'Umfeli-nkolo owafa ehleka': Isizathu sombingeleli ovalelwe ngamaNazi kunye namaKomanisi

Unobangela wobungcwele bobufundisi bamaKatolika ovalelwe ngamaNazi kunye namaKomanisi sele iqhubekile nesiphelo sesigaba sokuqala sedayosisi yesizathu.

UFr Adolf Kajpr wayengumfundisi wamaJesuit kunye nentatheli owayevalelwe kwinkampu yoxinaniso yaseDachau emva kokupapasha iimagazini zamaKatolika ezazigxeka amaNazi. Inqaku elinye ngokukhethekileyo ngo-1939 lalinoqweqwe olubonisa ukoyisa ukufa kukaKristu okumelwe neempawu zobuNazi.

Kwiminyaka emihlanu emva kokukhululwa kwakhe eDachau ngo-1945, uKajpr wabanjwa ngamagunya obuKomanisi ePrague wagwetywa iminyaka elishumi elinambini kwigulag ngokubhala amanqaku "ombuso".

UKajpr wachitha ngaphezu kwesiqingatha seminyaka engama-24 njengombingeleli ovalelweyo. Usweleke e-1959 kwigulag eLeopoldov, eSlovakia.

Isigaba sedayosisi sesizathu seKajpr siphele ngoJanuwari 4. UKhadinali Dominik Duka wenze umthendeleko kwicawe yaseSt. Ignatius ePrague ukubhiyozela umsitho.

"UAdolf Kajpr wayeyazi ukuba kuthetha ukuthini ukuthetha inyani," utshilo uDuka kwikhaya lakhe, ngokwephondo lamaJesuit laseCzech.

U-Vojtěch Novotný, usekela-postulator we-Kajpr, wathi ifayile yophando ye-diocese ethunyelwe e-Roma ibandakanya amaxwebhu agciniweyo, ubungqina kunye neefayile ebeziqokelelwe uvavanyo yi-Vatican ukumisela ukuba uFr. UKajpr wafa njengomfeli-nkolo.

U-Novotný wabhala ukuba ufunda ngobomi buka-Fr. Kajpr, "Ndiyasiqonda isizathu sokuba iingcwele zamaKristu zipeyintwe nge-halo: zikhanyisa uKrestu kwaye amanye amakholwa atsaleleka kubo njengamanundu ekukhanyeni".

Wayecaphula uFr. Amazwi kaKajpr: "Siyayazi ukuba kunxile kangakanani ukulwa kwinkonzo kaKrestu, ukuchitha ixesha lakho apho ulusu lunjalo kwaye uncumo, njengekhandlela esibingelelweni".

Njenge ntatheli nomfundisi, uKajpr wayeqinisekile ngombono wokuba "iVangeli kufuneka ivakaliswe kumaphepha ndaba," utshilo uNovotný.

"Wabuza ngokuzazi," Singawuzisa njani wonke umyalezo kaKrestu omsulwa ebantwini banamhlanje, nendlela yokufikelela kubo, indlela yokuthetha kubo ukuze basiqonde? "

UKajpr wazalwa ngo-1902 kwindawo ngoku eyiRiphabliki yaseCzech.Abazali bakhe basweleka kungaphelanga nonyaka omnye komnye, beshiya uKajpr eyinkedama eneminyaka emine. Umakazi ukhulise uKajpr kunye nabantakwabo, ebafundisa ngokwenkolo yamaKatolika.

Ngenxa yentlupheko yosapho, uKajpr wanyanzelwa ukuba ayeke isikolo kwaye asebenze njengomfundi wezihlangu xa wayesafikisayo. Emva kokugqiba iminyaka emibini kwinkonzo yasemkhosini kumkhosi waseCzechoslovakian kwiminyaka yakhe yokuqala yamashumi amabini, wabhalisa kwisikolo samabanga aphakamileyo esiqhutywa ngamaJesuit ePrague.

U-Kajpr wabhalisa kwi-Jesuit novitiate ngo-1928 kwaye wonyulwa ukuba abe ngumfundisi ngo-1935. Usebenze kwi-parish ye-Ignatius Church ePrague ukusukela ngo-1937 kwaye wafundisa intanda-bulumko kwisikolo se-diocesan ofology.

Phakathi kuka-1937 no-1941, wasebenza njengomhleli wamaphephancwadi amane. Iimpapasho zakhe zamaKatolika zatsala ingqalelo yamaGestapo awayemgxeka kanobom ngenxa yamanqaku akhe de ekugqibeleni wabanjwa ngowe-1941.

UKajpr wachitha ixesha kwiinkampu zoxinaniso zamaNazi ezininzi, esuka eTerezín esiya eMauthausen ekugqibeleni waya eDachau, apho ahlala khona de kwaba yinkampu yenkululeko ngo-1945.

Emva kokubuyela kwakhe ePrague, uKajpr waphinda waqalisa ukufundisa kunye nokupapasha. Kwincwadi zakhe zokubhala wathetha ngokuchasene nobukho bukaMarxism, nalapho wabanjwa watyholwa ngokubhala amanqaku "avukelayo" ngabasemagunyeni. Wafunyanwa enetyala lokungcatsha urhulumente ngo-1950, wagwetywa iminyaka elishumi elinesibini kwiigulags.

Ngokwasekela-postulator wakhe, amanye amabanjwa kaKajpr kamva angqina ukuba umfundisi wanikela ngexesha lakhe entolongweni kubufundisi obufihlakeleyo, kunye nokufundisa amabanjwa ngefilosofi noncwadi.

UKajpr wasweleka esibhedlele ngoSeptemba 17, 1959, emva kokuhlaselwa sisifo sentliziyo izihlandlo ezibini. Ingqina lathi okwangoku asweleka wayehlekisa ngesiqhulo.

Umphathi Jikelele wamaJesuit wavuma ukuvulwa kwesizathu sikaKajpr sokwenza isidima ngo-2017. Isigaba sedayosisi yenkqubo yaqala ngokusesikweni ngoSeptemba 2019 emva kokuba uKhadinali Duka efumene imvume kubhishophu we-archdiocese apho kwasweleka khona uKajpr eSlovakia.

"Kungenxa yenkonzo yeLizwi apho uKajpr wacaphukisa abalandeli abangakholelwayo kubukho bukaThixo kunye nobuntu," utshilo uNovotný. “AmaNazi namaKomanisi azama ukumbulala ngokuvalelwa ixesha elide entolongweni. Usweleke esentolongweni ngenxa yoku kungcungcuthekiswa “.

Intliziyo yakhe ebuthathaka yaphuka xa, phakathi kwentshutshiso, wahleka ngovuyo. Ungumfeli-nkolo owafa ehleka. "