Fumanisa ukuba ithini incwadi yeZenzo zabaPostile

 

Incwadi yeZenzo inxibelelanisa ubomi nolungiselelo lukaYesu nobomi beCawa yokuqala

Incwadi yeZenzo
Incwadi yeZenzo inika ingxelo eneenkcukacha, elungeleleneyo, kunye nengqina lokuzibonela lokuzalwa nokukhula kwebandla lokuqala kunye nokusasazeka kweendaba ezilungileyo kwangoko emva kovuko lukaYesu Krestu. Ibali lakhe libonelela ngebhulorho edibanisa ubomi kunye nolungiselelo lukaYesu kubomi becawa kunye nobungqina bamakholwa okuqala. Umsebenzi wakha ikhonkco phakathi kweVangeli neeNcwadi.

Ebhalwa nguLuka, iZenzo zilandela iVangeli kaLuka, ekhuthaza ibali lakhe likaYesu kunye nendlela awayakha ngayo icawe yakhe. Incwadi iphela ngokukhawuleza, iphakamisa abanye abaphengululi ukuba uLuka wayenokuceba ukubhala incwadi yesithathu ukuqhubeka nebali.

KwiZenzo, loxa uLuka echaza ukusasazeka kwegospile kunye nomsebenzi wabapostile, ugxile ikakhulu kwababini, uPetros noPawulos.

Ngubani Owabhala Incwadi YeZenzo?
Incwadi yeZenzo yabhalwa nguLuka. WayengumGrike kunye nomlobi ongumKristu kuphela onobubele beTestamente Entsha. Wayeyindoda efundileyo kwaye kwabaseKolose 4:14 sifunda ukuba wayengugqirha. ULuka wayengenguye omnye wabafundi abali-12.

Nangona uLuka engakhankanywanga ngegama kwincwadi yeZenzo njengombhali, kwathiwa ungumbhali kwangoko kwinkulungwane yesibini. Kwizahluko zamva zeZenzo, umbhali usebenzisa umntu wokuqala obalisayo, "thina," ebonisa ukuba wayekhona noPawulos. Siyazi ukuba uLuka wayengumhlobo othembekileyo kunye nohambo lukaPawulos.

Umhla obhaliweyo
Phakathi kowama-62 nowama-70 AD, owona mhla ungaphambili wawunokwenzeka.

Ibhalwe kwi
IZenzo zibhalelwe uTiyofilo, oko kukuthi "lowo uthanda uThixo". Ababhali-mbali abaqinisekanga ukuba ngubani lo Theophilus (ukhankanywe kuLuka 1: 3 nakwiZenzo 1: 1), nangona kunokwenzeka kakhulu, wayengumRoma onomdla omkhulu kwinkolo entsha yobuKristu. ULuka usenokuba wabhalela bonke abo babemthanda uThixo ngokubanzi.Incwadi nayo ibhalelwe iiNtlanga kunye nabantu bonke abakuyo yonke indawo.

IPanorama yeNcwadi yeZenzo
Incwadi yeZenzo ineenkcukacha zokusasazeka kweendaba ezilungileyo kunye nokukhula kwecawe ukusuka eJerusalem ukuya eRoma.

Imixholo kwiNcwadi yeZenzo
Incwadi yeZenzo iqala ngokuthululwa kukaMoya oyiNgcwele owathenjiswa nguThixo ngomhla wePentekoste. Ngenxa yoko, ukushunyayelwa kwegospile kunye nobungqina becawe esandula ukusekwa kuvutha ilangatye elisasazeka kubo bonke uBukhosi baseRoma.

Ukuvulwa kweZenzo kutyhila umxholo ophambili kuyo yonke le ncwadi. Xa amakholwa anikwe amandla nguMoya oyiNgcwele, bayangqina kumyalezo wosindiso kuYesu Krestu. Yile ndlela ibandla elisekwe ngayo kwaye liqhubeka likhula, lisasazeka kwindawo leyo kwaye liqhubeke liye eziphelweni zomhlaba.

Kubalulekile ukuqaphela ukuba icawe khange iqale okanye ikhule ngamandla ayo okanye inyathelo lokuqala. Amakholwa agunyazisiwe kwaye akhokelwa nguMoya oyiNgcwele, kwaye oku kuyinyani nanamhlanje. Umsebenzi kaKristu, ebandleni nasehlabathini, ungaphezu kwendalo, uzelwe ngoMoya wakhe. Nangona thina, silibandla, sizizitya zikaKristu, ukwanda kobuKristu ngumsebenzi kaThixo.Ubonelela ngezixhobo, umdla, umbono, inkuthazo, isibindi kunye namandla okwenza lo msebenzi, ngokuzalisa uMoya oyiNgcwele.

Omnye umxholo ophambili kwincwadi yeZenzo yinkcaso. Sifunda ngokuvalelwa, ukubethwa, ukuxulutywa ngamatye kunye necebo lokubulala abapostile. Ukwalelwa kweendaba ezilungileyo kunye nokutshutshiswa kwabathunywa bayo, nangona kunjalo, kusebenze ukukhawulezisa ukukhula kwecawe. Ngelixa loyikisayo, ukumelana nobungqina bethu ngoKristu kulindeleke Sinokuqina ngokwazi ukuba uThixo uya kuwenza umsebenzi, evula iingcango zamathuba nokuba sele siphakathi kwenkcaso.

Abalinganiswa abaphambili kwiNcwadi yeZenzo
Abalinganiswa kwincwadi yeZenzo bukhulu kakhulu kwaye baquka uPetros, uYakobi, uYohane, uStefano, uFilipu, uPawulos, uAnaniyas, uBharnabhas, uSilas, uYakobi, uKorneli, uTimoti, uTito, uLidiya, uLuka, uApolo, uFeliks, uFesto, noAgripa.

Iivesi eziphambili
Izenzo 1: 8
“Kodwa niya kwamkela amandla xa uMoya oyiNgcwele esiza phezu kwenu; ube lingqina lam eYerusalem, kwanakulo lonke elakwaYuda nelaseSamariya, kude kuse nasekupheleni komhlaba. (NIV)

Izenzo 2: 1-4
Ke kaloku, ekuzalisekeni kwawo umhla wepentekoste, baye bonke bemxhelo mnye ndaweni-nye. Ngesiquphe kwaphuma isandi esinjengesomoya ovuthuza ezulwini, sayizalisa indlu yonke ababehleli kuyo. Babona ngathi ziilwimi, zahlulelana zahlala kubo bonke; Bonke bazaliswa nguMoya oyiNgcwele kwaye baqala ukuthetha ngezinye iilwimi xa uMoya ebavumela. (NIV)

Izenzo 5: 41-42
Abapostile bayishiya iSanhedrin, bonwabile kuba begqalwa njengabakufanelekeleyo ukubandezeleka ngenxa yeGama. Kananjalo imihla yonke etempileni, nasemakhaya, babengayeki ukufundisa nokushumayela iindaba ezilungileyo zokuba uYesu unguye uKristu. (NIV)

Izenzo 8: 4
Abo ke babesasazekile, babelishumayela ilizwi ezindaweni zonke abaya kuzo. (NIV)

Inkcazo yeNcwadi yeZenzo
Ukulungiselela iBandla ngenxa yoBulungiseleli - IZenzo 1: 1-2: 13.
Ubungqina buqala eYerusalem - IZenzo 2: 14-5: 42.
Ubungqina buqhubeka ngaphaya kweYerusalem - IZenzo 6: 1-12: 25.
(Eyona nto kugxilwe kuyo apha kukushiya ubulungiseleli bukaPeter iye kuleyo kaPawulos.)
Ubungqina bufika eSipro nakumazantsi eGalati- IZenzo 13: 1-14: 28.
IBhunga laseYerusalem - IZenzo 15: 1-35.
INgqina lifika eGrisi- IZenzo 15: 36-18: 22.
Ingqina lifikelela e-Efese - IZenzo 18: 23-21: 16.
Ukubanjwa eYerusalem - IZenzo 21: 17-23: 35.
Ingqina lifika eKesareya - IZenzo 24: 1-26: 32.

Ingqina lifikelela eRoma - IZenzo 27: 1-28: 31.
Iincwadi zeTestamente eNdala yeBhayibhile (Index)
Iincwadi zeTestamente eNtsha zeTestamente (Index)