muhamed ose nga vetë Zoti.

Fjala Shiite në Arabisht do të thotë grup ose grup i njerëzve mbështetës. Termi i njohur zakonisht është shkurtuar nga historiani Shia't-Ali, ose "Partia e Aliut". Ky grup njihet gjithashtu si Shiitë ose pasues të Ehli Bejtit ose "Njerëz të familjes" (të Profetit).

Brenda degëve sunite dhe shiite, ju gjithashtu mund të gjeni një numër prej shtatë. Për shembull, në Arabinë Saudite, Vehabizmi Sunni është një fraksion mbizotërues dhe puritan. Po kështu, në Shiizëm, Druzët janë një sekt mjaft eklektik që banon në Liban, Siri dhe Izrael.

Ku jetojnë myslimanët sunitë dhe shiitë?
Myslimanët sunitë përbëjnë 85% të shumicës së muslimanëve në të gjithë botën. Vende si Arabia Saudite, Egjipti, Jemeni, Pakistani, Indonezia, Turqia, Algjeria, Maroku dhe Tunizia janë kryesisht Sunite.

Popullsi të konsiderueshme të myslimanëve shiitë gjenden në Iran dhe Irak. Komunitetet e mëdha të pakicave shiite gjenden gjithashtu në Jemen, Bahrein, Siri dhe Liban.

Inshtë në zonat e botës ku popullatat sunite dhe shia janë në afërsi të konflikteve që mund të lindin. Bashkëjetesa në Irak dhe Liban, për shembull, është shpesh e vështirë. Dallimet fetare janë aq të ngulitura në kulturë saqë intoleranca shpesh çon në dhunë.

Dallimet në praktikën fetare
Duke dalë nga pyetja fillestare e lidershipit politik, disa aspekte të jetës shpirtërore tani ndryshojnë midis dy grupeve myslimane. Kjo përfshin ritualet e lutjes dhe martesës.

Në këtë kuptim, shumë njerëz i krahasojnë të dy grupet me katolikë dhe protestantë. Në thelb, ata ndajnë disa bindje të përbashkëta por praktikojnë në mënyra të ndryshme.

Importantshtë e rëndësishme të kujtojmë se përkundër këtyre ndryshimeve të mendimit dhe praktikës, myslimanët Shiitë dhe Sunitë ndajnë artikujt kryesorë të besimit Islam dhe nga shumë konsiderohen se janë vëllezër në besim. Në të vërtetë, shumica e muslimanëve nuk e dallojnë veten e tyre duke pretenduar se i përkasin një grupi të caktuar, por preferojnë ta quajnë thjesht veten "myslimanë".

Udhëheqja fetare
Myslimanët shiitë besojnë se Imami është pa mëkat nga natyra dhe se autoriteti i tij është i pagabueshëm sepse vjen direkt nga Zoti.Prandaj, myslimanët Shiitë shpesh adhurojnë hoxhallarët si shenjtorë. Ata bëjnë pelegrinazhe në varret dhe vendet e tyre të shenjta me shpresën e ndërmjetësimit hyjnor.

Kjo hierarki e mirë-përcaktuar klerikale mund të luajë një rol edhe në çështjet qeveritare. Irani është një shembull i mirë ku hoxha, dhe jo shteti, është autoriteti suprem.

Myslimanët sunitë argumentojnë se nuk ka asnjë bazë në Islam për një klasë të privilegjuar trashëgimi të udhëheqësve shpirtërorë dhe sigurisht asnjë bazë për adhurimin ose ndërmjetësimin e shenjtorëve. Ata argumentojnë se udhëheqja e komunitetit nuk është e drejta e lindjes, por përkundrazi një besim i fituar dhe që mund të jepet ose hiqet nga njerëzit.

Tekste dhe praktika fetare
Myslimanët sunitë dhe shiitë ndjekin Kuranin si dhe hadithin (thëniet) e profetit dhe sunetit (zakonet). Këto janë praktika themelore në besimin islam. Ata gjithashtu u përmbahen pesë shtyllave të Islamit: shahada, salat, zekat, sharrë dhe haxh.

Myslimanët shiitë kanë tendencë të ndiejnë armiqësi ndaj disa shokëve të Profetit Muhamed. Kjo bazohet në pozicionet dhe veprimet e tyre gjatë viteve të para të mosmarrëveshjes së lidershipit në komunitet.

Shumë nga këta shokë (Abu Bakr, Umar ibn Al Khattab, Aisha, etj.) Kanë treguar tradita për jetën dhe praktikën shpirtërore të Profetit. Myslimanët shiitë i hedhin poshtë këto tradita dhe nuk bazojnë asnjë nga praktikat e tyre fetare në dëshminë e këtyre individëve.

Kjo natyrshëm përfshin disa ndryshime në praktikën fetare midis dy grupeve. Këto ndryshime ndikojnë në të gjitha aspektet e hollësishme të jetës fetare: lutja, agjërimi, pelegrinazhi etj.