Ukuqonda kwinguqulo yamaKatolika yemithetho elishumi

Imiyalelo Elishumi yindlela yomthetho wokuziphatha owanikwa nguThixo ngokwakhe kuMoses kwiNtaba yeSinayi. Iintsuku ezingama-XNUMX emva kokuba ama-Israyeli eshiye ubukhoboka bawo e-Egypt kwaye aqala ukuphuma kwawo ukuya kwiLizwe Lesithembiso, uThixo wambiza uMoses ukuba eze encotsheni yeNtaba yeSinayi, apho amaSirayeli amise inkampu khona. Apho, phakathi kwelifu apho kwakuphuma khona iindudumo nemibane, apho amaSirayeli ayembona khona entabeni, uThixo wayalela uMoses ngomthetho wokuziphatha kwaye watyhila iMiyalelo Elishumi, ekwabizwa ngokuba yiDealogue.

Ngelixa isicatshulwa seMiyalelo Elishumi siyinxalenye yesityhilelo sikaYude-no-Kristu, izifundo zokuziphatha eziqulathwe kwiMiyalelo Elishumi zikwindawo yonke kwaye zinokuchongwa ngesizathu. Ngesi sizathu, iMithetho elishumi iye yamkelwa ziinkcubeko ezingezizo ezobuJuda nezingezizo ezobuKristu njengabameli bemigaqo esisiseko yobomi bokuziphatha, njengokuvuma ukuba izinto ezinjengokubulala, ubusela nokukrexeza azilunganga kwaye nokuhlonipha abazali kunye nabanye abasegunyeni bayadingeka. Xa umntu esaphula imiThetho elishumi, uluntu luphela luyahlupheka.

Zimbini iintlobo zeMiyalelo Elishumi. Ngelixa bobabini belandela isicatshulwa esifumaneka kwiEksodus 20: 1-17, bahlulahlula-hlula loo tekisi ngeendlela ezahlukeneyo. Le nguqulo ilandelayo isetyenziswa ngamaKatolika, amaOthodoki namaLuthere; enye inguqulelo isetyenziswa ngamaKristu kwihlelo lamaCalvinist nakuma-Anabaptist. Kwinguqulo engeyoyama Katolika, isicatshulwa soMyalelo wokuqala esiboniswe apha sahlulwe kubini; izivakalisi ezibini zokuqala zibizwa ngokuba nguMyalelo wokuQala kwaye izivakalisi ezibini zibizwa ngokuba nguMyalelo weSibini. Yonke eminye imiyalelo iphinde yahlaziywa ngokufanelekileyo, kwaye iMithetho yeThoba kunye neShumi elixeliweyo apha zidityanisiwe ukwenza uMyalelo weShumi kwinguqulo engeyoyamaKatolika.

01

Umyalelo wokuqala
NdinguYehova, uThixo wakho, owakukhuphayo ezweni laseYiputa, endlwini yobukhoboka. Akusayi kuba nako thixo ungaqhelekanga phambi kwam. Asoze uzenzele into etyhidiweyo, okanye imbonakalo yayo nayiphi na into esemazulwini phezulu, okanye esemhlabeni phantsi, okanye izinto ezisemanzini phantsi komhlaba. Awuyi kubathanda okanye ubakhonze.
Umyalelo wokuQala usikhumbuza ukuba Mnye kuphela uThixo kwaye ukuba ukunqula nembeko kukodwa kuye. "Izithixo ezingaqhelekanga", okokuqala, zithixo, izithixo ezingento; Umzekelo, amaSirayeli enza isithixo sethole legolide ("into eqingqiweyo"), ababemnqula njengothixo owayelinde uMoses ukuba abuye eNtabeni yeSinayi neMiyalelo Elishumi.

Kodwa "izithixo ezingaqhelekanga" nazo zinentsingiselo ebanzi. Sinqula izithixo ezingaqhelekanga xa sibeka nantoni na ebomini bethu phambi koThixo, nokuba kungomntu, okanye yimali, okanye ukuzonwabisa, okanye imbeko nozuko lobuqu. Zonke izinto ezilungileyo zivela kuThixo; Ukuba siyazithanda okanye sizinqwenela ezo zinto ngokwazo, kungenjalo ngenxa yokuba zizipho ezivela kuThixo ezinokusinceda zisikhokelele kuThixo, sizibeka ngaphezu koThixo.

02
Owesibini umthetho
Musa ukubiza igama likaNdikhoyo uThixo wakho.
Zimbini iindlela eziphambili esingalisebenzisa ngelize igama leNkosi: kuqala, silisebenzisa ngesiqalekiso okanye ngokungenantlonelo, njengasekuhlekiseni; kwaye okwesibini, ukuyisebenzisa kwisifungo okanye isithembiso esingazimiselanga ukusigcina. Ngayiphi na indlela, asimbonisi uThixo ukuhlonela nembeko eyifaneleyo.

03
Umyalelo wesithathu
Khumbula ukuba ugcina ingcwele ngesabatha.
Kumthetho wakudala, usuku lweSabatha lwalusuku lwesixhenxe evekini, usuku uThixo aphumla ngalo emva kokudala umhlaba nako konke okukuwo. KumaKristu phantsi komthetho omtsha, ngeCawa-umhla awavuswa ngawo uYesu Krestu kwabafileyo noMoya oyiNgcwele wehla kwiNtombi Enyulu uMariya nabaPostile ngePentekosti- lusuku olutsha lokuphumla.

Sigcina iCawa eNgcwele ngokuyibeka ecaleni ukuba sinqule uThixo kwaye siphephe nawuphi na umsebenzi ongenamsebenzi. Senza okufanayo nakwiiNtsuku eziNgcwele zoMbambiso, ezinesimo esifanayo kwiCawa yamaKatolika ngeCawa.

04
Umyalelo wesine
Beka uyihlo nonyoko.
Sidumisa ubawo nonina ngokubaphatha ngembeko nangothando olubonakalayo kubo. Sifanele sibathobele kwinto yonke, logama nje besixelela ukuba senze ngokuziphatha. Umsebenzi wethu kukubakhathalela kwiminyaka yabo yokugqibela, njengoko besikhathalela xa sisebancinci.

Umyalelo wesine udlulela ngaphaya kwabazali bethu kubo bonke abo banegunya elisemthethweni phezu kwethu, umzekelo ootitshala, abefundisi, amagosa karhulumente nabaqeshi. Nangona sisenokungabathandi ngendlela esibathanda ngayo abazali bethu, kusafuneka sibanike imbeko kwaye sibahlonele.

05
Umyalelo wesihlanu
Musa ukubulala.
Umthetho wesihlanu uyakwalela ukubulawa kwabantu ngokungekho mthethweni. Ukubulala kuvunyelwe ngokusemthethweni kwiimeko ezithile, njengokuzikhusela, ukufuna imfazwe enobulungisa kunye nokusetyenziswa kwesigwebo sentambo ngogunyaziwe wezomthetho xa uphendula ityala lolwaphulo-mthetho olunobuzaza. Ukubulala - ukuthatyathwa kobomi obungenatyala mntu - akusemthethweni, nokuba kukuzibulala, ukuthatha ubomi bomntu.

Njengomyalelo wesine, ubungakanani bomyalelo wesihlanu banzi kunokuba unokubonakala ekuqaleni. Ayivumelekanga ukuba ibange ukwenzakalisa ngabom kwabanye, emzimbeni okanye emphefumlweni, nokuba loo monakalo awubangeli kufa komzimba okanye ukutshutshiswa kobomi bomphefumlo okhokelela kwisono esikukufa. Ukwamkela ingqumbo okanye intiyo ngakuye kukwaphula umthetho wesihlanu.

06
Umyalelo wesithandathu
Musa ukukrexeza.
Njengakwemiyalelo yesine neye-XNUMX, umthetho wesithandathu udlulela ngaphaya kweentsingiselo ezingqongqo zegama elithi ukukrexeza. Ngelixa lo mthetho uthintela ukuba neentlobano zesini nenkosikazi yomnye okanye indoda (okanye nelinye ibhinqa okanye indoda, ukuba utshatile), ikwafuna ukuba siphephe konke ukungcola kunye nokungathobeki, kokubini ngokwasemoyeni nangokomoya.

Okanye, ukuwujonga usuka kwelinye icala, lo myalelo ufuna ukuba sicoceke, oko kukuthi, sinqande yonke iminqweno yesini okanye engafanelekanga ewela ngaphandle kwendawo yabo efanelekileyo emtshatweni. Oku kubandakanya ukufunda okanye ukubukela izinto ezingabalulekanga, ezinjengamanyala, okanye ukubandakanyeka kwizenzo zesondo zangasese njengokuphulula amalungu esini.

07
Umyalelo wesixhenxe
Musa ukuba.
Ubusela buthatha iindlela ezininzi, kubandakanya izinto ezininzi esingacingi ukuba zibile. Umyalelo wesixhenxe, ngendlela ebanzi, ufuna ukuba senze izinto ngokubonakalayo kwabanye. Kwaye okusesikweni kuthetha ukunika umntu ngamnye oko kufanelekileyo kuye.

Ke, umzekelo, ukuba siboleka into, kuya kufuneka siyibuyise kwaye ukuba siqasha umntu ukuba enze umsebenzi kwaye uyenzile, kuya kufuneka sibahlawule oko besizixelele ukuba siza kuyenza. Ukuba umntu ufuna ukusithengisa ngento enexabiso eliphantsi kakhulu, kufuneka siqiniseke ukuba bayazi ukuba into leyo ixabisekileyo; kwaye ukuba iyenzeka, kufuneka siqwalasele ukuba loo nto ayinakuba yeyakhe na. Nokuba izenzo ezibonakala zingenabucukubhede njengokukopela kwimidlalo ziindlela zobusela kuba sithatha into-uloyiso, nokuba lubonakala luthini okanye lungabalulekanga- komnye umntu.

08
Umyalelo wesibhozo
Uze ungangqini ubungqina obubuxoki ngommelwane wakho.
Umyalelo wesibhozo ulandela owesixhenxe hayi nje ngenani kodwa ngokulandelelana. "Ukunikela ubungqina bobuxoki" kuthetha ukuxoka kwaye xa sixoka ngomntu, sonakalisa imbeko yakhe kunye nodumo. Kuko, ngandlela-thile, uhlobo lobusela oluthatha into emntwini esixoka ngaye: igama lakhe elihle. Obu buxoki baziwa ngokuba kukuhleba.

Kodwa intsingiselo yomyalelo wesibhozo uqhubeka ngakumbi. Xa sicinga kakubi ngomntu ngaphandle kwesizathu sokukwenza oko, sibandakanyeka ekugwebeni ngokungxama. Asimniki loo mntu oko kufanelekileyo, oko kukuthi, inzuzo yokuthandabuza. Xa sisenza intlebendwane okanye sibambe ongezantsi, asimniki loo mntu sithetha ngaye ithuba lokuba azikhusele. Nokuba le nto siyithethayo ngaye iyinyani, sinako ukubandakanyeka ekunciphiseni, oko kukuthi, xelela omnye umntu izono esingenalungelo lokuzazi ezo zono.

09
Owesithoba umthetho
Ufuna umfazi wommelwane wakho
Inkcazo yomyalelo wesithoba
Owayesakuba nguMongameli uJimmy Carter wayekhe wathi ngochulumanco entliziyweni yakhe, "wakhumbula amazwi kaYesu kuMateyu 5:" Bonke abo bajonga umfazi abakhanuke sele bekrexeza naye entliziyweni. Ukunqwenela umyeni okanye inkosikazi yomnye umntu kuthetha ukuba uneengcinga ezingacocekanga malunga nale ndoda okanye umfazi. Nokuba umntu akenzi ngokweengcinga ezinjalo kodwa azithathela ingqalelo ukuzonwabisa abucala, oku kukwaphula umthetho wesithoba. Ukuba ezo ngcinga zivela ngokungathandabuzekiyo kuwe kwaye uzama ukuzikhupha entlokweni yakho, nangona kunjalo, esi ayisosono.

Umyalelo wethoba unokubonwa njengokwandiswa kwesithandathu. Apho ugxininiso kuMyalelo weSithandathu ngumsebenzi womzimba, ugxininiso kuMyalelo weSithoba ngumnqweno wokomoya.

10
Umyalelo weshumi
Unganqweneli iimpahla zommelwane wakho.
Kanye njengokuba umthetho wesithoba usanda ngolwesithandathu, umthetho weshumi ulwandiso lothintelo lobusela kumthetho wesixhenxe. Ukunqwenela impahla yomnye umntu kukufuna ukuthatha le propati ngaphandle kwesizathu. Oku kunokuthatha uhlobo lomona, ukweyisela ukuba omnye umntu akakufanelanga oko anako, ngakumbi ukuba awunayo into oyifunayo.

Ngokubanzi, uMyalelo weShumi uthetha ukuba kufanele sonwabe ngento esinayo kwaye sonwabele abanye abanempahla yabo.