Kutheni le nto amaSikh enxiba iilokhwe?

Iqhiya yinto ebonakalayo yesazisi seSikh, inxalenye yempahla yendabuko kunye nembali yokulwa yeSikhism. Inkontsho inokubaluleka kokubonakalayo kunye nokomoya. Ngexesha ledabi, unkontsho lwalusebenza njengesigcina-ntloko esiguquguqukayo nesiphefumlayo esikhusela kwiintolo, iimbumbulu, iiklabhu, imikhonto kunye namakrele. Ubuye wagcina iinwele ezinde zikaSikh emehlweni akhe nangaphandle kotshaba. Abaxhasi banamhlanje beqhiya bathi inika ukhuseleko olungcono kunesigcina-ntloko.

Ikhowudi yokugqoka kaSikh
Zonke iiSikh kufuneka zilandele ikhowudi yokuziphatha, ebandakanya iinwele kunye nentloko. I-Sikh kufuneka igcine zonke iinwele zayo kwaye icocekile entloko. Umgaqo wokunxitywa yindoda nganye yakwaSikh ukunxiba ibamba. Umfazi weSikh unokunxiba ibamba okanye ibhulukhwe yesiko. Umfazi unakho nokunxiba isikhafu ngaphezulu kwesigqudu. Ngokwesiqhelo iiturbans zisuswa kuphela kwezona meko zisondele kakhulu, njengokuhlamba intloko okanye ukuhlamba iinwele.

Intsingiselo yokomoya yokugubungela iinwele
AmaSikh kufuneka agcine iinwele zawo kwindalo yawo, imeko engaguqukanga eyaziwa ngokuba yi-kes. Ukongeza ekugcineni iinwele, abazali bamaSikh kufuneka bagcine iinwele zabantwana babo ziqinile ukusuka ekuzalweni kuye phambili. Ukugquma iinwele ezinde ngeqhiya kunceda ekuzikhuseleni zingadideki okanye zidibane nezinto ezingcolisayo, ezinje ngomsi wecuba. IKhowudi yeKhowudi yokuZiphatha ibonelela ngokuthintela ukusetyenziswa kwecuba.

Xa i-Sikh iqaliswa njenge-Khalsa, okanye "ecocekileyo", i-nectar ye-amrit ifafazwe kwi-kes, kwaye abaqalayo be-Khalsa bajonga i-kes njengengcwele emva koko. Ukuthintela ii-kes ngaphakathi kwengubo kukhulula umntu oyinxibileyo koxinzelelo lwentlalo lokuyalela kwaye kuvumela ukujolisa kugxile ngaphakathi kunqulo lobuthixo kunangaphandle kwangaphandle.

Iiturbans zokubopha yonke imihla
Ukubopha unkontsho ngumsitho owenzeka rhoqo kusasa kubomi beSikh. Nanini na xa unkontsho lususiwe, kufuneka luvulwe ngononophelo ukuze lungaze lubambe umgangatho, luze lushukunyiswe, lululwe luze lusongwe kakuhle ukuze lulungele ukusetyenziswa ngokulandelayo. Inkqubo yemihla ngemihla ibandakanya ukhathalelo nokucoca i-kes neendevu. Izinwele zinokukanywa kwaye iqhiya inokuphinda izanywe emva komsebenzi, ngaphambi kwemithandazo yangokuhlwa okanye ngaphambi kwexesha lokulala. Ngaphambi kokubopha unkontsho:

Ikanga, idibanisa amaplanga, isetyenziselwa ukukhulula i-kes kwaye, ukuba iyathanda, kufakwa ioli.
Ii-kes zijijekejike njenge joora, iqhina okanye ikhola phezu kwentloko.
I-kanga inceda ukukhusela i-joora kwaye ihlala igcinwe kunye neenwele.
I-keski, ubude bendwangu ekhuselayo, isetyenziswa ngamanye amaSikh ukugubungela kunye nokujija ijoora, ebopha iinwele entloko.

Amadoda eSikh okanye ababhinqileyo abanxibe i-keski bahlala bezibopha ibhatyi yesibini, okanye i-domalla, ngaphezulu kwekeski. I-chunni yingubo ende, ekhaphukhaphu enxitywe ngoomama abaninzi abangamaSikh ukugubungela iinwele zabo kwaye ingasetyenziselwa ukuhlobisa i-keski okanye ibhatyi. Uninzi lwabantwana bakaSikh banxiba isiqwenga somqhaphu esibizwa ngokuba yipatka esiboshwe kwi-Joora yabo. Banokuthi ii-kie zabo zidityaniswe ngaphambi kokuba ziboshwe ukuze zithintelwe ukuba zingabanjiswa xa isitshixo sakhe siphuma ngelixa sidlala okanye silele. Ngaphambi kokulala iAmritdhari, okanye iSikh eqalisiweyo, inokukhetha:

Lala ngetorban encinci eboshwe ngaphezulu kwe-joora
Qhoboshela umsonto okanye ikheshi entloko ukogquma i-joora
Nxiba ii-kes eziqholiweyo kunye nezihlanganisiweyo ngombala omncinci okanye ikeski
Bamba i-kes kunye ne-drape entloko yakho nge-turban okanye i-keski encinci

Izitayile zeTurban
Uhlobo kunye nombala kunokubonisa ubudlelwane kunye neqela elithile lamaSikh, inkolelo yobuqu, okanye nefashoni. Iiturbans ziza ngeendlela ezininzi ezahlukeneyo, amalaphu kunye nemibala. Unkontsho olude luhlala lunxitywa ngokusesikweni kwaye lunokulungelelaniswa ngombala. Imibala yemveli edumileyo yokubaluleka kwenkolo iblue, mnyama, mhlophe kunye neorenji. Okubomvu kuhlala kunxitywa kwimitshato. Iipateni okanye iidyayi ezidayiweyo ngamanye amaxesha zinxiba nje ukuzonwabisa. Isikhafu sentloko yomfazi okanye isigqubuthelo ngokwesiko siyadityaniswa nayo nayiphi na into ayinxibayo kwaye inokuba ngumbala oqinileyo okanye imibala eyahlukileyo. Uninzi lunokuhombisa okuhonjisiweyo.

Iiturbans ziza kwakhona ngeendlela ezahlukeneyo zokukhanya kwilaphu elinzima njenge:

Mal: Ilaphu elikhaphukhaphu
I-Voilea: ukuthungwa okukhanyayo
I-rubia: ukuthungwa okunobunzima obuphakathi
Izitayile zeTurban zibandakanya:

I-Domalla: ubude obuphindwe kabini yeeyadi ezili-10 okanye ngaphezulu okanye iimitha
I-Pagriv: ibala eliphindwe kabini leyadi yeeyadi okanye ezintlanu
Idasta: ithontsi elinye leemayile eziyi-4-6 okanye iimitha
IKeski: umda omfutshane weeyadi ezimbini okanye nangaphezulu
Patka: isikwere ukusuka kwisiqingatha ukuya kwimitha enye, sibotshelelwe ngaphezulu kwe-joora nentloko
Ishumi elinesihlanu: isiqingatha semitha okanye imitha enxibe ngaphantsi kweskipa, ihlala ngokuchaseneyo okanye imibala yokuhombisa
Izitayile zesikhafu ezinxitywe ngabafazi beSikh njengoko imitya yentloko ibandakanya:

IChunni: isigqubuthelo esicocekileyo nesikhanyayo ukuya kuthi ga kwiimitha ezimbini ezinesiqingatha okanye imitha, sihlala siba ngumbala oqinileyo kwaye sinokuba nembala
I-Dupatta: isigqubuthelo sokuhombisa esikububanzi obuziimitha ezimbini ezinesiqingatha, okanye iimitha, ezihlala zidityaniswa kwilaphu elinemibala eyahlukileyo
Rumale: nayiphi na isikwere okanye ilaphu elingunxantathu elinxibe njengebhanti yentloko
Imihlobiso yeTurban
AmaTurban anokuhonjiswa kwaye ahonjiswe, ngokulula okanye ngokuqaqambileyo, ukubonisa isiko lomkhwa weSikhism:

Isikhonkwane somkhonto, sibandakanya i-khanda crest yentsimbi ecacileyo, isarbloh yensimbi egutyungelwe nge-chrome okanye intsimbi exabisekileyo kwaye ifakwe ngegugu
Iimpawu ezahlukeneyo zezixhobo zeSharar, ngokukodwa ngokuphosa amakhonkco
Iimpawu zemithandazwe yobude obucothayo ekucamngca okunoncedo
Ityathanga imeyile elungiswe ngentambo yentsimbi
I-kirpans enye okanye ezingaphezulu okanye ikrele eliqhelekileyo