Amagosa eVatican acela 'ubumbano' kwizixhobo zenyukliya emva kwesifo secoronavirus

Ubhubhane wangoku ubonakalise isidingo sobumbano lwehlabathi ukufezekisa izixhobo zenyukliya, utshilo omkhulu waseVatican ngoLwesithathu.

"I-COVID-19 ibonisa isidingo esingxamisekileyo somanyano lwehlabathi kunye notyalo-mali olukhulu kukhuseleko oludibeneyo kunye neemodeli ezintsha zentsebenziswano," utshilo u-Archbishop Paul Richard Gallagher, intloko yecandelo lezemicimbi yezopolitiko kwi-Secretariat I-State of the Holy See ekusungulweni kwencwadi egxile kwizixhobo kwihlabathi liphela.

Ubhubhane we-coronavirus, utshilo u-archbishophu, unike umhlaba isifundo malunga nemfuno "yokuchaza kwakhona imeko yethu yokhuseleko".

Ukhuseleko alunako ukusekwa kwingcinga yokutshatyalaliswa okuqinisekisiweyo, utshilo, kodwa kufuneka kusekelwe "kubulungisa, uphuhliso oluhlanganayo lwabantu, ukuhlonipha amalungelo oluntu asisiseko, ukukhuselwa kwendalo, ukwakha ukuthembana phakathi kwabantu, ukukhuthaza izakhiwo imfundo kunye nokhathalelo lwempilo, ingxoxo kunye nobumbano ".

Utshilo ekhuthaza izizwe ukuba zijolise endaweni yokujonga phambili njengokukhuthaza uxolo nokhuseleko, kwaye "siphephe iindlela ezingacacanga."

UGallagher uthethe kumsitho weencwadi ezikwi-Intanethi ngoLwesithathu, ekhuthaza incwadana ethi "Ilizwe elinasimahla kwizixhobo zenyukliya- iNkomfa yokuPhathwa kweziXhobo eVatican". Incwadana enemifanekiso iphefumlelwe yinkomfa ye-2017 yaseVatican malunga nokungaxhobiswa kwezixhobo.

Izithethi ngoLwesithathu zibandakanya u-Archbishop Gallagher kunye no-Cardinal Peter Turkson, umphathi we-Vatican Dicastery kwinkonzo yophuhliso lwabantu.

"Ukuthetha ngokuchasene nomdyarho weengalo akunakuze konele," utshilo uKhadinali Turkson, esalatha ekusetyenzisweni kwezixhobo zikazwelonke kwizixhobo ezinokuthi endaweni yazo zisetyenziselwe "uphuhliso lomntu oludibeneyo" kunye nokhathalelo lwendalo.

"Sifuna nje ukucinga ngempembelelo eyintlekele yako konke oku kuluntu lwethu kunye nokuvuselela ikhwelo likaBawo oyiNgcwele kwihlabathi elingenakho izixhobo zenukliya," kusho uTurkson.

Ngo-Okthobha, u-Archbishop wase-Vatican uGabriele Caccia uxelele i-UN ukuba ithiyori yokuthintela inyukliya ayiziphathi kakuhle.

"Ukuba kukuziphatha kakubi ukusongela ukusebenzisa izixhobo zenyukliya ukunqanda, kubi ngakumbi ukuzibona njengezinye nje izixhobo zemfazwe, njengoko ezinye iimfundiso zenyukliya zitsho njalo," utshilo.

UPapa Saint John XXIII's 1963 Encencical Pacem e-terris wayenethemba lokususa umhlaba kude "kumda" wenyukliya, utshilo uKhadinali Turkson, kwaye ayityhafisi utyalomali kwizixhobo zenyukliya- into ngelishwa engenzekanga 'ukuthoba amandla kwezivumelwano ezingasasazekiyo, utshilo.

Namhlanje, "izixhobo eziqhelekileyo zandisa ngokuthe ngcembe isimilo sabo esitshabalalisayo," utshilo uTurkson.

Okwangoku, kubudlelwane bamazwe aphesheya "imeko yoloyiko, ukungathembani kunye nenkcaso ixhaphakile," utshilo. UTurkson uphawule "ukusetyenziswa rhoqo kweentetho ezinoburharha" kunye nophuhliso oluqhubekayo lweemfundiso zomkhosi, kunye nesoyikiso esenziwa ngamaqela abanqolobi angengombuso afumana kwaye asebenzise izixhobo zeekhemikhali kunye nezebhayoloji.

UTurkson waphinda wakhankanya ubizo lweCawa "kwihlabathi elingenazinyukliya" kunye "nokuzinikela ekubhengezeni iVangeli yobomi evakaliswe nguKrestu".

IVatican ixhase lo msitho, ibambisene neYunivesithi yaseGeorgetown kwiziko i-Berkley Centre for Religion, Peace, and World Affairs, i-Kroc Institute for International Peace Studies yeYunivesithi yase Notre Dame, iGeorgetown University Press kunye ne Catholic Peacebuilding Network.